Skakunowate (pająki)

Skakunowate
Salticidae[1]
Blackwall, 1841
Ilustracja
Skakun arlekinowy (Salticus scenicus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

pajęczaki

Rząd

pająki

Rodzina

skakunowate

Zasięg występowania
Mapa występowania

Skakunowate, skakuny, skaczele (Salticidae) – kosmopolityczna rodzina pająków, które przeważnie nie tkają sieci[2], lecz polują skacząc na swoją ofiarę. W skład rodziny, powstałej minimum 65 mln lat temu, wchodzi około 5600 gatunków przynależących do blisko 600 rodzajów[3], co czyni je najliczniejszą rodziną wśród pająków z około 13% wszystkich gatunków[4]. W Polsce stwierdzono występowanie 59 gatunków[5], m.in.: rozciągnik mchuś, skakun arlekinowy, strojniś nadobny, czy mrówczynka (zobacz: skakunowate Polski). Skakuny na ogół są niewielkich rozmiarów, większość osiąga 2–12 mm, choć zdarzają się osiągające ok. 20–30 mm (np. z rodzajów Hyllus i Sandalodes) oraz takie, które nie przekraczają 1 mm (rodzaj Eupoa).

Opis

Najwięcej taksonów skakunowatych opisali Eugène Simon (1059 gatunków)[6] oraz Wanda Wesołowska (530 gatunków)[6].

Większość skakunów ma krępe ciało. Inne, rzadziej spotykane formy są objawem naśladowania np. mrówek, błonkówek, muchówek, zaleszczotków czy innych gatunków pająków.

Charakterystyczną cechą Salticidae są ich oczy. Umiejscowione są w przedniej części głowotułowia i po jego bokach, w trzech lub czterech rzędach, umożliwiając obserwację całego otoczenia. Najlepiej wykształconą parą oczu jest zawsze środkowa, pozwala ona na stereoskopowe widzenie w kolorach. Pozostałe oczy odpowiedzialne są za rejestrowanie zmian natężenia światła oraz najmniejszego ruchu w otoczeniu.

Głowotułów ma najczęściej kształt prostokąta, łezki lub owalu, połączony jest z resztą ciała poprzez tzw. łącznik – czyli przekształcony pierwszy segment odwłoka. Odwłok zaś zazwyczaj ma kształt eliptyczny bądź okrągły, nierzadko wydłużony lub kwadratowy.

Odnóża skakunowatych są dość grube, mocne oraz silnie umięśnione, co pozwala na oddawanie długich, czasem nawet kilkudziesięciocentymetrowych, skoków.

Zobacz też

  • Lucas the Spider

Przypisy

  1. Salticidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Annie Megan Santamaria: Here is a Jumping Spider that Weaves an Orb-Web to Rest! (ang.). W: Research Matters [on-line]. 2019-04-29. [dostęp 2021-01-04].
  3. Norman I. Platnick, COUNTS, [w:] The World Spider Catalog, Version 14.0 [online], American Museum of Natural History., DOI10.5531/db.iz.0001 [dostęp 2013-08-19] (ang.).
  4. Xian-Jin Peng, I-Min Tso, Shu-Qiang Li. Five New and Four Newly Recorded Species of Jumping Spiders from Taiwan (Araneae: Salticidae). „Zoological Studies”. 41 (1), s. 1–12, 2002 (ang.). [dostęp 2013-08-19]. 
  5. Blick, T. et al. (2004).Checklist of the spiders of Central Europe. (Arachnida: Araneae). Version 1. Dezember 2004. (PDF)
  6. a b Profesor Wanda Wesołowska – wybitna arachnolog z Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytet Wrocławski, 29 stycznia 2021 [dostęp 2022-06-07] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Distribution.salticidae.1.png
Autor: User:Sarefo, Licencja: CC-BY-SA-3.0

Salticidae habitat distribution, drawn after Platnick: World Spider Catalog 7.0. This is not at all a precise rendering of the distribution! If you have better

information, please replace this map, or send me the info, and i will redraw it.
Salticus.scenicus.6915.jpg
Autor: Olei, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Please report references to olei@despammed.com.