Skala Lęku Społecznego Liebowitza

Skala Lęku Społecznego Liebowitza (ang. Liebowitz Social Anxiety Scale, LSAS) – skala stosowana do pomiaru natężenia lęku społecznego, autorstwa Michaela Liebowitza, amerykańskiego psychiatry. Oryginalna wersja kwestionariusza została stworzona jako narzędzie do administracji przez klinicystę[1]. Uważana jest za tzw. „złoty standard” (gold standard) w diagnostyce fobii społecznej[2].

Charakterystyka

Test składa się z 24 pozycji, odnoszących się do różnych sytuacji związanych z ekspozycją społeczną. Każda z pozycji oceniana jest na dwóch skalach Likerta, mierzących natężenie lęku i unikania (oddzielnie). W celu obliczenia wyniku, odpowiedzi badanego (punktowane od 0 do 3) sumuje się. Minimalny wynik, jaki może uzyskać badany, to 0 punktów, a maksymalny – 144 punkty[1]. Punkt odcięcia (wyznaczony za pomocą wskaźnika Youdena) dla diagnozy fobii społecznej, wyznaczono na poziomie 30 punktów (pole pod krzywą ROC, AUC = 98%). Przy tej wartości test osiąga optymalnie zrównoważone wskaźniki czułości i swoistości: 93.28% i 94,12%. Granica 60 punktów pozwala optymalnie różnicować nieuogólnioną i uogólnioną fobię społeczną, choć przy znacznie gorszej czułości i swoistości tj. 72.52% i 73.53% (AUC = 82%)[3].

Podczas diagnozy indywidualnej, należy uwzględnić współczynnik chorobowości dla populacji, w której znajduje się badany. Wraz ze wskaźnikami czułości i swoistości, pozwoli on na ocenę prawdopodobieństwa celności wyniku testu (wartość predykcyjna)[4][5][6].

W badaniach walidujących LSAS uzyskała zadowalające właściwości psychometryczne. Rzetelność, mierzona za pomocą alfy Cronbacha, wyniosła 0,96. Potwierdzona została również trafność zbieżna i różnicowa[7].

Inne wersje skali

Skala Lęku Społecznego Liebowitza wersja do samoopisu (LSAS-SR)

Wersja samoopisowa Skali ma porównywalne właściwości psychometryczne do wersji wykorzystywanej podczas badania przez klinicystę[8][9]. Badanie może być również przeprowadzane za pomocą komputera[10]. Podobnie jak w wypadku wersji oryginalnej, punkt odcięcia dla fobii społecznej wynosi 30 punktów (czułość = 94,85%; swoistość = 88,68%; AUC = 98%). Wartość 60 punktów wyznacza punkt odcięcia dla uogólnionej fobii społecznej, przy czułości i swoistości równej 82,50% i 78,43% (AUC = 82%)[11].

Skala Lęku Społecznego Liebowitza dla dzieci i młodzieży, wersja do samoopisu (LSAS-SR-CA)

W LSAS-SR-CA trudność i treść pytań została dostosowana do osób w młodym wieku. Skala odznacza się zadowalającymi właściwościami psychometrycznymi[12][13][14][15]. Punkt odcięcia dla diagnozowania fobii społecznej stawia się już przy otrzymaniu 22,5 punktu, przy zachowanej bardzo wysokiej czułości i swoistości (tj. 95,9% i 100%; AUC = 99%)[12]. Badania nad hiszpańską wersją każą zachować ostrożność, gdyż wykazały znacznie gorszą celność narzędzia (odpowiednio: ok. 80% i 78%; AUC = 86%)[16]. Nie wskazano jaka ilość punktów najlepiej różnicuje nieuogólnioną i uogólnioną fobię społeczną[12][16]. Najprawdopodobniej wartość ta nie będzie wyższa niż w wypadku skali dla dorosłych. Podczas porównań obu wersji narzędzi, młodzież uzyskuje średnio o 10-20 punktów mniej na LSAS-SR-CA w porównaniu do LSAS-SR[17]. Sprawdzono natomiast możliwość różnicowania fobii społecznej i innych zaburzeń lękowych (z zastrzeżeniem, że druga grupa badanych była niewielka). Punkt odcięcia ustalono na 29,5 punktu, przy czułości równej 91,8%, a swoistości – 65,2% (AUC = 89%)[12].

Problem braku polskiej wersji

Żadna ze Skal Lęku Społecznego Liebowitza nie została oficjalnie zaadaptowana do polskiej wersji. Test bez adaptacji według standardów psychometrycznych nie pozwala oszacować błędów pomiaru (np. SEM) oraz przy jakim wyniku możliwe jest postawienie diagnozy danego zaburzenia. Procedura adaptacji, oprócz profesjonalnego tłumaczenia, wymaga zbadania trafności i rzetelności oraz utworzenia norm – podobnie jak w wypadku tworzenia testu od podstaw. Nie zaleca się używania niezwalidowanych narzędzi na potrzeby profesjonalnej diagnozy indywidualnej[18][19].

Adaptacja i walidacja LSAS została za zgodą autora wykonana przez Lenę Kwaśniak pod kierunkiem dr Beaty Rajby z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej. Autor zezwala na jej bezpłatne wykorzystanie do badań naukowych. Trwają prace nad normalizacją.

Przypisy

  1. ↑ a b Michael R. Liebowitz, Social phobia, „Modern Problems of Pharmacopsychiatry”, 22, 1987, s. 141–173, DOI: 10.1159/000414022, PMID: 2885745.
  2. ↑ Luana Marques i inni, Rating Scales for Anxiety Disorders, [w:] Lee Baer, Mark A. Blais (red.), Handbook of clinical rating scales and assessment in psychiatry and mental health, New York: Humana Press, 2010, s. 37–72, ISBN 978-1-59745-387-5, OCLC 567352992.
  3. ↑ Douglas S Mennin i inni, Screening for social anxiety disorder in the clinical setting: using the Liebowitz Social Anxiety Scale, „Journal of Anxiety Disorders”, 16 (6), 2002, s. 661–673, DOI: 10.1016/s0887-6185(02)00134-2, ISSN 0887-6185, PMID: 12405524.
  4. ↑ D.G. Altman, J.M. Bland, Diagnostic tests 2: predictive values., „BMJ : British Medical Journal”, 309 (6947), 1994, s. 102, ISSN 0959-8138, PMID: 8038641, PMCID: PMC2540558 [dostęp 2019-01-23].
  5. ↑ Hollis N. Erb, Prior probability (the pretest best guess) affects predictive values of diagnostic tests, „Veterinary Clinical Pathology”, 40 (2), 2011, s. 154–158, DOI: 10.1111/j.1939-165X.2011.00315.x, ISSN 1939-165X, PMID: 21554365.
  6. ↑ Priya Ranganathan, Rakesh Aggarwal, Common pitfalls in statistical analysis: understanding the properties of diagnostic tests – Part 1, „Perspectives in Clinical Research”, 9 (1), 2018, s. 40–43, DOI: 10.4103/picr.PICR_170_17, ISSN 2229-3485, PMID: 29430417, PMCID: PMC5799952 [dostęp 2019-01-23].
  7. ↑ R.G. Heimberg i inni, Psychometric properties of the Liebowitz Social Anxiety Scale, „Psychological Medicine”, 29 (1), 1999, s. 199–212, DOI: 10.1017/s0033291798007879, ISSN 1469-8978, PMID: 10077308.
  8. ↑ Sandra L Baker i inni, The Liebowitz social anxiety scale as a self-report instrument: a preliminary psychometric analysis, „Behaviour Research and Therapy”, 40 (6), 2002, s. 701–715, DOI: 10.1016/s0005-7967(01)00060-2, ISSN 0005-7967, PMID: 12051488.
  9. ↑ D.M. Fresco i inni, The Liebowitz Social Anxiety Scale: a comparison of the psychometric properties of self-report and clinician-administered formats, „Psychological Medicine”, 31 (6), 2001, s. 1025–1035, DOI: 10.1017/S0033291701004056, ISSN 1469-8978, PMID: 11513370.
  10. ↑ Erik Hedman i inni, Internet administration of self-report measures commonly used in research on social anxiety disorder: a psychometric evaluation, „Computers in Human Behavior”, 26 (4), 2010, s. 736–740, DOI: 10.1016/j.chb.2010.01.010, ISSN 0747-5632.
  11. ↑ Nina K. Rytwinski i inni, Screening for social anxiety disorder with the self-report version of the Liebowitz Social Anxiety Scale, „Depression and Anxiety”, 26 (1), 2009, s. 34–38, DOI: 10.1002/da.20503, ISSN 1091-4269, PMID: 18781659.
  12. ↑ a b c d Carrie Masia-Warner i inni, The Liebowitz Social Anxiety Scale for Children and Adolescents: an initial psychometric investigation, „Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry”, 42 (9), 2003, s. 1076–1084, DOI: 10.1097/01.chi.0000070249.24125.89, ISSN 0890-8567, PMID: 12960707.
  13. ↑ Iris Shachar, Idan M. Aderka, Eva Gilboa-Schechtman, The factor structure of the Liebowitz Social Anxiety Scale for Children and Adolescents: development of a brief version, „Child Psychiatry & Human Development”, 45 (3), 2013, s. 285–293, DOI: 10.1007/s10578-013-0398-2, ISSN 0009-398X, PMID: 23929395.
  14. ↑ José Olivares, Raquel Sánchez-García, José Antonio López-Pina, The Liebowitz Social Anxiety Scale for Children and Adolescents, „Psicothema”, 21 (3), 2009, s. 486–491, ISSN 0214-9915, PMID: 19622334.
  15. ↑ Andres De Los Reyes i inni, Adolescent self-reports of social anxiety: can they disagree with objective psychophysiological measures and still be valid?, „Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment”, 34 (3), 2012, s. 308–322, DOI: 10.1007/s10862-012-9289-2, ISSN 0882-2689.
  16. ↑ a b Luis J. Garcia-Lopez i inni, Brief measures to screen for social anxiety in adolescents, „Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics”, 36 (8), 2015, s. 562–568, DOI: 10.1097/dbp.0000000000000213, ISSN 0196-206X, PMID: 26349070.
  17. ↑ Ihab Zubeidat, José María Salinas, Juan Carlos Sierra, Exploration of the psychometric characteristics of the Liebowitz Social Anxiety Scale in a spanish adolescent sample, „Depression and Anxiety”, 25 (11), 2008, s. 977–987, DOI: 10.1002/da.20404, ISSN 1091-4269, PMID: 17994586.
  18. ↑ Elżbieta Hornowska, Władysław Jacek Paluchowski, Kulturowa adaptacja testów psychologicznych, [w:] Jerzy Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 151–191.
  19. ↑ Elżbieta Hornowska, Testy psychologiczne. Teoria i praktyka, wyd. 4, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2010.

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.