Skansen Pszczelarski w Swarzędzu

Skansen Pszczelarski
Oddział Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego
Ilustracja
Ule figuralne
Państwo

 Polska

Miejscowość

Swarzędz

Adres

ul. Poznańska 35

Data założenia

1963

Położenie na mapie Swarzędza
Mapa konturowa Swarzędza, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Skansen Pszczelarski”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Skansen Pszczelarski”
Położenie na mapie powiatu poznańskiego
Mapa konturowa powiatu poznańskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Skansen Pszczelarski”
Położenie na mapie gminy Swarzędz
Mapa konturowa gminy Swarzędz, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Skansen Pszczelarski”
Ziemia52°24′16,33″N 17°03′40,53″E/52,404536 17,061258
Strona internetowa

Skansen Pszczelarski w Swarzędzu (właściwie Skansen i Muzeum Pszczelarstwa im. prof. Ryszarda Kosteckiego w Swarzędzu) – placówka muzealna prezentująca zbiory dotyczące bartnictwa, pszczelarstwa i jedwabnictwa, oddział Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. Zlokalizowana jest w zachodniej części Swarzędza, przy ul. Poznańskiej 35, pomiędzy drogą krajową nr 92 a linią kolejową nr 3. Zespół parkowy, obejmujący skansen wraz ze znajdującym się w jego obszarze pałacem, wpisany jest do rejestru zabytków[1].

Historia

Skansen powstał na terenie zdewastowanego podczas II wojny światowej parku dworskiego w Nowej Wsi, na terenie Swarzędza, przy Zakładzie Chorób Pszczół, będącym jednostką Instytutu Weterynarii w Puławach. Za moment założenia przyjmuje się rok 1963, kiedy to ule z kolekcji zakładu po raz pierwszy wyeksponowano w parku. Istotną rolę w powstaniu skansenu odegrał prof. Ryszard Kostecki, ale znaczny był również udział kierownika Zakładu Badania Chorób Owadów Użytkowych prof. Stanisława Kirkora oraz dr. Mariana Jelińskiego.

Od stycznia 1996 skansen i muzeum stanowią oddział Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. W 2002 placówce nadano imię prof. Ryszarda Kosteckiego – twórcy skansenu i kolekcji uli, propagatora historii i tradycji pszczelarstwa.

Zbiory i ekspozycje

Skansen stanowi unikatowy w skali europejskiej zbiór ponad 230 uli, ilustrujący w ramach ekspozycji plenerowej historię bartnictwa i pszczelarstwa na ziemiach polskich. Wśród eksponatów znajdują się ule figuralne (np. przedstawiające niedźwiedzie czy św. Ambrożego – patrona pszczelarzy), architektoniczne (od miniatur poznańskiej opery i ratusza w Poznaniu po góralskie chaty), skrzynkowe, słomiane (koszki), kadłubowe i kłodowe, w tym wydobyta z Wisły barć (wiślana) datowana na rok 1474. Część obiektów na terenie skansenu jest zamieszkana przez pszczoły. Ekspozycja prezentowana jest w parku obsadzonym w latach 50. i 60. XX w. lipami, klonami, kasztanowcami, dębami, robinią, wierzbami i rzadkim w Polsce ale bardzo miododajnym perełkowcem.

W 1999 w pofolwarcznym budynku gospodarczym utworzono ekspozycję muzealną dotyczącą owadów użytkowych, sprzętu pszczelarskiego, a przy budynku wydzielono poletko prezentujące rośliny miododajne.

20 sierpnia 1981 Poczta Polska wydała całostkę na 170-lecie urodzin Jana Dzierżona. Urząd Pocztowy Poznań 9 stemplował ją 5 grudnia 1981 okolicznościowym kasownikiem z wizerunkiem ula figuralnego z tutejszego skansenu (ul przedstawiający św. Ambrożego wykonany przez mnichów tynieckich w XVIII wieku)[2].

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2010-08-05].
  2. bjs, Ciekawostki, w: Święty Garbiel. Informator Klubu Zbieraczy Znaczków Pocztowych o Tematyce Religijnej, Poznań, listopad 1982, s.14

Bibliografia

  • Muzea Wielkopolski. Poznań: Kwartet, 2004, s. 217-218. ISBN 83-917016-5-4.
  • Swarzędz – Zbiory i ekspozycje. W: Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie [on-line]. [dostęp 2010-07-23].
  • Marian Jeliński. Skansen pszczelarski w Swarzędzu. „Acta Scansenologica”. T. 1, s. 244-246, 1980. Sanok: KAW na zlecenie Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. 
  • Województwa wielkopolskie i lubuskie. Warszawa: Demart, 2009, s. 85, seria: Polska niezwykła. ISBN 978-83-7427-475-3.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Ul figuralny Łowiczanka.jpg
Autor: Wzgórze, Licencja: CC BY-SA 4.0
ul figuralny przedstawiający kobietę w stroju łowickim
Skansen Pszczelarski Swarzędz.jpg
Autor: Agnada, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ule figuralne / Skansen pszczelarski Swarzędz
Swarzędz location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Swarzędza, Polska
Poznań County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Poznań County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 52.69 N
  • S: 52.14 N
  • W: 16.43 E
  • E: 17.41 E
Skansen Pszczelarski Swarzędz (3).jpg
Autor: Agnada, Licencja: CC BY-SA 3.0
Skansen pszczelarski Swarzędz
Swarzędz (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Swarzędz, Polska
Barć kłodowa.jpg
Autor: Wzgórze, Licencja: CC BY-SA 4.0
Barć kłodowa datowana na rok 1474