Skarzyńscy herbu Bończa

Herby Skarzyńskich
Herb Bończa
Herb Bończa III, należąca do jednej z linii Skarzyńskich
Baronowski herb Skarzyński, należący do odnogi średniej Skarzyńskich

Skarzyńscy herbu Bończa, znani również jako Skarżyńscy – polski ród szlachecki wywodzący się z Mazowsza[1], występujący również na Podlasiu oraz w Wielkopolsce[2].

Rodzina ta wydała polskiej historii jednego senatora[3].

Historia

Skarzyńscy są rodziną mazowiecką wywodzącą się ze Skarzyna (zlokalizowanego w dawnej ziemi łomżyńskiej)[4].

Pierwsza zapiska z nimi związana pochodzi z 1436 roku w Wiźnie[2].

Polski heraldyk, Bartosz Paprocki, w swoim herbarzu zawiera informację, że ze Skarzyńskich pochodził niejaki Łukasz – kanonik poznański, a także jego brat, Feliks Skarzyński – archidiakon dobrzyński, kanonik warszawski, kaznodzieja i spowiednik królowej Anny[5].

Niesiecki wspomina również o Stefanie Skarzyńskim, który urodził się na Podolu, miał on wstąpić do zakonu jezuitów, gdzie zmarł w roku 1675, administrował kolegium rawskim. Kolejny z tej rodziny Jerzy, zmarł w Pułtusku w 1611 roku[5].

Historyk Zbigniew Leszczyc wspomina, że pierwsza zapiska o tym rodzie pochodzi z 1436 roku w Wiźnie. Jedna z linii Skarzyńskich posiada w herbie czerwone pole zamiast niebieskiego. Inna gałąź tego rodu otrzymała we Francji tytuł baronów w 1813 roku, z tej okazji otrzymali również ulepszoną wersję herbu odpowiadającą nowemu statusowi (tzw. herb baronowski)[a], tytuł baronowski tej rodziny został potwierdzony w Prusach w 1841 roku[2].

Hrabia Zdzisław Lubieniecki poślubił dnia 2 lipca 1896 roku Marię Skarzyńską[4].

Wraz z biegiem czasu oraz wpływy historyczne Skarzyńscy podzielili się na różne gałęzie.

Gałąź pierwsza

Pierwsza gałąź tego rodu miała liczne posiadłości ziemskie, przykładowo jej członkowie panowali na Gawłowie, Żukowie, Chodakowie, Drozdach i Konarowie. Aleksander Skarzyński zmarły w 1786 roku, właściciel tych dóbr, był starostą niegrodowym na Muchowie, cześnikiem brzezińskim i łowczym łomżyńskim[6].

Gawłów i Żuków to miejscowości szczególnie związane z tą rodziną, gdyż ich właścicielem był również Jerzy Skarzyński, zmarły w 1818 roku. Za życia pełnił liczne funkcje dygnitarskie, funkcjonował jako sędzia grodowy oraz podstarości grodowy sochaczewski w 1789 roku. Jerzy był także podkomorzym sochaczewskim w 1791 roku, prezesem sądu apelacyjnego księstwa warszawskiego w 1809 roku, senatorem-kasztelan Królestwa Polskiego (16 lipca 1817 roku). Niechlubnie zapisał się w historii jako marszałek spisku antypolskiego zwanego konfederacją targowicką z powiatu sochaczewskiego w 1792 roku[6].

Odnoga starsza

Odnoga starsza pierwszej gałęzi, otrzymała tytuł hrabiowski (wł. conte) papieski przyznany 8 stycznia 1884 roku[7].

Odnoga średnia

Odnoga średnia tej samej gałęzi otrzymała tytuł baronowski francuski prawem pierworodztwa z udostojeniem herbowym w dniu 16 marca 1814 roku. Tytuł ten został następnie przyznany w Królestwie Polskim 24 maja 1824 roku, a jego uznanie w Prusach nastąpiło 5 marca 1841 roku. Oznacza to, że dana odnoga posiadała tytuły baronowskie we Francji, Polsce oraz Prusach[7].

Znani członkowie

Galeria

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Blazonowanie herbu baronowskiego Skarzyńskich: tarcza na cztery podzielona części, w pierwszym polu herb Bończa, w drugim prostopadły miecz goły, w trzecim herb Radwan, w czwartym herb Zadora.

Przypisy

  1. ↑ Kosiński 1877 ↓, s. 91.
  2. ↑ a b c Leszczyc 1908 ↓, s. 39.
  3. ↑ Dunin-Borkowski 1908 ↓, s. 1060.
  4. ↑ a b Dunin-Borkowski 1908 ↓, s. 557.
  5. ↑ a b Niesiecki 1841 ↓, s. 379.
  6. ↑ a b Dunin-Borkowski 1908 ↓, s. 1114.
  7. ↑ a b Dunin-Borkowski 1908 ↓, s. 1113.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Skarzynski2008.jpg
Autor: Emanek, Licencja: CC BY-SA 3.0
picture of oil portrait of Casimir Skarzynski, head of Polish Red Cross during Katyn massacre examination in 1943. Painted by Stefan Norblin in 1935. Original painting in possesion by Ms. Mary Skarzynski in Calgary, Canada. Photo taken during visit to Ms. Skarzynski in 2008 with her full permission to use for wikipedia purposes.
POL COA Skarzyński.png
Autor: Guccee, Licencja: CC BY-SA 4.0
Francuski herb baronowski należący do jednej z gałęzi polskiego rodu Skarzyńskich, która otrzymała we Francji tytuł baronów w 1813 roku, z tej okazji otrzymali również ulepszoną wersję herbu odpowiadającą nowemu statusowi, tytuł baronowski tej rodziny został również potwierdzony w Prusach w 1841 roku.