Skolimów

Skolimów

część miasta Konstancina-Jeziorny
Budynek dawnego młyna przy ul. Chylickiej
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	piaseczyński
Gmina	Konstancin-Jeziorna
Miasto	Konstancin-Jeziorna
W granicach Konstancina-Jeziorny	1 stycznia 1969[1]
SIMC	0920781
Populacja (1943) • liczba ludności	735
Strefa numeracyjna	(+48) 22
Kod pocztowy	05-510
Tablice rejestracyjne	WPI
Położenie na mapie Konstancina-Jeziorny Skolimów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Skolimów
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Skolimów
Położenie na mapie powiatu piaseczyńskiego Skolimów
Położenie na mapie gminy Konstancin-Jeziorna Skolimów
52°04′37″N 21°05′54″E/52,076944 21,098333
Portal Polska

Skolimów – część miasta Konstancina-Jeziorny (SIMC 0920781^[2]), w woj. mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, na Mazowszu.

Nazwa Skolimów odnosi się do kilku oddzielnych części:

• Skolimów A i Skolimów B – letniska położone po prawej stronie Jeziorki, w południowej, uzdrowiskowej części Konstancina-Jeziorny (od 1969);
• Skolimów C – letnisko położone po lewej stronie Jeziorki, w zachodniej części Konstancina-Jeziorny (od 1977), z Domem Artystów Weteranów Scen Polskich;
• Skolimów Wieś – historyczna wieś położona po lewej stronie Jeziorki, w środkowej części Konstancina-Jeziorny (od 1977).

Oficjalna nazwa Skolimów (wg TERYT) odnosi się obecnie do prawobrzeżnych części historycznego Skolimowa (Skolimów A i B). Lewobrzeżne części (Skolimów C i Wieś) zaliczane są do Jeziorny Królewskiej^[3][4].

Historia

Skolimów Wieś

Pierwsze wzmianki o Skolimowie pojawiły się w zapisach historycznych w 1407 roku wraz z imieniem Jacusa ze Skolimowa, protoplasty rodu, który władał tym terenem aż do XVI w^[5]. Najprawdopodobniej na terenach leżących na północnym brzegu Jeziory (obecnie Jeziorki) z nadania książąt mazowieckich osiedli rycerze z Prus, uciekający przed wojną między Koroną a zakonem krzyżackim, tworząc osadę Skolimowo (Scolymowo)^[5]. W XVII wieku Skolimów przeszedł na własność dziedziców Obór^[6].

W 1580 roku, jako wieś szlachecka Skolimowo, położona była w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego^[7]. Prawdopodobnie w XVII wieku na terenie wybudowany został dwór; pierwsze wzmianki pisemne o nim pochodzą z 1753 roku, kiedy od Wielopolskich (ówcześni posiadacze dóbr oborskich) wydzierżawił go Jan Ogonowski^[6].

W latach 1867–1954 wieś w gminie Nowo-Iwiczna w powiecie warszawskim^[8]. 20 października 1933 utworzono gromadę Skolimów w granicach gminy Nowo-Iwiczna, składającą się ze wsi Skolimów, folwarku Skolimów oraz sześciu osad letniskowych – Szumacher, Sitkiewicz, Skolmowian, Ochmanka, Rozalin i Prekerówka (ogólnie letniska te określa się mianem Skolimów C), a także stację kolejową Skolimów^[9].

Podczas II wojny światowej w Generalnym Gubernatorstwie, w dystrykcie warszawskim. W 1943 gromada Skolimów liczyła 513 mieszkańców^[10].

Po wojnie Skolimów Wieś wyłączono ze gminy Nowo-Iwiczna i włączono do gminy Jeziorna, która 1 lipca 1952 po zniesieniu powiatu warszawskiego włączono do powiatu piaseczyńskiego^[11]. Tego samego dnia powiększono gminę Jeziorna o dodatkowe cztery gromady ze zniesionej gminie Nowo-Iwiczna, przez co przez kolejne dwa lata Skolimów stanowił jedną z 30 gromad gminy Jeziorna^[12]

W związku z reorganizacją administracji wiejskiej jesienią 1954 Skolimów wszedł w skład gromady Chylice, wraz z Chyliczkami, Józefosławiem, Julianowem, Kierszkiem, Wierzbnem i Skolimowem C^[13].

W związku z kolejną reformą gminną 1 stycznia 1973^[14] gromadę Chylice zniesiono, a Skolimów Wieś wszedł w skład nowo utworzonej gminy Konstancin-Jeziorna^[15].

1 sierpnia 1977 Skolimów Wieś (a także Cegielnię-Obory, Chylice-Cegielnię, Skolimów C, Stare Wierzbno i Nowe Wierzbno) wyłączono z gminy Konstancin-Jeziorna i włączono do Konstancina-Jeziorny^[16], przez co Skolimów Wieś po raz pierwszy stał się obszarem miejskim.

Skolimów A i B

Na początku XX w. na południowym brzegu Jeziorki założone zostało letnisko^[17] – odtąd Skolimów stał się także miejscowością letniskową, oferującą podobne walory lecznicze i naturalne jak (założony w 1897 na południowym brzegu, w dół rzeki) niedaleki Konstancin.

Powstałe na południowym brzegu Jeziorki letniska Skolimów A i B należały do 1924 roku do gminy Nowo-Iwiczna w powiecie warszawskim^[8]. W 1924 roku wraz z letniskiem Chylice weszły w skład nowej gminy Skolimów-Konstancin^[18]. 20 października 1933 utworzono gromadę Skolimów w granicach gminy Skolimów-Konstancin, składającą się z letnisk Skolimów A i B^[9].

Podczas II wojny światowej w Generalnym Gubernatorstwie, w dystrykcie warszawskim. W 1943 Skolimów liczył 735 mieszkańców^[19].

Od 1 lipca 1952 w powiecie piaseczyńskim^[11]. Tego samego dnia gminie Skolimów-Konstancin nadano ustrój miejski^[20], przez co Skolimów stał się częścią miasta Skolimów-Konstancin. 1 stycznia 1969 Skolimów-Konstancin (ze Skolimowem) połączono z miastem Jeziorna (prawa miejskie od 1962^[21]) w nowy ośrodek miejski o nazwie Konstancin-Jeziorna^[21].

Skolimów C

W XX wieku był to obszar osad letniskowych należących do gminy Nowo-Iwiczna w powiecie warszawskim^[8]. 20 października 1933 utworzono gromadę Skolimów w granicach gminy Nowo-Iwiczna, składającą się ze wsi Skolimów, folwarku Skolimów oraz sześciu osad letniskowych – Szumacher, Sitkiewicz, Skolimowianka, Ochmanka, Rozalin i Prekerówka (obecny Skolimów C), a także stację kolejową Skolimów^[9]. W związku z kolejnymi zmianami administracyjnymi, letnisko Skolimów C włączono do gminy Skolimów-Konstancin^[22]. Ponieważ sąsiedni Skolimów Wieś pozostał w gminie Nowo-Iwiczna, oddzielał on Skolimów C od gminy Skolimów-Konstancin, który tworzył jej eksklawę.

Od 1 lipca 1952 w powiecie piaseczyńskim^[11]. Tego samego dnia gminie Skolimów-Konstancin, nadano ustrój miejski^[20]. Przez kolejne dwa lata Skolimów C był eksklawą miasta Skolimów-Konstancin.

W związku z reorganizacją administracji wiejskiej jesienią 1954 Skolimów C wyłączono z miasta Skolimów-Konstancin i włączono do nowo utworzonej gromady Chylice^[13], w której skład weszły także Chylice, Chyliczki, Józefosław, Julianów, Kierszek, Skolimów Wieś i Wierzbno^[13].

W związku z kolejną reformą gminną 1 stycznia 1973^[14] gromadę Chylice zniesiono, a Skolimów C wszedł w skład nowo utworzonej gminy Konstancin-Jeziorna^[15].

1 sierpnia 1977 Skolimów C (a także Cegielnię-Obory, Chylice-Cegielnię, Skolimów Wieś, Stare Wierzbno i Nowe Wierzbno) wyłączono z gminy Konstancin-Jeziorna i włączono do Konstancina-Jeziorny^[16], przez co Skolimów C po raz drugi stał się obszarem miejskim.

Zabytki i instytucje

W Skolimowie przy ul. Chylickiej znajduje się stary młyn i sąsiadująca z nim willa „Zagłobin”.

Przy ul. Chylickiej 1 znajduje się część budynku, należącego do kompleksu restauracyjnego zwanego „Willa Skolimowianka” z 1909. W 1942 roku restaurację w niej prowadził Romuald Trzeciecki. Wcześniej, od 1 sierpnia 1939 roku prowadzili ją Józefa oraz Ludwig Witkowscy. Po wojnie w 1947 roku nabyta została przez Michała Chajkowskiego. Prowadził ją jeszcze rok. Potem w części budynku od strony ul. Chylickiej powstał sklep spółdzielczy. Obecna część obiektu została zburzona w 2003 roku pod drogę powiatową. Podobny los czeka sędziwy obiekt jakim jest dawny budynek Kolei Wilanowskiej – stacji kolejowej „Skolimów” z kasą i poczekalnią (później dom mieszkalny). Willa Skolimowianka^[23] została zaprojektowana przez Hugona Kudera, znanego w tamtych czasach architekta, który z Konstancinem-Jeziorną związał się szczególnie, ale ślady jego działalności można spotkać także w Warszawie.

Od 1928 roku w Skolimowie mieści się Dom Artystów Weteranów Scen Polskich należący do ZASP.

Od lat 50. w Skolimowie-Konstancinie znajduje się stacja naukowa Instytutu Reumatologicznego oraz sanatorium reumatologiczne. Skolimów znany był z hodowli zwierząt futerkowych (m.in. nutrii i lisów). W latach 50 i latach 60 była na terenie Skolimowa fabryka pasty do obuwia.

Zobacz też

• cmentarz parafialny w Skolimowie

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Skolimów (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 689 .