Skowieszyn

Artykuł

51°23′25″N 22°01′46″E

- błąd

38 m

WD

51°23'25.1"N, 22°1'45.8"E, 51°23'25.73"N, 22°1'49.73"E

- błąd

14 m

Odległość

0 m

Skowieszyn
wieś
Ilustracja
Kościół w Skowieszynie
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

puławski

Gmina

Końskowola

Liczba ludności (2008)

732

Strefa numeracyjna

81

Kod pocztowy

24-130[1]

Tablice rejestracyjne

LPU

SIMC

0383739

Położenie na mapie gminy Końskowola
Mapa konturowa gminy Końskowola, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Skowieszyn”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Skowieszyn”
Położenie na mapie powiatu puławskiego
Mapa konturowa powiatu puławskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Skowieszyn”
Ziemia51°23′25″N 22°01′46″E/51,390278 22,029444
Stara chata i gniazdo bocianie w Skowieszynie
Plantacja róż
Wąwozy lessowe

Skowieszynwieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, w gminie Końskowola, 2 km od Puław.

W obrębie miejscowości wyróżnia się część integralną – Płósy (SIMC 1023701).

Skowieszyn posiada zwartą zabudowę, która rozciągnięta jest na długości ok. 3 km wzdłuż północno-zachodniej krawędzi Płaskowyżu Nałęczowskiego. Wieś należy do „zagłębia różanego”, podstawą uprawy roślinnej są róże.

Na szczególną uwagę zasługują tereny położone w południowej części wsi na Płaskowyżu Nałęczowskim, pocięte gęsto wąwozami i porośnięte roślinnością leśną, zajmujące powierzchnię 170 ha. Obszar lasu w trójkącie Skowieszyn – ParchatkaKolonia Zbędowice posiada największe w Polsce zagęszczenie wąwozów lessowych w przeliczeniu na 1km². Warstwa lessu na tym terenie sięga do głębokości 30 m. Spacer wąwozami, od których odchodzi duża liczba rozgałęzień – odnóg, dla niezorientowanego w terenie sprawia wrażenie labiryntu.

W Skowieszynie jest remiza strażacka, dwa sklepy spożywcze oraz kościół wybudowany w latach 1983–1988 poświęcony Matce Bożej Miłosierdzia. Wieś posiada także wodociąg, gaz oraz internet i telefon. W zabudowie wsi na uwagę zasługują: dwa ponad 100-letnie domy mieszkalne i stylowa kapliczka Matki Bożej.

Historia

Pierwsze wzmianki o wsi Skowieszyn pochodzą z roku 1409, natomiast badania archeologiczne wykazują, że zwarta zabudowa istniała już w XIII wieku. Według XV-wiecznego historyka Jana Długosza w Skowieszynie znajdował się kościół parafialny pod wezwaniem Jana Chrzciciela, do którego należała Wietrzna Góra – późniejsze miasto Kazimierz Dolny. Na terenach należących do wsi odnajdywane są także ślady osadnictwa z epoki neolitu.

Nazwy wsi:

  • w 1409 Cowessin
  • w 1418 Cowessino
  • w 1443 Skoveszin
  • w 1470–1480 Sobielszycze alias Skowyeszyn

W 1409 roku stanowiła własność szlachecką członków rodu herbu Rawa (Rawicz). Prawie przez sto lat wieś była w posiadaniu prastarego rodu Skowieskich herbu Rawa. W następnych wiekach Skowieszyn wraz z dobrami końskowolskimi przechodziła w ręce różnych rodów magnackich. Kolejno była własnością Konińskich, Tęczyńskich, Zbaraskich, a następnie potężnych rodów Opalińskich, Lubomirskich, Sieniawskich i w końcu Czartoryskich.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[2].

Wieś wraz z folwarkiem wchodziła w 1662 roku w skład majętności końskowolskiej Łukasza Opalińskiego[3].

Przed wybuchem powstania listopadowego funkcjonowała w Skowieszynie szkółka elementarna założona przez Izabellę Czartoryską.

Po uwłaszczeniu chłopów w 1864 roku utworzonych zostało 45 gospodarstw, średnio 18-22 mórg. W okresie II wojny światowej w dołach i wąwozach ukrywało się przed okupantem wielu „spalonych” ludzi. W odwecie za udzielenie pomocy ludziom z lasu 20 października 1943 roku Niemcy aresztowali 7 mieszkańców – wszyscy zginęli. 5 kwietnia 1944 roku na terenie wsi rozegrał się finał akcji partyzantów z oddziału AK „Hektora”, którzy przybyli do wsi po dokonaniu napadu na spółdzielnię „Pomoc” w Puławach. W wyniku obławy żandarmerii dwóch partyzantów poległo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

W Skowieszynie urodził się misjonarz Stefan Koza, który 47 lat spędził na misjach w Japonii (Nagasaki, Tokio, Nigawa, Wyspa Iki), był m.in. promotorem do spraw związanych z beatyfikacją Ojca Maksymiliana Kolbe na Japonię.

Wiele nazwisk mieszkańców zapisanych w księgach parafialnych z XVII wieku utrzymało się we wsi do dzisiaj (Capała, Spóz, Zuchniarz, Kruk, Łucjanek, Pawłowski).

Zobacz też

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1173 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
  3. Jacek Pielas, Podział latyfundium Łukasza Opalińskiego, marszałka nadwornego koronnego z lat 1668–1670, w: Inter maiestatem ac libertatem. Studia z dziejów nowożytnych dedykowane Profesorowi Kazimierzowi Przybosiowi, red. J. Stolicki, M. Ferenc, J. Dąbrowski, Kraków 2010, s. 158.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Roses plantantion-Skowieszyn.jpg
Plantacja róż w Skowieszynie
Skowieszyn Church 2005.jpg
Kościół pw. Jana Chrzciciela w Skowieszynie
Skowieszyn.jpg
Autor: Robert Niedźwiedzki, Licencja: CC BY 3.0
Chata we wsi Skowieszyn
POL gmina Końskowola COA.svg
Gmina Końskowola coat of arms
Skowieszyn - wawozy lessowe.jpg
Wąwozy lessowe w Skowieszynie