Skowronek białoskrzydły

Skowronek białoskrzydły
	Alauda leucoptera
	Pallas, 1811
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	skowronki
Rodzaj	Alauda
Gatunek	skowronek białoskrzydły
Synonimy
	Melanocorypha leucoptera (Pallas, 1811)
	Melanocorypha leucoptera (Pallas, 1811)
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Skowronek białoskrzydły^[3], kalandra białoskrzydła^[4] (Alauda leucoptera) – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae), występujący głównie w Azji Środkowej i południowo-zachodniej Rosji. Do Polski zalatuje wyjątkowo^[5]. Jest to gatunek monotypowy^[6]^[7]. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Zasięg występowania

Ptak ten gniazduje od południowo-zachodniej Rosji (na południe po tereny położone na północny zachód od Morza Kaspijskiego) na wschód po jezioro Bałchasz w Kazachstanie^[6]. Większość populacji wędrowna^[6]. Zimuje w południowo-zachodniej części zasięgu lęgowego i dalej na zachód po rejon na północ od Morza Czarnego oraz na południe po północny Iran^[2]^[6].

W Polsce stwierdzony 4 razy, po raz ostatni w maju 1993 roku w Będziemyślu na Podkarpaciu^[8]. Stwierdzenie z 1978 roku zostało odrzucone przez Komisję Faunistyczną^[9].

Morfologia

Gatunek dość duży jak na skowronka, masywny, zwykle około 17–19 cm długości z rozpiętością skrzydeł sięgającą 35 cm. Masa ciała: samce 40–52 g, samice 36–48 g^[6]. Samiec posiada rdzawą czapeczkę oraz pokrywy skrzydłowe. Upierzenie samicy mniej kontrastowe. U obu płci skrzydło barwy kasztanowatej z charakterystycznym białym paskiem na tylnej krawędzi^[10].

Ekologia i zachowanie

Biotop: Skowronek białoskrzydły występuje głównie na płaskim lub lekko pofałdowanym stepie (w tym porośniętym przez rośliny z rodzaju Artemisia), rzadziej na polach uprawnych. Poza sezonem lęgowym występuje w szerszym zakresie siedlisk trawiastych, w tym na ścierniskach^[2].

Gniazdo: Ulepione z trawy, schowane wśród roślin na ziemi.

Jaja: 3–8 jaj wysiadywanych 12 dni.

Pożywienie: Owady (zwłaszcza w lecie) i nasiona^[2].

Głos: Śpiew podobny do skowronka zwyczajnego, nieco bardziej melodyjny.

Status i ochrona

IUCN uznaje skowronka białoskrzydłego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji wstępnie szacuje się na 100–500 tysięcy dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy^[2].

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[11].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

↑ ^a ^b Melanocorypha leucoptera, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2019-09-09] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Alauda leucoptera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Alaudidae Vigors, 1825 - skowronki - Larks (wersja: 2020-11-17). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-17].
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 242, 1999.
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego: Lista awifauny krajowej. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce – stan z 31.12.2020. [dostęp 2021-05-03].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Alström, P.: White-winged Lark (Melanocorypha leucoptera). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-08)].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Nicators, Bearded Reedling, larks. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-17]. (ang.).
↑ wynik wyszukiwania: Melanocorypha leucoptera. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-05-03]. (ang.).
↑ Komisja Faunistyczna. Rewizja współczesnych i historycznych stwierdzeń rzadkich ptaków w Polsce. „Ornis Polonica”. 55, s. 115–134, 2014.
↑ Kalandra białoskrzydła (Melanocorypha leucoptera), www.ptaki.info [dostęp 2017-11-26] .
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagranie głosu i krótki filmik. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Melanocorypha leucoptera, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2019-09-09] (ang.).

[iucn-2] Alauda leucoptera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Alaudidae Vigors, 1825 - skowronki - Larks (wersja: 2020-11-17). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-17].

[Mielczarek&Cichocki-4] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 242, 1999.

[kflista-5] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego: Lista awifauny krajowej. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce – stan z 31.12.2020. [dostęp 2021-05-03].

[hbwa-6] Alström, P.: White-winged Lark (Melanocorypha leucoptera). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-08)].

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Nicators, Bearded Reedling, larks. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-17]. (ang.).

[tarsiger-8] wynik wyszukiwania: Melanocorypha leucoptera. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-05-03]. (ang.).

[kfrewizja-9] Komisja Faunistyczna. Rewizja współczesnych i historycznych stwierdzeń rzadkich ptaków w Polsce. „Ornis Polonica”. 55, s. 115–134, 2014.

[10] Kalandra białoskrzydła (Melanocorypha leucoptera), www.ptaki.info [dostęp 2017-11-26] .

[11] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne