Skrajna Tomkowa Igła

Tomkowe Igły po lewej stronie, w dole

Skrajna Tomkowa Igła (niem. Unteres Tomkow-Türmchen, słow. Predná Tomkova ihla, węg. Elülsõ-Tomko-tû[1], 2109 m[2]) – wybitna turnia w masywie Niżnich Rysów w Tatrach Polskich. Znajduje się w zachodniej grzędzie ich trzeciego w kolejności od południa wierzchołka[3] (Zadnia Turnia w Niżnich Rysach, 2402 m[2]). Jest najniżej położoną z trzech Tomkowych Igieł. Od wyższej Zadniej Tomkowej Igły oddziela ją Niżnia Tomkowa Przełączka (2094 m[2]). Tomkowym Igłom i przełączkom między nimi nadano nazwę dla uczczenia wybitnego przewodnika tatrzańskiego Józefa Gąsienicę Tomkowego (1887 – ok. 1942)[4].

Władysław Cywiński pisze w 9. tomie przewodnika Tatry, że Skrajna Tomkowa Igła gdyby nie tkwiła w olbrzymim masywie Niżnich Rysów – uznawana byłaby za wybitny szczyt. Pierwszy zdobywca zachodniej ściany turni – Jan Wolf – uznawał ją za samodzielny szczyt. Wysokość jej zachodniej ściany wynosi 200–400 m (w zależności od umownej granicy podstawy). Również na północ i północny zachód, do zachodniej depresji opadającej z przełączki między pierwszym i drugim wierzchołkiem Niżnich Rysów opada urwistą ścianą o wysokości 100–200 m (bezpośrednio pod tą ścianą znajduje się Prawy Kocioł). W ścianach Skrajnej Tomkowej Igły wyróżniono takie formacje skalne jak Zachód Klemensiewicza i Półka Staszla[3].

Pierwsze wejście na Skrajną Tomkową Igłę: Róża Drojecka, Janusz Korosadowicz, Zbigniew Korosadowicz, Maciej Zajączkowski i Wawrzyniec Żuławski 16 sierpnia 1935 r.[3]

Drogi wspinaczkowe

Z racji stosunkowo krótkiej drogi dojściowej jest popularnym celem wspinaczki skalnej. Poprowadzono na niej 2 drogi wspinaczkowe[3].

  • Środkiem zachodniej ściany Skrajnej Tomkowej Igły; V+, miejsce A0, czas pierwszego przejścia 6 godz. Pierwsze przejście: Jan Wolf 27 sierpnia 1983 r.[3]
  • Direttissima północno-zachodniej ściany Skrajnej Tomkowej Igły; VI-, 3 godz. Pierwsze przejście: Krzysztof Liszewski i Piotr Waloszczyk 24 sierpnia 1990 r.[3]

Przypisy

  1. ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [dostęp 2020-02-21] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
  2. ↑ a b c Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
  3. ↑ a b c d e f Władysław Cywiński, Rysy, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2001, ISBN 83-7104-027-X.
  4. ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.

Media użyte na tej stronie

Tomkoweizabikon.jpg
(c) Makarczuk, CC-BY-SA-3.0
Tomkowe Igły w północno-zachodniej ścianie Niżnich Rysów i Żabi Koń (w centrum zdjęcia) od północy. Na Prawo od Żabiego Konia północna ściana Żabiej Turni Mięguszowieckiej. Poniżej nich wierzchołek Buli pod Rysami, przez którą przechodzi turystyczny szlak na Rysy.