Skrwa Lewa

Skrwa Lewa
Ilustracja
Skrwa w Lucieniu.
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Lokalizacja

woj. łódzkie, woj. mazowieckie

Rzeka
Długość45,2 km
Źródło
Miejscew okolicach wsi Łanięta
Współrzędne

52°20′53″N 19°17′29″E/52,348056 19,291389

Ujście
Recypient

Wisła (Jezioro Włocławskie)

Miejscena północny wschód od Soczewki
Wysokość

56,9 m n.p.m.[1]

Współrzędne

52°32′57″N 19°34′34″E/52,549167 19,576111

Szlak
RiverIcon-Spring.svg51,7w okolicach wsi Łanięta
RiverIcon-AffluentL.svgOsetnica Belnianka Mazowiecka
RiverIcon-delta.svg0
w okolicach wsi Soczewka
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Skrwa Lewa (Skrwa[2]) – rzeka w centralnej Polsce, lewy dopływ Wisły[3] o długości 45,2 km[4]. Powierzchnia dorzecza Skrwy obejmuje obszar 400,4 km2[5].

Bieg rzeki

Źródła rzeki znajdują się na Wysoczyźnie Kłodawskiej, na południe od miejscowości Łanięta[6]. Przepływa m.in. przez Łanięta, Belno, Sokołów, Zaborów Stary, Gostynin, Lucień, Klusek oraz Soczewkę[7]. Swój bieg kończy w Kotlinie Płockiej w okolicy 641 km Wisły w miejscowości Soczewka, gdzie uchodzi do Zbiornika Włocławskiego[5].

Opis

Skrwa jest największym lewym dopływem Wisły między Bzurą a Zgłowiączką[8]. Najdalszy zasięg zlodowacenia wisły sprawia, że zlewnia Skrwy nabiera dwudzielnego charakteru – w strefie wysoczyznowej Skrwa i inne cieki wykorzystują rynny subgalcjalne, w kotlinnej natomiast krajobraz urozmaicają równoleżnikowe pasy pól wydmowych. W odcinku ujściowym Skrwa rozcinając tarasy pradolinne oraz Wisły utworzyła głęboką na ok. 10 m dolinę[8].

Wzdłuż doliny rozciąga się oz gostyniński, którego wysokość względem dna doliny dochodzi do ponad 30 m. Szereg wałowych i owalnych pagórków ozu ciągnie się między Ziejką (w pobliżu północnej granicy miasta Gostynin) a Lipą na długości 8 km[9].

Skrwa Lewa stanowi fragment granicy pomiędzy historycznymi krainami – Kujawami a Mazowszem[10].

W przeszłości rzeka nosiła nazwę Brwa, z czasem nazwana została Skrwą Lewą[11][10]. Naprzeciwko, po drugiej stronie Wisły, płynie Skrwa Prawa.

Ochrona przyrody

Poniżej Gostynina rzeka przepływa przez Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy oraz jego otulinę[12]. Powyżej Gostynina natomiast znajduje się szereg rezerwatów przyrody chroniących dolinę: Dybanka[13], Drzewce[14] oraz Dolina Skrwy[15].

Między Sokołowem a Gostyninem Skrwa przepływa przez Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Skrwy Lewej[16].

Dolny odcinek rzeki (w Kotlinie Płockiej, powyżej Zbiornika Soczewka) wraz z doliną został objęty ochroną w ramach programu Natura 2000 – utworzono tam SOOS Dolina Skrwy Lewej[17][18].

Zobacz też

  • Skrwa – Skrwa Prawa, Skrwa Północna, Płosznica – prawy dopływ Wisły
  • Rzeki Polski

Przypisy

  1. Skrwa na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-05-09].
  2. Skrwa Lewa na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania), Główny Geodeta Kraju, za: Mapa topograficzna w skali 1:10 000; Protokół z posiedzenia KNMiOF w dniach 9 – 10 maja 2005 [dostęp 2017-05-09].
  3. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. s. 256. [dostęp 2017-05-09].
  4. Skrwa Lewa na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-05-09].
  5. a b Dariusz Brykała, Przestrzenne i czasowe zróżnicowanie odpływu rzecznego w dorzeczu Skrwy Lewej [dostęp 2020-09-06] (ang.).
  6. Strategia rozwoju gminy Łanięta na lata 2016-2020. – MENU PRZEDMIOTOWE – Urząd Gminy Łanięta, www.uglanieta.bip.org.pl [dostęp 2020-09-06].
  7. geoportal.gov.pl, mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  8. a b Brykala, Dariusz. (2005). Rekonstrukcja retencji zbiornikowej zlewni Skrwy Lewej w ciągu ostatnich 200 lat. Przegląd geograficzny. Polśkiĭ geograficheskiĭ obzor. Polish geographical review. Revue polonaise de géographie. 77. 69-89.
  9. Małgorzata Roman, Sukcesja osadowa i etapy formowania ozu gostynińskiego, Równina Kutnowska, centralna Polska, „Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia”, 71 (1), 2017, s. 9, DOI10.17951/b.2016.71.1.9, ISSN 0137-1983 [dostęp 2020-09-06] (pol.).
  10. a b Joanna Górska-Szymczak, Grzegorz Górski, Voivodship self-government as a creator of regional development and its new identity on the example of the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship in Poland.
  11. Błękitno-zielona perła Mazowsza. Gmina Nowy Duninów. s. 162. [dostęp 2017-10-19]. (pol.).
  12. Przeglądanie danych – Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy, crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  13. Przeglądanie danych – Rezerwat przyrody Dybanka, crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  14. Przeglądanie danych – Rezerwat przyrody Drzewce, crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  15. Przeglądanie danych – Rezerwat przyrody Dolina Skrwy, crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  16. Przeglądanie danych – Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Skrwy Lewej, crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  17. Przeglądanie danych – Obszar Natura 2000 Dolina Skrwy Lewej, crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  18. Informacja dotycząca założeń do sporządzenia projektu PZO dla obszaru Natura 2000 Dolina Skrwy Lewej PLH140051, warszawa.rdos.gov.pl.

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
RiverIcon-delta.svg
Icon for riverfloating diagrams. Informations on the Category Page
Lucień Skrwa.JPG
Autor: Lukasz.ryniec, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rzeka Skrwa Południowa w Lucieniu.