Skrzelokształtne

Skrzelokształtne
Aulopiformes[1]
Ilustracja
Aulopus purpurissatus
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typstrunowce
Podtypkręgowce
Gromadapromieniopłetwe
Rządskrzelokształtne

Skrzelokształtne[2], żaglonokształtne[3] (Aulopiformes) – rząd morskich ryb promieniopłetwych (Actinopterygii) o specyficznej budowie łuków skrzelowych. Pojawiły się w górnej kredzie. Łączą w sobie prymitywne cechy budowy z zaawansowanymi ewolucyjnie przystosowaniami.

Występowanie

Wody oceaniczne strefy ciepłej i umiarkowanej.

Cechy charakterystyczne

Skrzelokształtne charakteryzuje niespotykana u innych ryb budowa łuków skrzelowych, duży otwór gębowy, głęboko wcięta płetwa ogonowa, hermafrodytyzm, zaawansowana budowa oczu oraz brak pęcherza pławnego.

Systematyka

Synodus sp

Klasyfikacja skrzelokształtnych ulegała wielokrotnym zmianom. Obecnie przyjmuje się, że są grupą monofiletyczną obejmującą ponad 200 gatunków. Rodziny zaliczane do tego rzędu grupowane są w podrzędach:

†Ichthyotringoidei:

  • Ichthyotringidae
  • Dercetidae
  • Prionolepididae

†Halecoidei:

  • Halecidae

Synodontoidei:

  • Paraulopidae
  • Aulopidae – skrzelowate
  • Pseudotrichonotidae
  • Synodontidae – jaszczurnikowate

Chlorophthalmoidei:

  • Bathysauroididae
  • Chlorophthalmidae – zielonookowate
  • Bathysauropsidae
  • Notosudidae
  • Ipnopidae

Alepisauroidei:

  • †Cimolichthyidae
  • †Enchodontidae
  • Scopelarchidae
  • Evermannellidae
  • Alepisauridae – żaglonowate
  • Paralepididae

Giganturoidei:

  • Bathysauridae
  • Giganturidae
Gigantura chuni

Niektóre źródła (np. FishBase[4]) wyróżniają jeszcze rodziny:

  • Anotopteridae (według innych traktowana jako synonim Paralepididae[5][6])
  • Omosudidae (według innych traktowana jako synonim Alepisauridae[7][6])

Znaczenie gospodarcze

Niektóre gatunki są poławiane gospodarczo jako ryby konsumpcyjne.

Zobacz też

  • Ryby – wykaz rodzin

Przypisy

  1. ↑ Aulopiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ Uproszczony układ systematyczny ryb [w:] Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
  3. ↑ Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
  4. ↑ Rodziny zaliczane do Aulopiformes według FishBase
  5. ↑ Anotopteridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2009-10-12] (ang.).
  6. ↑ a b Nelson (2006)
  7. ↑ Omosudidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2009-10-12] (ang.).

Bibliografia

  • Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
  • Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
Systematyka ryb doskonałokostnych (Teleostei)
elopsopodobne
(Elopomorpha)
kostnojęzykopodobne
(Osteoglossomorpha)
Otocephala
(Otomorpha)
śledziopodobne
(Clupeomorpha)
Alepocephali
otwartopęcherzowe
(Ostariophysi)
Lepidogalaxii
przedkolcopłetwe
(Protacanthopterygii)
Osmeromorpha
Ateleopodomorpha
krągłołuskie
(Cyclosquamata)
świetlikopodobne
(Scopelomorpha)
Acanthomorpha
strojnikopodobne
(Lampridiomorpha)
pseudokolcopłetwe
(Paracanthopterygii)
kolcopłetwe
(Acanthopterygii)

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Synodus by Jacek Madejski.jpg
Autor: Jacek Madejski, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Synodus (probably Synodus variegatus)
Aulopus purpurissatus.jpg
Autor: Richard Ling, Licencja: CC BY-SA 2.0
Portrait of a Sergeant Baker (Aulopus purpurissatus). Fairy Bower, Manly, NSW
216655119