Skrzyńsko

Artykuł

51°22′24″N 20°38′51″E

- błąd

38 m

WD

51°23'N, 20°39'E, 51°22'50.41"N, 20°39'3.10"E

- błąd

2308 m

Odległość

1189 m

Skrzyńsko
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

przysuski

Gmina

Przysucha

Liczba ludności (2011)

1148[1][2]

Strefa numeracyjna

48

Kod pocztowy

26-400[3]

Tablice rejestracyjne

WPY

SIMC

0633946[4]

Położenie na mapie gminy Przysucha
Mapa konturowa gminy Przysucha, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Skrzyńsko”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Skrzyńsko”
Położenie na mapie powiatu przysuskiego
Mapa konturowa powiatu przysuskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Skrzyńsko”
Ziemia51°22′24″N 20°38′51″E/51,373333 20,647500

Skrzyńsko, dawniej też Skrzynnowieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie przysuskim, w gminie Przysucha[5][4].

Do 1954 roku siedziba gminy Skrzyńsko. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Skrzyńsko znajduje się na Mazowszu na terenie historycznego Zapilicza. Jest siedzibą parafii św. Wojciecha będącej najstarszym ośrodkiem kultu maryjnego w regionie radomskim.

11 listopada 2022 roku patronem Publicznej Szkoły Podstawowej w Skrzyńsku został Kard. Stefan Wyszyński.Uroczystość została połączona z obchodami Święta Niepodległości. Msza święta została odprawiona w kościele św. Wojciecha, gdzie mieści się sanktuarium Matki Bożej Staroskrzyńskiej - Pani Pięknej Miłości. W trakcie uroczystości został poświęcony sztandar szkoły i wizerunek Prymasa Tysiąclecia[6].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Skrzyńsko[5][4]
SIMCNazwaRodzaj
1058272Stajkówczęść wsi
1058303Stefanówkaprzysiółek
1058332Tamta Wieśczęść wsi
1058361Za Toremczęść wsi

Zabytki

  • Kościół późnobarokowy z lat 1760-1768 ufundowany przez starostę uszyckiego Karola Szydłowskiego. W latach 1909-1910 podwyższono wieże według projektu Jarosława Wojciechowskiego. Na froncie wieże flankują herb fundatora Lubicz. W 2005 roku podczas wymiany tynków w dolnej części kościoła dr Jerzy Sikora z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego odkrył ślady wcześniejszej świątyni z XII wieku w stylu romańskim, w postaci wtórnie wykorzystanych kamiennych ciosów oraz romańskie płyty nagrobne z motywem krzyża (obecnie prezentowane na zewnątrz kościoła), a w rozbieranym murze otaczającym kościół romańską chrzcielnicę kielichową i dwa romańskie kapitale kostkowe, które datowane są na XII wiek. Romańskie ciosy są obecnie wyeksponowane w północno-zachodnim murze prezbiterium w północno-wschodnim murze nawy. Być może pierwotny kościół romański z XII wieku można wiązać z fundacją Piotra Włostowica[7][8][9].
  • Mur otaczający kościół z barokowymi epitafiami rodu Tynieckich.
  • Kościół jest otoczony starodrzewiem; obecnie zdewastowanym (podczas prac remontowych na placu wokół kościoła obcięto konary wszystkich lip)

Sanktuarium

W kościele parafialnym pw. św. Wojciecha znajduje się Sanktuarium Matki Bożej Staroskrzyńskiej z wizerunkiem Matki Bożej Staroskrzyńskiej. Kościół zbudowany jest w stylu późnobarokowym, usytuowany na wzgórzu przy drodze z Przysuchy do Potworowa.

Zobacz też

Przypisy

  1. Wieś Skrzyńsko w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-02-18] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-02-17].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1158 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Rejestr TERYT
  5. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Radosław Mizera, Kard. Wyszyński patronem szkoły podstawowej w Skrzyńsku, radioplus.com.pl [dostęp 2022-11-11] (pol.).
  7. Lechowicz Z., Sikora J., 2009, Jeden z siedemdziesięciu (?). Relikty budowli romańskiej w Skrzyńsku, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje.Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno, 9–11 kwietnia 2008 roku, red. T. Janiak, Gniezno, s. 573–585.
  8. (with Z. Lechowicz) Kościół w Skrzyńsku w świetle nowych studiów [w:] Początki architektury sakralnej w Polsce Centralnej, red. L. Kajzer, Łódź-Warszawa 2013 | Jerzy ..., www.academia.edu [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  9. Zygmunt Świechowski: Katalog architektury romańskiej w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2009. ISBN 978-83-7181-200-2.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Powiat przysuski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu przysuskiego, Polska
Przysucha (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Przysucha, Polska