Skrzyńsko
| Artykuł | 51°22′24″N 20°38′51″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 51°23'N, 20°39'E, 51°22'50.41"N, 20°39'3.10"E |
| - błąd | 2308 m |
| Odległość | 1189 m |
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 48 |
| Kod pocztowy | 26-400[3] |
| Tablice rejestracyjne | WPY |
| SIMC | 0633946[4] |
Położenie na mapie gminy Przysucha _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Przysucha") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu przysuskiego  | |
 51°22′24″N 20°38′51″E/51,373333 20,647500 | |
Skrzyńsko, dawniej też Skrzynno – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie przysuskim, w gminie Przysucha[5][4].
Do 1954 roku siedziba gminy Skrzyńsko. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.
Skrzyńsko znajduje się na Mazowszu na terenie historycznego Zapilicza. Jest siedzibą parafii św. Wojciecha będącej najstarszym ośrodkiem kultu maryjnego w regionie radomskim.
11 listopada 2022 roku patronem Publicznej Szkoły Podstawowej w Skrzyńsku został Kard. Stefan Wyszyński.Uroczystość została połączona z obchodami Święta Niepodległości. Msza święta została odprawiona w kościele św. Wojciecha, gdzie mieści się sanktuarium Matki Bożej Staroskrzyńskiej - Pani Pięknej Miłości. W trakcie uroczystości został poświęcony sztandar szkoły i wizerunek Prymasa Tysiąclecia[6].
Integralne części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1058272 | Stajków | część wsi |
| 1058303 | Stefanówka | przysiółek |
| 1058332 | Tamta Wieś | część wsi |
| 1058361 | Za Torem | część wsi |
Zabytki
- Kościół późnobarokowy z lat 1760-1768 ufundowany przez starostę uszyckiego Karola Szydłowskiego. W latach 1909-1910 podwyższono wieże według projektu Jarosława Wojciechowskiego. Na froncie wieże flankują herb fundatora Lubicz. W 2005 roku podczas wymiany tynków w dolnej części kościoła dr Jerzy Sikora z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego odkrył ślady wcześniejszej świątyni z XII wieku w stylu romańskim, w postaci wtórnie wykorzystanych kamiennych ciosów oraz romańskie płyty nagrobne z motywem krzyża (obecnie prezentowane na zewnątrz kościoła), a w rozbieranym murze otaczającym kościół romańską chrzcielnicę kielichową i dwa romańskie kapitale kostkowe, które datowane są na XII wiek. Romańskie ciosy są obecnie wyeksponowane w północno-zachodnim murze prezbiterium w północno-wschodnim murze nawy. Być może pierwotny kościół romański z XII wieku można wiązać z fundacją Piotra Włostowica[7][8][9].
- Mur otaczający kościół z barokowymi epitafiami rodu Tynieckich.
- Kościół jest otoczony starodrzewiem; obecnie zdewastowanym (podczas prac remontowych na placu wokół kościoła obcięto konary wszystkich lip)
Sanktuarium
W kościele parafialnym pw. św. Wojciecha znajduje się Sanktuarium Matki Bożej Staroskrzyńskiej z wizerunkiem Matki Bożej Staroskrzyńskiej. Kościół zbudowany jest w stylu późnobarokowym, usytuowany na wzgórzu przy drodze z Przysuchy do Potworowa.
Zobacz też
- Przysucha – stacja kolejowa w Skrzyńsku
Przypisy
- ↑ Wieś Skrzyńsko w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-02-18] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-02-17].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1158 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Radosław Mizera, Kard. Wyszyński patronem szkoły podstawowej w Skrzyńsku, radioplus.com.pl [dostęp 2022-11-11] (pol.).
- ↑ Lechowicz Z., Sikora J., 2009, Jeden z siedemdziesięciu (?). Relikty budowli romańskiej w Skrzyńsku, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje.Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno, 9–11 kwietnia 2008 roku, red. T. Janiak, Gniezno, s. 573–585.
- ↑ (with Z. Lechowicz) Kościół w Skrzyńsku w świetle nowych studiów [w:] Początki architektury sakralnej w Polsce Centralnej, red. L. Kajzer, Łódź-Warszawa 2013 | Jerzy ..., www.academia.edu [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ Zygmunt Świechowski: Katalog architektury romańskiej w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2009. ISBN 978-83-7181-200-2.
Linki zewnętrzne
- Skrzyńsko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 731.
- Dzieje terytorium regionu radomskiego na stronie Radomskiego Towarzystwa Naukowego
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
.jpg)
(c) Rafał T / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Fragment zabudowy Placu św.Marka.
Autor:
Mapa powiatu przysuskiego, Polska
Autor:
Mapa gminy Przysucha, Polska