Skrzynka (województwo dolnośląskie)

Skrzynka

wieś
Skrzynka od wschodu
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Lądek-Zdrój
Wysokość	380-450[1] m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	362[2]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-540
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0853197
Położenie na mapie gminy Lądek-Zdrój Skrzynka
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Skrzynka
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Skrzynka
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Skrzynka
50°22′10″N 16°46′21″E/50,369444 16,772500

Kościół św. Bartłomieja w Skrzynce

Remiza OSP

Skrzynka (niem. Heinzendorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lądek-Zdrój.

Położenie

Skrzynka to długa wieś łańcuchowa leżąca w Górach Złotych, w dolinie Skrzynczany, na granicy z Doliny Białej Lądeckiej, na wysokości około 380-450 m n.p.m.^[1]

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie wałbrzyskim.

Historia

Skrzynka powstała w XIV wieku, w roku 1360 przeszła na własność rodziny von Pannvitzów^[3]. W okresie tym istniał już we wsi kościół parafialny i wolne sędziostwo. Po wybuchu wojny trzydziestoletniej okoliczni chłopi zbuntowali się przeciwko przymusowemu wprowadzeniu katolicyzmu i wywołali niewielkie powstanie, które zostało krwawo stłumione^[3]. Pod Skrzynką w 1622 roku miała miejsce jedna z potyczek, w której zginęło 129 chłopów^[3]. W 1840 roku we wsi było kilka młynów wodnych i wytwórni oleju, tartak, cegielnia, wapiennik oraz składy piwa z browarów w Trzebieszowicach i we Wrocławiu^[3]. W połowie XIX wieku zlikwidowano tutejszą parafię i włączono Skrzynkę w obręb parafii w Trzebieszowicach^[3].
Po 1945 roku Skrzynka pozostała typową wsią rolniczą, w 1978 roku było tu 67 gospodarstw rolnych, w 1988 roku ich liczba spadła do 59^[1].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[4]:

• kościół filialny pod wezwaniem św. Bartłomieja, wzniesiony w połowie XVIII wieku, z wykorzystaniem murów poprzedniej XVI-wiecznej świątyni^[3]. Jest to barokowa budowla jednonawowa z wielobocznym prezbiterium i masywną wieżą nakrytą cebulastym hełmem. We wnętrzu zachował się ołtarz z 1640 roku, pochodzący z poprzedniej świątyni, XVIII-wieczne rzeźby i ambona z początku XIX wieku^[3].

Kultura

Od 1978 roku w miejscowości działa ludowy zespół folklorystyczny Skrzynczanki^[5].

Osoby związane ze Skrzynką

• W Skrzynce urodził się polski himalaista Wojciech Kurtyka.
• Po 1945 roku w miejscowości osiedlił się pisarz Henryk Worcell^[1].

Zobacz też

• Skrzynka

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 17: Góry Złote. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, ISBN 83-85773-01-0.
• WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .
• * O wsi w haśle: Werdeck 1.) wś, pow. kładzki, par. Heinzendorf, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 222 .