Skrzypiec (województwo opolskie)

Skrzypiec
wieś
Ilustracja
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0

Wjazd do Skrzypca ze strony Trzebini
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Lubrza

Liczba ludności (2011[1])

388

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-231[2]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0498425

Położenie na mapie gminy Lubrza
Mapa konturowa gminy Lubrza, w centrum znajduje się punkt z opisem „Skrzypiec”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Skrzypiec”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Skrzypiec”
Ziemia50°18′52″N 17°38′57″E/50,314444 17,649167
Strona internetowa

Skrzypiec (niem. Kreiwitz, cz. Skřipce[3]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Lubrza. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej, na pograniczu Gór Opawskich i Obniżenia Prudnickiego, będącego częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez niego rzeka Prudnik[4].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 31 grudnia 2013 r. wieś była zamieszkana przez 395 osób[5].

Geografia

Widok na zabudowania Skrzypca od strony Dytmarowa, w tle Góry Opawskie

Położenie

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 3 km od granicy z Czechami, na pograniczu Obniżenia Prudnickiego i północno-wschodniej części Gór Opawskich. Należy do Euroregionu Pradziad[6]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Prudnik.

Środowisko naturalne

W Skrzypcu panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,2 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Skrzypca wynoszą 619 mm. Dominują wiatry zachodnie[7].

Nazwa

Wcześniejsze nazwy Skrzypca: Greywitz (1331), Kreiwitz (1430), Skrzypiec (1583), Krzypice (1945). Nazwa miejscowości wywodzi się od skrzypu, rośliny w przeszłości bujnie rosnącej w okolicy. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod niemiecką nazwą Kreiwitz, a także wymienia polską nazwę Krzipiec we fragmencie: „Kreiwitz (polnisch Krzipiec)”[8].

W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Krzypice[9]. 15 marca 1947 nadano miejscowości nazwę Skrzypiec[10].

Historia

Ruiny młyna wodnego w Skrzypcu
Nieoficjalny herb wsi Skrzypiec

Na początku swojego istnienia Skrzypiec podlegał Prudnikowi (do 1430). Mniej więcej w tamtych czasach zbudowano młyn wodny. Była to wieś kmieciowa budowana równolegle do rzeki. W XIX w. wieś liczyła ponad 60 zabudowań, większość z mieszkańców była katolikami. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 571 mieszkańców Skrzypca 550 posługiwało się językiem niemieckim, a 21 językiem polskim[11]. Przed 1939 rokiem miejscowość zamieszkiwało ponad 500 mieszkańców. Wieś wtedy zajmowała 110 ha powierzchni. Zabudowa wsi ma postać zagród typy frankońskiego. W drugiej połowie XX wieku na południowym zachodzie miejscowości (od strony Trzebiny) powstało nowe osiedle domów jednorodzinnych rozbudowujące się do chwili obecnej.

Przy skrzyżowaniu drogi w kierunku kościoła w Dytmarowie stał pomnik ofiar I wojny światowej. W Lesie Trzebińskim na południu stała biała płyta z wyrytym czarnym napisem wierszem Theodora Körner pt. „Der Grenzadler” (Orzeł graniczny).

W starym dworze z XIX w. bogatej rodziny Finsterbusch zwanym Erbscholtisei (pol. sołectwem dziedzicznym) urządzono majątek wiejski. Hodowano w nim kury, indyki i kaczki. Używano najnowocześniejszych maszyn rolniczych. Majątek liczył 400 morgów. Obecnie dworek jest siedzibą Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Skrzypcu.

Obecnie w Skrzypcu znajduje się Wiejski Dom Kultury oraz biblioteka publiczna, działają również organizacje: koło gospodyń wiejskich oraz Grupa Odnowy Wsi.

Liczba mieszkańców wsi

Ludzie urodzeni w Skrzypcu

  • Jan Szczurek (* 1949), poeta, reprezentant środowiska wiejskiego

Przypisy

  1. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1158 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Věstník Matice opavské, Nákl. „Matice opavské”, 1907 [dostęp 2022-01-17] (cz.).
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. a b c Liczba mieszkańców Gminy Lubrza, lubrza.opole.pl [dostęp 2020-05-16] (pol.).
  6. Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2020-05-16].
  7. Klimat: Skrzypiec: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-05-16].
  8. Felix Triest 1865 ↓, s. 243.
  9. P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 24.
  10. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 37, poz. 297).
  11. Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 73.
  12. Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de, www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-05-16].
  13. a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt, treemagic.org [dostęp 2020-05-16].
  14. a b c d Wieś Skrzypiec w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-05-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

Bibliografia

  • Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschliesen. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.

Media użyte na tej stronie

Lubrza (opolskie) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map Lubrza (gminas), Poland.
Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Prudnik County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Prudnik County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.56 N
  • S: 50.25 N
  • W: 17.43 E
  • E: 18.06 E
Herb Skrzypca.png
Autor: Wisienkowy, Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb Sołectwa Skrzypiec, miejscowości w województwie opolskim, powiecie prudnickim, Gminie Lubrza
Skrzypiec.jpg
Autor: Wisienkowy, Licencja: CC BY-SA 3.0
Widok na zabudowania wsi Skrzypiec od strony Dytmarowa. W tle Góry Opawskie.
2012-06 Skrzypiec 02.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Skrzypiec -wieś w Polsce w województwie opolskim, w powiecie prudnickim w gminie Lubrza.
Młyn w Skrzypcu.jpg
Autor: Bd161153, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ruiny młyna wodnego w Skrzypcu