Skrzyszów (województwo podkarpackie)

Artykuł

50°5′34″N 21°33′23″E

- błąd

39 m

WD

50°4'N, 21°33'E, 50°5'42.54"N, 21°33'18.65"E

- błąd

2327 m

Odległość

3105 m

Skrzyszów
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

ropczycko-sędziszowski

Gmina

Ostrów

Liczba ludności (2020)

1147[1]

Strefa numeracyjna

17

Kod pocztowy

39-103[2]

Tablice rejestracyjne

RRS

SIMC

0658308[3]

Położenie na mapie gminy Ostrów
Mapa konturowa gminy Ostrów, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Skrzyszów”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Skrzyszów”
Położenie na mapie powiatu ropczycko-sędziszowskiego
Mapa konturowa powiatu ropczycko-sędziszowskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Skrzyszów”
Ziemia50°05′34″N 21°33′23″E/50,092778 21,556389

Skrzyszówwieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie ropczycko-sędziszowskim, w gminie Ostrów[3]. Leży na skraju Płaskowyżu Kolbuszowskiego, będącego częścią Kotliny Sandomierskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie rzeszowskim.

Części wsi

Integralne części wsi Skrzyszów[4][3]
SIMCNazwaRodzaj
0658314Borekczęść wsi
0658320Budzyńczęść wsi
0658337Czekajczęść wsi
0658343Folwarkczęść wsi
0658350Gajówkaczęść wsi
0658366Podlesie Skrzyszowskieczęść wsi
0658372Zamościeczęść wsi

Zabytki

Miejscowość słynie z renesansowego dworu H. Mieleckiego (obecnie własność prywatna) z XVI wieku, w którym ongiś znajdował się m.in. zbór ariański. Nieopodal dworu znajdują się pozostałości wczesnośredniowiecznego grodziska.

Historia Skrzyszowa

W latach okupacji niemieckiej Skrzyszów stanowił bazę kontrowersyjnego oddziału Gwardii Ludowej - Armii Ludowej, oskarżanych przez okoliczną ludność o działalność bandycko-rabunkową.

19 lipca 1943 roku hitlerowcy w odwet za udzielanie przez mieszkańców wsi pomocy partyzantom dokonali pacyfikacji wsi. Rozstrzelano 8 jej mieszkańców.[5].

W przededniu wejścia na te tereny Armii Czerwonej dowódcy wspomnianego oddziału GL\AL - Stanisław Jaskier oraz Władysław Wilczyński zostali wyrokiem polskiego państwa podziemnego zlikwidowani przez żołnierzy Armii Krajowej.

Ze Skrzyszowa pochodził przedwojenny działacz Komunistycznej Partii Polski i najprawdopodobniej jej agent w szeregach PSL "Piast", a później SL Piotr Chłędowski. Po "wyzwoleniu" Chłędowski objął z ramienia PPR urząd starosty dębickiego. Za czasów jego urzędowania dokonano ostatniej publicznej egzekucji w Polsce. Miało to miejsce w lipcu 1947 r., kiedy to w centrum Dębicy powieszono trzech młodych żołnierzy podziemia niepodległościowego. Wyrok wykonano publicznie na Rynku miasta, gdzie spędzono sporą rzeszę mieszkańców. Wiadomość o tym wydarzeniu szybko przedostała się na Zachód, a tamtejsza prasa wydrukowała wykonaną z ukrycia fotografię egzekucji. Autor zdjęcia przepłacił to wieloletnim więzieniem.

Po wojnie wieś została odznaczona Krzyżem Grunwaldu za wspieranie ruchu partyzanckiego podczas wojny. W 1962 roku w budynek szkoły podstawowej wmurowano tablicę upamiętniającą działaczy PPR oraz partyzantów GL i AL ze Skrzyszowa. W 1967 roku postawiono pomnik ku czci walczących z okupantem partyzantów GL oraz działaczy PPR.[5].

Zobacz też

  • Edward Zolowski

Przypisy

  1. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 7 [dostęp 2022-01-22]
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1158 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  5. a b Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 629

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego