Skutterudyt

Skutterudyt

Skutterudyt (pochodzenie: Maroko)
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	arsenek kobaltu (CoAs3)
Twardość w skali Mohsa	5,5–6
Przełam	nierówny, muszlowy
Łupliwość	niezbyt wyraźna
Układ krystalograficzny	układ regularny, kryształy izometryczne, zazwyczaj ośmiościany
Gęstość minerału	6,5–6,8 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	cynowobiała
Rysa	ciemnoszara, czarna
Połysk	metaliczny

Skutterudyt – minerał z gromady arsenków. należy do grupy minerałów rzadkich. Nazwa pochodzi od Skutterud w Norwegii, gdzie minerał ten został stwierdzony.

Charakterystyka

Właściwości

Często bywa pokryty ciemnoszarym, tęczowo iryzującym nalotem, podczas wietrzenia pokrywa się niekiedy purpurowoczerwonym kwiatem kobaltowym – erytryn. Jest izomorficzny z chloantytem, z którym tworzy ciągły roztwór stały (ogniwem pośrednim jest smaltyn). Niekiedy zawiera nikiel, żelazo, bizmut. Jest kruchy, nieprzezroczysty. Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju izometrycznym, przyjmujące postać ośmiościanu czasami sześcianu lub dwunastościanu. Występuje w skupieniach ziarnistych, nerkowatych, skorupowych, występuje też jako żyłki i impregnacje powłok.

Występowanie

Minerał utworów hydrotermalnych średnich i wysokich temperatur. Najczęściej występuje w żyłach kruszców: srebra, kobaltu, niklu, bizmutu, uranu.

Miejsca występowania:

• Na świecie: Kanada – Cobalt, Ontario, USA – New Yersey, Irak – Anarak, Maroko – Bou Azzer, Irhtem, Niemcy – Schneeberg, Annaberg, Saksonia, Harz, Wittichen, Schwarzwald, Włochy – Elba, Val di Lanzo, Hiszpania – Huelva, Norwegia – Skutterud, Snarum, Austria, Czechy – Pribram.

• W Polsce: w Górach Izerskich (Przecznica), okolicach Kowar, w rejonie Lubina.

Zastosowanie

• Podrzędna ruda kobaltu.
• Ma znaczenie kolekcjonerskie; najpiękniejsze kryształy (1–2 cm) znajdowane są w Niemczech, Norwegii, Maroku.

Bibliografia

• J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.

Linki zewnętrzne

• artykuł o skutterudycie na stronie Webmineral.com (ang.)
• artykuł o skutterudycie na stronie Mindat.org (ang.)