Slow muzeum

Slow muzeum – teoretyczny model funkcjonowania muzeum zbudowany w oparciu o idee i wartości policentrycznego ruchu slow life.

Model został zaprezentowany przez muzealnika Marka Zambrzyckiego na konferencji naukowej „Muzeum progresywne. Między utopią a rzeczywistością” zorganizowanej przez Muzeum Archeologiczne w Gdańsku we współpracy z Muzeum Sopot (10 października 2019 roku)[1]. Rozbudowany opis modelu został opublikowany w czasopiśmie naukowym "Studia i Materiały Lubelskie"[2].

Cechy slow muzeum

Do najważniejszych cech slow muzeum należą[3][2]:

  • autentyczność,
  • dominacja jakości nad ilością,
  • troska o relaks oraz dopasowanie do psychofizycznych możliwości gości,
  • przyjazna przestrzeń pracy,
  • edukacja do odbioru slow,
  • troska o lokalną wspólnotę,
  • troska o środowisko naturalne.

Przykłady zastosowania koncepcji

Praktycznym zastosowaniem modelu slow muzeum w dziedzinie wystawiennictwa była ekspozycja czasowa „Dziedzictwo utracone” zaprezentowana w okresie od 6 marca do 23 czerwca 2019 roku w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku[4][5]. Zdaniem jednego z kuratorów wystawy:

Wystawa „Dziedzictwo utracone” była przedsięwzięciem wpisującym się w paradygmat slow-muzeum. Zależało nam, aby cechowała się autentycznością, ekologicznością, była partycypatywna oraz dopasowana do psychofizycznych możliwości widzów. Właśnie dlatego podjęliśmy wysiłek, aby zwiedzający mieli możliwość obejrzenia wielu ciekawych eksponatów, niezagłuszonych zbędnymi multimediami, które mogłyby utrudniać refleksję. Staraliśmy się wprowadzać możliwie dużo naturalnych materiałów, takich jak np. drewno. Zaprosiliśmy do współpracy lokalnych rzemieślników i artystów, konsultanta do spraw osób z dysfunkcjami, oraz podjęliśmy kooperację z wieloma instytucjami. Stworzyliśmy także strefę relaksu, w której można było odpocząć i w spokoju „przetrawić” zdobyte informacje. Rezygnując z niektórych wyżej wymienionych działań, moglibyśmy zaoszczędzić część zasobów, w tym czasowe i finansowe, ale priorytetem było dla nas dostarczenie widzom produktu wysokiej jakości, który miał stanowić dowód, że kuratorzy wyżej cenią sobie jakość niż ilość[5].

Koncepcja merytoryczna wystawy została zaprezentowana na sympozjum naukowym „Dziedzictwo kulturowe wschodnich ziem dawnej Rzeczpospolitej. Korzenie i wspólnota”, które zostało zorganizowane w dniach 5 i 6 grudnia 2019 roku przez Muzeum Narodowe w Lublinie[6]. Idea ekspozycji spotkała się z życzliwym odbiorem. Dr hab. Marcin Lachowski w sprawozdaniu z sympozjum napisał, że wystąpienie dotyczące ekspozycji było „znakomitym podsumowaniem dyskusji nad projektami muzealnymi”[7]:

Znakomitym podsumowaniem dyskusji nad projektami muzealnymi było wystąpienie Marka Zambrzyckiego (Topos utraty na wystawach narracyjnych. Jak pokazać coś, czego nie ma?, w obecnym tomie), kreślącego różne wymiary ekspozycji muzealnej, opowiadającej historie poprzez zastosowanie zróżnicowanych znaków i figur retorycznych – metafor, synekdoch, śladów pamięci.

Wystawie został poświęcony jeden z odcinków programu „Sztuki piękne” emitowanego w TVP Gdańsk[8].

Konsultantami naukowymi wystawy byli: dr hab. Grzegorz Berendt, dr Karol Nawrocki, dr hab. Wojciech Turek.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ „Muzeum progresywne. Między utopią a rzeczywistością” – ogólnopolska konferencja w Sopocie, 10–11 października 2019 roku – Muzeum Archeologiczne, archeologia.pl [dostęp 2021-03-19] (pol.).
  2. ↑ a b Marek Zambrzycki, Model „slow muzeum” jako koncepcja funkcjonowania muzeum w dobie akceleracji społecznej, „Studia i Materiały Lubelskie”, 23, Lublin: Muzeum Narodowe w Lublinie, 2021, s. 137-151, ISSN 0585-5276.
  3. ↑ Slow-muzeum, czyli jak odróżnić rzeczy od rzeczy wartościowych | Muzealnictwo.com [dostęp 2021-03-20] (pol.).
  4. ↑ Wystawa czasowa „Dziedzictwo utracone” | Muzeum II Wojny Światowej, muzeum1939.pl [dostęp 2021-03-20] (pol.).
  5. ↑ a b Marek Zambrzycki, Topos utraty na wystawach narracyjnych. Jak pokazać coś, czego nie ma?, „Studia i Materiały Lubelskie”, 22, Lublin: Muzeum Narodowe w Lublinie, 2020, ISSN 0585-5276.
  6. ↑ Dziedzictwo kulturowe – Sympozjum, www.umcs.pl [dostęp 2021-03-20] (pol.).
  7. ↑ Marcin Lachowski, Sprawozdanie z sympozjum naukowego „Dziedzictwo kulturowe wschodnich ziem dawnej Rzeczypospolitej. Korzenie i wspólnota”, „Studia i Materiały Lubelskie” (22), Muzeum Narodowe w Lublinie, 2020, ISSN 0585-5276.
  8. ↑ Sztuki piękne, TVP Gdańsk, 14 marca 2019.

Linki zewnętrzne