Smólsk

Smólsk

wieś
Pałacyk w Smólsku
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	włocławski
Gmina	Włocławek
Liczba ludności (III 2011)	304[1]
Strefa numeracyjna	54
Kod pocztowy	87-853[2]
Tablice rejestracyjne	CWL
SIMC	0871953
Położenie na mapie gminy wiejskiej Włocławek Smólsk
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Smólsk
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Smólsk
Położenie na mapie powiatu włocławskiego Smólsk
52°36′04″N 18°58′07″E/52,601111 18,968611

Smólsk – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Włocławek.

Wieś duchowna, własność kapituły włocławskiej, położona była w II połowie XVI wieku w powiecie brzeskokujawskim województwa brzeskokujawskiego^[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 304 mieszkańców^[1]. Jest siódmą co do wielkości miejscowością gminy Włocławek.

Historia

Najstarsza pisana wzmianka o osadzie pojawiła się w dokumencie z 1250 roku. Pierwszym znanym właścicielem Smólska był Borsza herbu Pomian wzmiankowany w dokumentach z lat 1399–1409. Ród Pomianów należał do najbliższego otoczenia Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego. Przed rokiem 1745 majątek stał się własnością rodziny Sokołowskich herbu Pomian. Prawdopodobnie około 1824 roku zrealizowali oni planowaną budowę nowego pałacu, o czym zaświadcza inwentarz dóbr smólskich. W 1842 Smólsk od Jana Kantego Sokołowskiego nabył Prot Pius Mielęcki, żonaty z córką Jana Kantego, Wandą. W 1859 dokonał on podziału dóbr – Smólsk wraz z folwarkami i przyległościami otrzymał jego starszy syn Jan. Przed 1881 dobra weszły w posiadanie Michaliny z Sokołowskich Morzyckiej, siostry Wandy Mielęckiej. W 1914 przejął je jej wnuk, Jan Woyda.

W czasie bitwy toczonej pod Włocławkiem 12-13 listopada 1914 roku w pałacu wybuchł pożar, który uszkodził zewnętrzne mury budowli. Po odnowieniu otrzymały one nowe otynkowania, znacznie skromniejsze niż pierwotne. W 1917 posiadłość kupili Stefan Zygmunt i Joanna Olszowscy. Pod koniec II wojny światowej folwark i pałac zostały obrabowane i zniszczone najpierw przez uciekających Niemców, a potem żołnierzy radzieckich. W 1945 pałac został przejęty przez Skarb Państwa. Od 1956 roku mieściła się w nim szkoła podstawowa. W 1985 roku pałac został wpisany do ogólnopolskiego rejestru zabytków. Od 2004 roku znajduje się w prywatnych rękach. Od tego czasu rozpoczęły się prace związane z odrestaurowaniem zespołu pałacowo-parkowego.

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[4] na listę zabytków wpisany jest zespół pałacowy, 1 ćw. XIX w., k. XIX w., nr rej.: 165/A z 5.06.1985: pałac i park.

Zobacz też

• Smólska
• Smólsko Duże
• Smólsko Małe

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Kunikowski: Materiały do dziejów rezydencji w Polsce. T. 1: Kujawy wschodnie. Cz. 2. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 2001. ISBN 83-88115-35-9. (pol.).
• Marek Kujawa polskiezabytki.pl: Smólsk. www.polskiezabytki.pl/, 2011. [dostęp 2016-02-28].