Smocze łodzie

Wyścigi smoczych łodzi, Hongkong 2011

Smocze łodzie to drużynowy sport wodny. Wywodzi się z południowej Azji (Chiny) gdzie na tradycyjnych smoczych łodziach pływano od tysiącleci. Współczesne, sportowe łodzie, mniejsze od tradycyjnych, mieszczą 22 osoby, w tym 20 wioślarzy.

Historia

Wang Zhenpeng, Smocze regaty, XIV w.

Korzenie

Festiwał Smoczych Łodzi w Datang

Początki smoczych łodzi sięgają kilku tysięcy lat wstecz. Co roku w Chinach, na brzegach rzeki Jangcy, u progu pory gorącej, kiedy to ludność trapiły susze i epidemie – odbywały się obrzędy przebudzenia śpiącego dotąd boga Smoka. Ów władca rzek i mórz sprowadzać miał zbawcze deszcze, dzięki którym obfite plony oddalały widmo głodu i chorób. Obrzędy, w formie zmagań zdobnych łodzi, pociągały za sobą liczne utonięcia, co traktowano jednak jako konieczną bóstwu ofiarę[1].

Istnieje też legenda przedstawiająca inną genezę smoczych łodzi, związaną z postacią żyjącego na przełomie IV i III wieku p.n.e. poety Qu Yuana. Protestując przeciw niesprawiedliwości społecznej Qu popełnił samobójstwo, rzucając się w odmęty rzeki Miluo. Okoliczna ludność próbowała go ratować, spławiając swoje łodzie. Choć poeta utonął, na pamiątkę tego wydarzenia co roku w dzień jego śmierci obchodzone jest święto Duanwujie, podczas którego urządzane są wyścigi łodzi[2].

Ewolucja

Od lat osiemdziesiątych XX wieku wyścigi smoczych łodzi zaczęły zyskiwać na popularności na całym świecie – począwszy od Ameryki Północnej i Europy Zachodniej. Szybko też przekształciły się w jedną z najszybciej rozwijających się dyscyplin sportu. Międzynarodowa Federacja Smoczych Łodzi grupuje ponad 50 federacji narodowych, a liczba uprawiających ten sport osób szacowana jest na kilkadziesiąt milionów. Jako najbardziej zespołowy z popularnych sportów wodnych jest szczególnie ceniony przez szkoły, duże firmy i inne instytucje pragnące integrować swoich pracowników.

Łódź

We współczesnym kształcie międzynarodowym istnieje od ok. 1980 roku, kiedy w Londynie, podczas chińskiego festiwalu, pojawiły się drewniane oryginały, na podstawie których opracowano standardowe parametry ich uproszczonej wersji:

Smocza łódź, Budapeszt
  • długość (bez smoczej głowy na dziobie i smoczego ogona na rufie) – 12,40 m
  • maksymalna szerokość – 1,14 m
  • przestrzeń między ławkami – 67,5 cm
  • masa minimalna (bez głowy, ogona, bębna, siedzenia bębniarza i wiosła sterowego) 250 kg

Podczas regat ciężar łączny łodzi z załogą wynosi ok. 2000 kg. Smocze głowy i ogony montowane są w zasadzie jedynie na zawody; podczas treningów często rezygnuje się także z bębna. Istnieją również, choć rzadziej spotykane, łodzie 10-osobowe, a także bardzo duże, 50-osobowe.

Wyposażenie

Wiosło to rodzaj pagaja o długości 105–130 cm. Do niedawna najczęściej spotykane były wiosła drewniane, które wypierane są przez wiosła z włókien szklanych i węglowych.

Kamizelka asekuracyjna jest wymagana w wielu krajach, także podczas zawodów.

Załoga

W jej skład wchodzą maksymalnie 22 osoby, w tym 20 wioślarzy, 1 bębnista oraz 1 sternik.

Wioślarze siedzą po dwóch na ławeczce. Ławki umieszczone są w 10 rzędach, twarzą do kierunku płynięcia. Pierwsza para wioślarzy (licząc od dziobu) to szlakowi. Oni narzucają całej osadzie rytm wiosłowania.

Bębnista siedzi na dziobie, powyżej wioślarzy, tyłem do kierunku płynięcia. Jego zadaniem jest wybijanie na bębnie rytmu wiosłowania, czym ułatwia reszcie załogi dostosowanie się do szlakowych. W trakcie zawodów zagrzewa też głosem osadę do walki, podając także komunikaty o aktualnej sytuacji w wyścigu.

Sternik steruje w pozycji stojącej, za pomocą długiego wiosła. W miarę potrzeby wspiera głosem bębniarza w korygowaniu pracy wioślarzy.

Zawody

  • Rywalizacja w oficjalnych zawodach toczy się z reguły na dystansach 250 m (lub 200 m), 500 m, 1000 m i 2000 m. Coraz częściej rozgrywane są wyścigi długodystansowe różnej długości.
  • Z reguły podczas zawodów osady wiosłują w tempie 60 – 100 pociągnięć wiosłem na minutę w zależności od dystansu. Łódź płynie wówczas z prędkością kilkunastu kilometrów na godzinę.
  • Najczęściej spotykane kategorie: open, mikst (min. 8 kobiet w osadzie), kobiet. Osady juniorów złożone mogą być z zawodników w wieku 11–18 lat, zaś osady w kategorii Senior – powyżej lat 40.

Obok kategorii sportowych rozgrywa się też wyścigi w kategorii Fun, w których startują osady złożone z pracowników firm i innych instytucji, uprawiających ten sport rekreacyjnie.

Główne imprezy

Od roku 1995 rozgrywane są mistrzostwa świata osad narodowych i klubowych. Odbywają się również mistrzostwa kontynentalne. Poniżej dotychczasowe imprezy rangi światowej.

Mistrzostwa świata osad narodowych

Klubowe mistrzostwa świata

Historia w Polsce

Smocze łodzie podczas Wielkiej Wioślarskiej o Puchar Brdy w Bydgoszczy, wrzesień 2016

Początek sportu łodzi smoczych w Polsce to rok 1997, kiedy to Włodzimierz Schmidt, działacz sportowy i trener zorganizował wraz z Jerzym Walczykiem pierwsze zawody międzynarodowe na Motławie w Gdańsku. Zawody mogły się odbyć tylko dlatego, że zaproszone z Niemiec kluby przywiozły dwie łodzie. Ścigało się 7 osad z Niemiec i jedna polska. Gdańska osada o nazwie Gdańskie Smoki, zajęła 3. miejsce, a puchar prezydenta Gdańska zdobyła załoga z Hamburga.

W następnych latach zostały zakupione dwie pierwsze łodzie i zawody na Motławie weszły na stałe do kalendarza imprez organizowanych przez powstały w Gdańsku pierwszy klub pływania na łodziach smoczych: Klub Wodny Wiking.

Rok 1999

  • Podczas trzecich zawodów międzynarodowych zorganizowanych na otwarcie jarmarku dominikańskiego po raz pierwszy zwyciężyła załoga polska.
  • Pierwszy start reprezentacji Polski w mistrzostwach świata (Nottingham). Drużyna polska uplasowała się w środku stawki zajmując w ogólnej punktacji klasy Open VIII miejsce na 15 startujących krajów, a V w Europie – za Niemcami, Wielką Brytanią, Danią i Węgrami.
  • 3 listopada w Gdańsku powołano Polską Federację Łodzi Smoczych.

Rok 2000

  • Reprezentacja Polski w Mistrzostwach Europy w Malmö w wyścigu na 500 metrów zdobyła brązowy medal – pierwszy medal w imprezie mistrzowskiej.

Rok 2001

  • Na Mistrzostwach Świata w Filadelfii Polska uplasowała się na siódmych miejscach na dystansach 1000 i 500 metrów.
  • Na Klubowych Mistrzostwach Europy w Bremie osada Wikinga Gdańsk zdobyła brązowy medal w wyścigu na 250 metrów.

Rok 2002

  • Polska federacja zorganizowała w Poznaniu Mistrzostwa Europy Łodzi Smoczych.

Rok 2003

  • W Poznaniu odbyły się Mistrzostwa Świata (przeniesione z Szanghaju z powodu epidemii ptasiej grypy).

Rok 2004

  • Reprezentacja Polski startowała w Szanghaju, w kolejnych Mistrzostwach Świata. Bez sukcesów.

Rok 2005

  • Duisburg. Reprezentacja Polski wzięła udział w światowych igrzyskach sportów nieolimpijskich.
  • Berlin. W mistrzostwach świata startowała tylko polska osada juniorek (oparta na zawodniczkach Nogatu Malbork). Rywalizując dwukrotnie na dystansie 500 metrów zdobyła srebrny i brązowy medal.
  • Berlin. W Klubowych Mistrzostwach Europy startowała najliczniejsza w historii reprezentacja polskich klubów. Z sukcesami:
    • brązowy medal na dystansie 500 m zdobyła załoga Olsztyńskiego Klubu Smoków. Także – VI miejsce na 200 m – w kat. Open
    • Polski Klub Przygody Gdańsk: VI miejsce na 500 m, VII miejsce na 2000 m, VIII miejsce na 200 m – w kat. Mix.
    • Klub Wodny Wiking Gdańsk: VIII miejsce na 200 m i 500 m – w kat. Open
  • 10 września w Gdańsku po raz pierwszy w historii rozegrano Mistrzostwa Polski.

Rok 2006

  • W Pradze odbyły się Mistrzostwa Europy Reprezentacji Narodowych. Polska reprezentacja składała się z zawodników z klubów: Wiking Gdańsk, Polski Klub Przygody, Gdańskie Lwy, PSZS Malbork.

Rok 2007

  • W Rosyjskim Petersburgu odbyły się XII Klubowe Mistrzostwa Europy. Polskę reprezentowały 4 kluby: Klub Wodny Wiking Gdańsk, Olsztyński Klub Smoka, Polski Klub Przygody, Szkolny Związek Sportowy z Malborka. Najwięcej sukcesów odniósł Olsztyński Klub Smoka zdobywając 3 medale, dwa srebrne i jeden brązowy w kat. Senior Open, oraz Polski Klubu Przygody zajmując 5. miejsce na dystansie 500 m w kat. Women (jedyna, klubowa damska osada w Polsce).
  • Pierwsze zawody z cyklu Pucharu Polski

Rok 2008

  • Sabaudia. Ponad 130 osób reprezentowało Polskę na Mistrzostwach Europy we Włoszech z 6 klubów: OKS Olsztyn, Spójnia Warszawa, PSZS Malbork, Wiking Gdańsk, Dragon Chełmno oraz Polskiego Klubu Przygody. Największym sukcesem reprezentacji Polaków są dwa złote medale w kategoriach Senior Open na dystansie 200 m oraz Junior Open na dystansie 500 m. Łącznie Polska zdobyła 12 medali, wspomniane już 2 złote, 5 srebrnych oraz 5 brązowych.

Rok 2009

  • Praga/Račice. 177 osób reprezentowało Polskę na Mistrzostwach Świata w Czechach. Byli to reprezentanci klubów: Powiatowy Szkolny Związek Sportowy w Malborku, Wiking Gdańsk, Polski Klub Przygody, OKS Olsztyn, MKS MOS Wrocław, Spójnia Warszawa oraz Dragon Chełmno. Największym sukcesem reprezentacji Polaków było zdobycie złotego medalu na dystansie 1000 m w kategorii junior open z czasem 04:20:09. Łącznie polska zdobyła 11 medali, 1 złoty, 1 srebrny i 9 brązowych (5 brązów zdobyła kategoria U-23). Złoto na tych mistrzostwach było pierwszym w historii złotem dla Polaków zdobytym na Mistrzostwach Świata.

Rok 2010 W dniach 13 do 15 sierpnia odbywały się Mistrzostwa Europy Reprezentacji Narodowych w Amsterdamie. Juniorska ekipa z Polski zdobyła 6 medali, 2 srebrne i brązowy w kategorii OPEN, oraz 2 brązowe i jeden srebrny w kategorii MIXED. Ponadto drużyna GRAND-senior zdobyła 2 złote medale.

Rok 2012 Dokładnie 91 zawodników reprezentowało w tym roku Polskę na Mistrzostwach Europy Reprezentacji Narodowych odbywających się w dniach 26-29 lipca w Nottingham. Osada seniorska mimo usilnych starań na podium nie stanęła, aczkolwiek walczyła do utraty tchu, a nawet w wyścigu na 500m przytomności. Juniorzy natomiast szczycić się mogą zdobyciem tytułu Mistrza Europy na 500m oraz wicemistrzostwa na 200 i 2000m.

Zobacz też

Przypisy

  1. Od legendy do techniki – Smocze Łodzie – Polski Klub Przygody.
  2. Lihui Yang, Deming An, Handbook of Chinese Mythology, Oxford University Press, Oxford 2005, s. 109.

Bibliografia

  • Strona Polskiej Federacji Łodzi Smoczych[1]


  1. Polska Federacja Łodzi Smoczych [dostęp 2017-12-27].

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Canada (Pantone).svg
Flag of Canada introduced in 1965, using Pantone colors. This design replaced the Canadian Red Ensign design.
Flag of New Zealand.svg
Flag of New Zealand. Specification: http://www.mch.govt.nz/nzflag/description.html , quoting New Zealand Gazette, 27 June 1902.
Flag of Malaysia.svg
Flag of Malaysia – Jalur Gemilang (Stripes of Glory)
Bdg WielkaWioslarska11 9-2016.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
XXV Wielka Wioślarska o Puchar Brdy 2016, wyścig smoczych łodzi (policja, centrum szkolenia NATO)
Dragon boat budapest 2010.jpg
Dragon boat of the team Lapátolók on River Danube, Budapest, Hungary. 10th of July, 2010.
Dragon Boat Festival in Datang 002.jpg
Autor: Newnujilb, Licencja: CC BY-SA 4.0
亞運河涌整治后的第一年大塘龍船景 - 員村龍船
Dragon boat racing in Hong Kong.jpg
Autor: Atmhk, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dragon boat racing in Aberdeen, Hong Kong. - more