Smreczyński Wierch

Smreczyński Wierch
Smrečinský vrch
Ilustracja
Państwo Polska
 Słowacja
Położeniepowiat Poprad, powiat tatrzański
PasmoTatry, Karpaty
Wysokość2070 m n.p.m.
Wybitność164 m
Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, blisko centrum po lewej na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Smreczyński Wierch”
Ziemia49°12′14,9″N 19°53′02,0″E/49,204139 19,883889

Smreczyński Wierch (słow. Smrečiny, Smrečinský vrch[1]) – szczyt górski o dwu wierzchołkach (wschodni 2070 m i zachodni 2067 m[2][3][4]), znajdujący się w grani głównej Tatr Zachodnich, na granicy polsko-słowackiej[5]. Wierzchołki są rozdzielone siodłem położonym na wysokości 2051 m[2][3].

Topografia

Od położonej na wschód Tomanowej Kopy oddzielony jest Smreczyńską Przełęczą (1796 m), od położonej na zachód Kamienistej – Hlińską Przełęczą (1906 m). Po polskiej stronie z jego wierzchołków i grani pomiędzy wierzchołkami a Smreczyńską Przełęczą opadają na północny zachód dwa grzbiety o długości ok. 1,5 km. Z niższego, zachodniego wierzchołka opada Skrajny Smreczyński Grzbiet oddzielający Dolinkę (odgałęzienie Doliny Pyszniańskiej) od Skrajnej Suchej Doliny Smreczyńskiej (odgałęzienie Doliny Tomanowej), z grani po wschodniej stronie Smreczyńskiego Wierchu Pośredni Smreczyński Grzbiet[5]. Z grani tej, ale w przeciwnym, południowo-wschodnim kierunku (na słowacką stronę) opada jeszcze jeden krótki grzbiet oddzielający dwa górne odgałęzienia doliny Hliny: Zawrat Kokawski i Szeroki Żleb[6].

Opis

Nazwa szczytu pochodzi od dawnej Hali Smreczyny u jego północnych podnóży w Dolinie Tomanowej. Zbudowany ze skał metamorficznych (granit i gnejsy) szczyt ma kształt szerokiej piramidy z masą luźnych kamieni. W południowo-zachodniej grani znajduje się duży rów grzbietowy – Hliński Rów, przechodzący na północno-zachodnim zboczu góry w rów zboczowy, widoczny jako charakterystyczny poziomy taras. Na Smreczyńskim Wierchu znajduje się najwyższe w Tatrach stanowisko karłowatego modrzewia (na wysokości 1900 m)[7]. Występuje tutaj także bogata flora roślinności alpejskiej (m.in. saussurea wielkogłowa i rutewnik jaskrowaty – gatunki w Polsce występujące tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach[8]), a na północnych zboczach naturalna górna granica lasu z kępami limby.

W Smreczyńskim Wierchu znajdują się dwie jaskinie. W grani opadającej w stronę Smreczyńskiej Przełęczy Jaskinia w Smreczyńskim Wierchu, natomiast w Skrajnym Smreczyńskim Grzbiecie Jaskinia Maleńka w Smreczyńskim Wierchu[9].

Pierwsze odnotowane wejścia turystyczne na szczyt miały miejsce już w XIX w., pierwsze wejście zimowe – narciarze ZON w 1910 r.[7] Ponieważ znajduje się w obrębie obszaru ochrony ścisłej „Pyszna, Tomanowa, Pisana”, nie jest udostępniony turystycznie, nie przebiega przez niego żaden szlak[6].

Przypisy

  1. ↑ Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13184-5.
  2. ↑ a b Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
  3. ↑ a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego.
  4. ↑ Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, s. 116. ISBN 83-909352-2-8.
  5. ↑ a b Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000. Piwniczna: Agencja Wyd. „WiT” S.c., 2006. ISBN 83-89580-00-4.
  6. ↑ a b Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2009/10. ISBN 83-87873-36-5.
  7. ↑ a b Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
  8. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  9. ↑ Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2017-07-21] (pol.).
Wierzchołek Smreczyńskiego Wierchu na tle Tatr Wysokich
Tomanowy Wierch, Smreczyński Wierch i Kamienista – widok ze Starorobociańskiego Wierchu
Smreczyński Wierch wśród opisanych obiektów
Widok z Błyszcza
Główna grań Tatr Zachodnich

Media użyte na tej stronie

U+25B2.svg
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Tomanowy Grzbiet a4.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Na dole Tomanowy Grzbiet i Kazalnica. U góry Smreczyński Wierch i Kamienista
Smreczyński Wierch a4.jpg
Autor: Opioła Jerzy, Licencja: CC BY 2.5
Smreczyński Wierch (Tatra Mountains)
Smreczyński Wierch 3-T18.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Ornaku na Dolinę Tomanową i jej otoczenie
Kamienista a4.jpg
Autor: Opioła Jerzy, Licencja: CC BY 2.5
Widok ze Starorobociańskiego Wierchu. Od lewej: Ciemniak, Tomanowy Wierch, Smreczyński Wierch, Kamienista. W głębi za nimi Tatry Wysokie.
Smreczyński Wierch a6.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Smreczyński Wierch i inne