Smużki (ssaki)

Smużki
	Sminthidae
	Brandt, 1855
	; Przedstawiciel rodziny – smużka leśna (S. betulina)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	skoczkowce
Rodzina	smużki
	Typ nomenklatoryczny
	Mus subtilis Pallas, 1773
Synonimy
	Sminthus Nordmann, 1840; Clonomys Tilesius, 1850;
	Sminthus Nordmann, 1840; Clonomys Tilesius, 1850;
Rodzaje
	Sicista J.E. Gray, 1827 – smużka
	Sicista J.E. Gray, 1827 – smużka

Smużki^[3] (Sminthidae) – monotypowa rodzina ssaków z infrarzędu myszokształtnych (Myomorphi) w rzędzie gryzoni (Rodentia).

Zasięg występowania

Rodzina obejmuje gatunki występujące w Europie i Azji^[4]^[5]^[6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 43,6–79 mm, długość ogona 60–118,2 mm, długość ucha 8,3–18 mm, długość tylnej stopy 12–22 mm; masa ciała 5–19 g^[5].

Systematyka

Etymologia

Sicista: etymologia niejasna, J.E. Gray nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej^[7]; Palmer sugeruje że nazwa to pochodzi od tatarskiego słowa sikistan, oznaczającego „stadną mysz”, bazując na opisie Pallasa^[8]. Sam Pallas jednak wymienia nazwę tatarską dshilkis-sitskan („Dʃhilkis-Sitʃkan”), gdzie dshilkis to „stadny, żyjący w stadzie, gromadny” (łac. gregalis), natomiast sitskan to „mysz” (łac. mus, muris)^[9], por. w jedenastowiecznym słowniku Mahmuda z Kaszgaru: yılkı „stado” i sıçgan „mysz”^[10].
Sminthus: gr. σμινθος sminthos „mysz”^[11]. Gatunek typowy: Sminthus loriger Nathusius, 1840.
Clonomys: gr. κλων klōn, κλωνος klōnos „gałąź”; μυς mus, μυος muos „mysz”^[2]. Gatunek typowy: Mus betulina Pallas, 1779.

Podział systematyczny

Takson tradycyjnie zaliczany do Dipodidae w randze podrodziny^[6], jednak badania molekularne wspierają odrębność tego taksonu^[5]^[4]. Do rodziny należy jeden rodzaj smużka^[3] (Sicicsta) z następującymi gatunkami^[4]^[3]:

Sicista concolor (Büchner, 1892) – smużka jednobarwna
Sicista tianshanica (Salensky, 1903) – smużka tienszańska
Sicista zhetysuica Cserkész, Fülöp, Almerekova, Kondor, Laczkó & Sramkó, 2017
Sicista caudata O. Thomas, 1907 – smużka długoogonowa
Sicista caucasica Vinogradov, 1925 – smużka kaukaska
Sicista kluchorica Sokolov, Kovalskaya & Baskevich, 1980 – smużka stokowa
Sicista kazbegica Sokolov, Baskevich & Kovalskaya, 1986 – smużka gruzińska
Sicista armenica Sokolov & Baskevich, 1988 – smużka armeńska
Sicista napaea Hollister, 1912 – smużka ałtajska
Sicista pseudonapaea Strautman, 1949 – smużka szara
Sicista betulina (Pallas, 1779) – smużka leśna
Sicista strandi Formozov, 1931 – smużka dońska
Sicista subtilis (Pallas, 1773) – smużka stepowa
Sicista trizona (Frivaldszky, 1865)
Sicista loriger (Nathusius, 1840)

Przypisy

↑ A. von Nordmann: Catalogue raisonné des mammifères de la faune pontique. W: A.N. Demidov: Voyage dans la Russie méridionale et la Crimée, par la Hongrie, la Valachie et la Moldavie. Cz. 3. Paris: E. Bourdin, 1840, s. 49. (fr.).
↑ ^a ^b W.G. von Tilesius von Tilenau. Glirium species in Bavaria nonnullae. „Isis: encyclopädische Zeitschrift vorzüglich für Naturgeschichte, Physiologie etc”. 2, s. 28, 1850. (łac.).
↑ ^a ^b ^c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 230. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 316. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b ^c M.E. Holden, T. Cserkész & G. Musser: Family Sminthidae (Birch Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 38–48. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Subfamily Sicistinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-15].
↑ J.E. Gray: Synopsis of the species of the class Mammalia. W: E. Griffith (red.): The animal kingdom arranged in conformity with its organization, by the baron Cuvier, member of the institute of France, &c. &c. &c. additional descriptions all the species hitherto named, and of many not before noticed. Cz. 5. London: Geo. B. Whittaker, 1827, s. 228. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 630.
↑ P.S. Pallas: Novae species quadrupedum e Glirium ordine, cum illustrationibus variis complurium ex hoc ordine animalium. Erlangae: sumtu Wolfgangi Waltheri, 1778, s. 328. (łac.).
↑ Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini. Türk Dil Kurumu, 2003, s. 242, 156. (tur.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 635.

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23–48, s. 1–984, 1904. (ang.).

[Nordmann-1] A. von Nordmann: Catalogue raisonné des mammifères de la faune pontique. W: A.N. Demidov: Voyage dans la Russie méridionale et la Crimée, par la Hongrie, la Valachie et la Moldavie. Cz. 3. Paris: E. Bourdin, 1840, s. 49. (fr.).

[Tilesius-2] W.G. von Tilesius von Tilenau. Glirium species in Bavaria nonnullae. „Isis: encyclopädische Zeitschrift vorzüglich für Naturgeschichte, Physiologie etc”. 2, s. 28, 1850. (łac.).

[Cichocki&inni-3] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 230. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 316. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Holden&inni-5] M.E. Holden, T. Cserkész & G. Musser: Family Sminthidae (Birch Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 38–48. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Subfamily Sicistinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-15].

[Gray-7] J.E. Gray: Synopsis of the species of the class Mammalia. W: E. Griffith (red.): The animal kingdom arranged in conformity with its organization, by the baron Cuvier, member of the institute of France, &c. &c. &c. additional descriptions all the species hitherto named, and of many not before noticed. Cz. 5. London: Geo. B. Whittaker, 1827, s. 228. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655786_630]-8] Palmer 1904 ↓, s. 630.

[Pallas-9] P.S. Pallas: Novae species quadrupedum e Glirium ordine, cum illustrationibus variis complurium ex hoc ordine animalium. Erlangae: sumtu Wolfgangi Waltheri, 1778, s. 328. (łac.).

[DLT-10] Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini. Türk Dil Kurumu, 2003, s. 242, 156. (tur.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655791_635]-11] Palmer 1904 ↓, s. 635.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne