Sobór Świętego Ducha w Chersoniu

Sobór Świętego Ducha
Свято-Духівський собор
Distinctive emblem for cultural property.svg 65-101-0017
sobór katedralny
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo Ukraina
Obwód chersoński
MiejscowośćChersoń
Wyznanieprawosławne
KościółUkraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego
Eparchiachersońska
sobór katedralny
• nadający tytuł
od 1947
biskup Nikon (Pietin)
WezwanieŚwiętego Ducha
Wspomnienie liturgicznePięćdziesiątnica (50. dzień po Passze)
Położenie na mapie Chersonia
Mapa konturowa Chersonia, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Sobór Świętego Ducha”
Położenie na mapie Ukrainy
Położenie na mapie obwodu chersońskiego
Mapa konturowa obwodu chersońskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Sobór Świętego Ducha”
46,63444°N 32,60611°E/46,634444 32,606111

Sobór Świętego Duchaprawosławny sobór w Chersoniu, katedra eparchii chersońskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego.

Historia

Położenie kamienia węgielnego pod świątynię miało miejsce w 1804, jednak z braku funduszy budowa cerkwi została przerwana i dokończono ją dopiero w 1835. We wznoszenie obiektu szczególnie zaangażowani byli chersońscy kupcy: Gałuchin, Bogdanow, Sikaczew oraz Nosow, stąd w popularnej świadomości świątynia funkcjonowała jako cerkiew „kupiecka”. Ołtarz północny, którego patronami są święci Męczennicy Chersonescy oraz południowy św. Michała Archanioła poświęcono w styczniu 1836, zaś ołtarz główny Świętego Ducha – 16 sierpnia 1836. Obydwu ceremonii dokonał arcybiskup chersoński Gabriel[1].

W 1907 cerkiew Świętego Ducha została powiększona o obszerny przedsionek. Pod nim zlokalizowano pomieszczenie, w którym odbywały się niedzielne spotkania i odczyty oraz próby chóru cerkiewnego. Świątynia była bogato wyposażona, jest opisywana jako najpiękniejsza przed rewolucją październikową prawosławna cerkiew w Chersoniu[1].

W 1922, w ramach konfiskaty majątku ruchomego Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, z cerkwi wyniesiono cenne utensylia i inne części wyposażenia. Cztery lata później władze miejskie przekazały świątynię Żywej Cerkwi. Jej parafia istniała w tym miejscu do 1937, gdy obiekt odebrano wiernym i zaadaptowano na magazyn mąki, niszcząc całe przechowywane w nim jeszcze wyposażenie[1].

Nabożeństwa w świątyni ponownie były odprawiane od końca 1941, gdy w piwnicznej salce pod przedsionkiem urządzono cerkiew Przemienienia Pańskiego. Po wyparciu wojsk niemieckich z Ukrainy w 1944 władze radzieckie zgodziły się na zwrot całego budynku Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu. Cerkiew była zrujnowana i wymagała kompleksowego remontu, który został przeprowadzony do 1953, m.in. wstawiono do niej nowy ikonostas, w kolejnych latach uzupełniano wyposażenie. W 1947 biskup chersoński Nikon zdecydował o nadaniu świątyni rangi soboru katedralnego, którym wcześniej były sobór św. Katarzyny w Chersoniu (1945–1947, sobór wojskowy) i sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Chersoniu (1798–1930 i ponownie 1941–1944)[1]. Obiekt zachował tytuł soboru po utworzeniu eparchii odeskiej i włączeniu do niej terytorium dawnej eparchii chersońskiej[1].

Budowlę wzniesiono na planie krzyża greckiego z pojedynczą kopułą i portykami ze wszystkich czterech stron. Ok. 80 metrów na zachód od świątyni wzniesiono pięciokondygnacyjną dzwonnicę, która została oddana do użytku już w 1806 i w czasie budowy głównej cerkwi służyła jako tymczasowa świątynia pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego. Dzwonnica cerkiewna spłonęła w 1941, a na jej miejscu wzniesiono niewielką kaplicę (czasownię)[1]. Łączna powierzchnia soboru to 1441 metrów kwadratowych, wysokość – 9,7 m, zaś wysokość kopuły – 19,7 m[1].

W 1991, po ponownym utworzeniu eparchii chersońskiej, sobór Świętego Ducha ponownie stał się soborem katedralnym. Z inicjatywy biskupa chersońskiego Hilariona obiekt został ponownie powiększony, a w kolejnych latach był odnawiany. Wzniesiono także nową dzwonnicę[1]. Sobór jest jedną z pięciu cerkwi tworzących dekanat centralny eparchii chersońskiej[2].

W dniu święta patronalnego do soboru przywożona jest Kaspierowska Ikona Matki Bożej, na co dzień wystawiona w soborze Zaśnięcia Matki Bożej w Odessie[3].

W sąsiedztwie soboru pochowany został metropolita chersoński Leoncjusz, ordynariusz eparchii odeskiej, a następnie zwierzchnik eparchii chersońskiej[1].

Przypisy

Media użyte na tej stronie

Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Kherson location map.png
Autor: Smat, Licencja: ODbL
Location map
Kherson oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Districts of the Kherson region, from 07/17/2020
Flag of Kherson Oblast.svg
Flag of Kherson Oblast, Ukraine
Kherson Church.jpg
Kherson_Church