Sobór św. Aleksandra Newskiego w Baku

Sobór św. Aleksandra Newskiego

Widok soboru w Baku przed zniszczeniem w 1936
Państwo	Azerbejdżan
Miejscowość	Baku
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Wezwanie	św. Aleksandra Newskiego
Historia Data zakończenia budowy 1898 Data zniszczenia • przez 1936 wysadzenie w powietrze
Dane świątyni Architekt Robert Marfeld, Józef Gosławski Świątynia • materiał bud. • wysokość • długość • szerokość • cegła 55 m 85 m 44 m
Położenie na mapie Baku Sobór św. Aleksandra Newskiego
Położenie na mapie Azerbejdżanu (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Sobór św. Aleksandra Newskiego
40°25′N 49°53′E/40,416667 49,883333

Sobór św. Aleksandra Newskiego w Baku – katedra Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego w Baku wzniesiona w 1898 i zburzona przez władze stalinowskie w 1936. Była to największa świątynia prawosławna na terenie południowego Kaukazu wzniesiona w Imperium Rosyjskim.

Historia

W 1878 gubernator Baku Walerian Pozen zwrócił się do Świętego Synodu z prośbą o wydzielenie środków na budowę nowego soboru prawosławnego w tym mieście. Jako lokalizację świątyni zaproponował plac po dawnym cmentarzu muzułmańskim. Wywołało to trwającą 10 lat debatę między władzami miejskimi i miejscową społecznością muzułmańską, po której wyznawcy islamu ostatecznie ustąpili. 8 października 1888 w obecności cara Aleksandra III i jego rodziny został położony kamień węgielny. Cerkwi nadano – podobnie jak wielu innym wznoszonym w tym okresie świątyniom w Rosji – wezwanie św. Aleksandra Newskiego. Autorami projektu budynku byli Robert Marfeld i Józef Gosławski. Wnętrze soboru było wzorowane na wystroju cerkwi na Placu Czerwonym w Moskwie oraz soboru Chrystusa Zbawiciela w tym mieście. Chociaż car przekazał znaczną sumę na budowę soboru, niezbędne było uzyskanie dodatkowych środków finansowych poprzez zbiórkę pośród mieszkańców Baku, którzy łącznie zebrali 200 tys. 10 tys. rubli przekazała również żydowska społeczność miasta.

Po rewolucji październikowej cerkiew pozostawała ważnym ośrodkiem kultury rosyjskiej w mieście. Chcąc zredukować wpływ prawosławnego duchowieństwa na życie lokalnych Rosjan, władze radzieckie poleciły w 1936 wysadzić sobór w powietrze z użyciem dynamitu. Zniszczono również prawosławną kaplicę św. Bartłomieja. Na miejscu cerkwi znajduje się dziś szkoła muzyczna.

Sobór miał 85 metrów długości, 55 – wysokości i 44 metry szerokości.

Bibliografia

• Баку. Александро-Невский Собор