Sobór św. Jana Chrzciciela w Przemyślu
 A-429 z dnia 6 września 1983 | |||||||||||||||||||||
| archikatedra | |||||||||||||||||||||
 Fasada soboru greckokatolickiego w Przemyślu | |||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||
| Adres | ul. Katedralna 1 | ||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| eparchia | |||||||||||||||||||||
| Wezwanie | św. Jana Chrzciciela | ||||||||||||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||||||||||
| Cudowne wizerunki | Ikona Matki Bożej Pacławskiej | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Przemyśla  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||||||||||||
 49°46′51″N 22°46′13″E/49,780833 22,770278 | |||||||||||||||||||||
Sobór św. Jana Chrzciciela – kościół archikatedralny obrządku greckokatolickiego w Przemyślu, dawny jezuicki kościół rzymskokatolicki.
Historia
Świątynia została wybudowana przez jezuitów w latach 1626–1632. Prawdopodobnie późniejsze prace dekoracyjne wykonał w niej snycerz Stefan Grodzicki, który pracował dla jezuitów w Przemyślu we wrześniu 1773[1]. Po skasowaniu zakonu jezuitów przez cesarza Józefa kościół św. Ignacego Loyoli służył jako magazyn. Opuszczony i niszczejący został przejęty przez diecezję rzymskokatolicką i wyremontowany w 1904 roku. Pod wezwaniem Serca Pana Jezusa pełnił funkcję kościoła garnizonowego. Od 1957 roku odprawiano w nim również liturgię w rycie bizantyjsko-ukraińskim, a w 1991 roku archieparchia przemysko-warszawska otrzymała zespół pojezuicki na własność w miejsce kościoła pw. Św. Teresy oo. Karmelitów, który sprawował rolę greckokatolickiej katedry przed wojną.
Przed ołtarzem głównym zainstalowano zabytkowy ikonostas należący do zachodnioukraińskiego malarstwa cerkiewnego, który powstał w latach 80. XVII w. dla cerkwi klasztornej w Szczepłotach koło Krakowca. Po kasacie monasteru w 1788 trafił do drewnianej cerkwi pw. Św. Mikołaja w Lubaczowie, później do nowej murowanej świątyni w tym mieście. Stamtąd w 1979 przeniesiony został do lubaczowskiego Muzeum, a w 1993 zajął obecne miejsce.
W budynkach byłego klasztoru znajduje się Muzeum Archidiecezjalne.
Widok na sobór z baszty wschodniej przemyskiego zamku
Elewacja boczna
Wnętrze soboru
Archanioł Michał z wrót diakońskich ikonostasu soboru
Tablica upamiętniająca przekazanie świątyni przez Jana Pawła II
Zobacz też
- Katedra greckokatolicka św. Wincentego i św. Jakuba we Wrocławiu
- Katedra Pokrowa Matki Bożej w Olsztynie
Przypisy
- ↑ Agata Dworzak: "…in hoc altari stant duo angeli magni deaurati…" : uwagi o ołtarzach w kościele Karmelitów Bosych w Przemyślu. Kraków : Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2016, s. 387-388.
Bibliografia
- W sprawie kościoła pojezuickiego w Przemyślu. „Kurjer Lwowski”. 87, s. 4, 28 marca 1891.
Linki zewnętrzne
- Historia parafii. Sobór Archikatedralny Św. Jana Chrzciciela w Przemyślu. soborcerkiew.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-20)].
- Archiwalne widoki kościoła w bibliotece Polona
.jpg){kind=small}
Media użyte na tej stronie
Autor:
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 50.9 N
- S: 48.95 N
- W: 21.03 E
- E: 23.66 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flaga województwa podkarpackiego
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieś Piątkowa
.jpg)
(c) Photo: Marcin Konsek / Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0
Widok na miasto z baszty wschodniej zamku - Sobór św. Jana Chrzciciela. Przemyśl, województwo podkarpackie, Polska.
Autor: Paweł Kostiuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
zespół klasztorny jezuitów
- Kościół p.w. Serca Jezusowego, ob. katedra greko-kat., mur., 1627-1678, 1760, 1903-1904
- Klasztor, ob. spółdzielnia inwalidów, mur., 1687-1720, 1846, 1962
- Kolegium, ob. muzeum diecezjalne, mur., 1683, 1757, 1846, pocz. XX
Autor: Jeśli zamierzać użyć tego zdjęcia poza projektami Wikimedia, będę wdzięczny za informację mailową. Więcej zdjęć możesz znaleźć w mojej galerii., Licencja: CC BY 3.0
Ten plik powstał przy wsparciu finansowym Wikimedia Polska, w ramach realizacji Uchwały Zarządu nr UZ 2011-27. (Zgłoś swój projekt!)
Autor: Goku122, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katedra Greko-Katolicka w Przemyślu, Polska.
Autor: Józef Kloch, Licencja: CC BY-SA 4.0
Archanioł Michał z wrót diakońskich ikonostasu soboru św. Jana Chrzciciela w Przemyślu, Polska
.jpg)
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Przemyśl, sobór św. Jana Chrzciciela
Autor: Goku122, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katedra Greko-Katolicka w Przemyślu, Polska.