Sobór św. Michała Archanioła w Mozyrzu
 312Г000511 | |||||||||||||||||||
| sobór katedralny | |||||||||||||||||||
 Sobór od frontu | |||||||||||||||||||
| Państwo |  Białoruś | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód |  homelski | ||||||||||||||||||
| Miejscowość | Mozyrz | ||||||||||||||||||
| Wyznanie | prawosławne | ||||||||||||||||||
| Kościół | Rosyjski Kościół Prawosławny | ||||||||||||||||||
| Eparchia | turowska i mozyrska | ||||||||||||||||||
| Katedra | od 1992 | ||||||||||||||||||
| Wezwanie | św. Michała Archanioła | ||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | 8/21 listopada | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu homelskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Białorusi  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||
 52°02′44,4″N 29°16′15,4″E/52,045667 29,270944 | |||||||||||||||||||
Sobór św. Michała Archanioła – prawosławny sobór w Mozyrzu, katedra eparchii turowskiej i mozyrskiej Egzarchatu Białoruskiego Patriarchatu Moskiewskiego[1][2].
Historia
Jest to dawny kościół bernardynów, wzniesiony w latach 1648–1654 przez Stefana Łoszkę, w latach 1760–1775 poddany barokowej przebudowie dzięki marszałkowi mozyrskiemu Kazimierzowi Oskierce[2].
W 1832 władze carskie zlikwidowały klasztor, a jego budynki w 1839 zamieniono na szpital. Kościół św. Michała został w 1865 zamieniony na cerkiew prawosławną, a w 1876 poddany przebudowie.
Od 1937 do 1941 r. budynek służył jako więzienie NKWD obwodu poleskiego[3]. Znajdowały się tutaj biura funkcjonariuszy, w których dokonywano przesłuchań. Wyroki wydawały tzw. trójki NKWD. Nawę kościoła podzielono na cele, w których były trzypiętrowe łóżka. Na jednym łóżku leżało kilka osób. Na chórze znajdowali się strażnicy, którzy w przypadku zauważenia naruszenia strzelali bez ostrzeżenia[4]. W podziemiach kościoła urządzono loch. Początkowo ludzi nie rozstrzeliwano w budynku, ale od 1937 r. wyroki śmierci wykonywano natychmiast w krypcie. Według danych eparchii turowskiej i mozyrskiej wydano tutaj ponad 2 tysiące wyroków śmierci, z których około 300 wykonano w piwnicy kościoła. Zamordowanych posypywano piaskiem i wapnem[4].
W 1941 r. świątynia została ponownie otwarta i w 1952 r. odnowiona. Od 1992 roku jest katedrą odrodzonej eparchii turowskiej i mozyrskiej[2].
Na początku lat 90. XX w. w krypcie odkryto szkielety ofiar egzekucji dokonywanych przez NKWD w okresie wielkiego terroru. W kolejnych latach, podczas sprzątania piwnic katedry, znaleziono szczątki 60 osób, które złożono do dwóch trumien[3][5]. W 2012 r. poświęcono utworzoną w krypcie katedry kaplicę ku czci Nowych Męczenników i Wyznawców, którzy żyli na ziemi poleskiej.
W 2018 roku w całości zakończono prace remontowo-restauratorskie mające na celu wymianę dachu i remont głównej elewacji soboru, stanowiącego zabytek architektury XVIII wieku.
Architektura
Świątynia jest trójnawową bazyliką z krótkim transeptem i pięciobocznie zamkniętym prezbiterium. Fasada, zdobiona pilastrami i gzymsami, jest trójkondygnacyjna, z dwiema bocznymi wieżami-dzwonnicami i częścią środkową, zwieńczoną trójkątnym szczytem. Wejście okala portal z ozdobnym frontonem. Wewnątrz znajdują się stiukowe dekoracje nad ołtarzem głównym i emporą[2].
Dwukondygnacyjny, przylegający do katedry budynek dawnego klasztoru wzniesiono na planie litery L. Pomieszczenia (z obszernym refektarzem na planie kwadratu) mają sklepienia krzyżowe[2].
Sobór i budynek dawnego klasztoru 
Widok ogólny soboru 
Fragment prezbiterium 
Krypta
Przypisy
- ↑ Кафедральный собор святого Архангела Михаила (ros.). turov.by. [dostęp 2020-05-30].
- ↑ a b c d e Cerkiew i klasztor Św. Michała Archanioła (kościół i klasztor bernardynów). radzima.org. [dostęp 2020-05-30].
- ↑ a b "За захоўванне дробнаразменнай манеты", Стартовая страница Беларуси. 21.by [dostęp 2020-10-15] (ros.).
- ↑ a b НКУС расстрэльваў людзей проста ў храме. Цяпер тут памінаюць ахвяраў рэпрэсій, Навіны Беларусі | euroradio.fm [dostęp 2020-10-15] (biał.).
- ↑ Помнікі і мемарыяльныя знакі | Музей савецкіх рэпрэсій, represii.net [dostęp 2020-10-15].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Belarus
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Bielpincet, Licencja: CC BY-SA 3.0
Church of Saint Michael Archangel in Mazyr (Belarus).
Autor: represii.net, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kurapaty site near Minsk in Belarus
Flag of Homyel Voblast, Belarus
Autor: Nzeemin, Licencja: CC BY-SA 2.0
Позиционная карта Гомельской области.
Autor: Valiancin, Licencja: CC BY-SA 3.0
To zdjęcie zabytku historyczno-kulturalnego Białorusi.
Numer w rejestrze zabytków:
Autor: Valiancin, Licencja: CC BY-SA 3.0
To zdjęcie zabytku historyczno-kulturalnego Białorusi.
Numer w rejestrze zabytków:
Autor: Bielpincet, Licencja: CC BY-SA 3.0
Altar in the crypt of Cathedral in the name of Archangel Michael
.jpg)
Autor: Bielpincet, Licencja: CC BY-SA 3.0
The altar of the cathedral in in the name of Archangel Michael (Mozyr)