Sobór Narodzenia Bogurodzicy w Kozielcu

sobór Narodzenia Bogurodzicy

Собор Різдва Богородиці

sobór parafialny
Widok ogólny
Państwo	Ukraina
Obwód	czernihowski
Miejscowość	Kozielec
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego
Eparchia	czernihowska
Wezwanie	Narodzenia Matki Bożej
Wspomnienie liturgiczne	8/21 września
Historia Data rozpoczęcia budowy 1752 Data zakończenia budowy 1763 Data poświęcenia 1763 Data zamknięcia 1934 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Data reaktywacji po 1991 Fundator Aleksy i Cyryl Razumowscy
Dane świątyni Styl barokowy Architekt Bartolomeo Rastrelli, Iwan Hryhorowicz-Barski, Andrij Kwasow Kopuła • liczba kopuł 5 Liczba ikonostasów 1 Ołtarz • liczba ołtarzy • wezwania ołtarzy bocznych 4 Świętych Piotra i Pawła, Świętych Zachariasza i Elżbiety, Świętych Adriana i Natalii Dzwonnica • typ dzwonnicy wolnostojąca
Położenie na mapie obwodu czernihowskiego sobór Narodzenia Bogurodzicy
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de sobór Narodzenia Bogurodzicy
50°54′42,4″N 31°06′38,2″E/50,911778 31,110611

Wnętrze (2015)

Sobór Narodzenia Bogurodzicy^[1] (ukr. Собор Різдва Богородиці) – prawosławny sobór w Kozielcu, w jurysdykcji eparchii czernihowskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego.

Historia

Świątynia została wzniesiona w latach 1752–1763 z fundacji Aleksego i Cyryla Razumowskich w stylu barokowym. Autorem projektu cerkwi był Bartolomeo Rastrelli, pracami budowlanymi kierował Iwan Hryhorowicz-Barski i Andrij Kwasow. Historycy sztuki spierają się o to, kto miał największy wpływ na ostateczny wygląd świątyni^[2]. Freski we wnętrzu świątyni wykonał Hryhoryj Stecenko^[2].

Cerkiew była czynna do 1934, gdy została zamknięta. W czasie II wojny światowej Niemcy urządzili w soborze stajnię, a następnie obóz jeniecki. Uszkodzone zostały kopuły cerkiewne i dzwonnica soboru. Po zakończeniu działań wojennych, w ZSRR, sobór nie został przywrócony do użytku liturgicznego, lecz zaadaptowany na magazyn żywności.

Architektura

Dzwonnica

Jest to budowla pięciokopułowa, z trzema wejściowymi gankami krytymi dachami namiotowymi, wzniesiona na planie krzyża greckiego, naśladująca w rozplanowaniu drewniane cerkwie zrębowe. W cerkwi znajdują się cztery ołtarze: główny Narodzenia Matki Bożej, boczne Świętych Piotra i Pawła, Świętych Zachariasza i Elżbiety oraz Świętych Adriana i Natalii. Razumowscy zamierzali uczynić z cerkwi świątynię rodzinną^[2].

Wyposażenie cerkwi wykonane zostało w stylu późnego europejskiego baroku. W 1753 powstał 27-metrowy ikonostas świątyni, pierwotnie złożony z 80 ikon (zachowało się 50) wykonanych przez Hryhorija Stecenkę. Konstrukcję ikonostasu wykonano we Włoszech, a jego wykonanie opłaciła caryca Elżbieta Romanowa^[2]. Ikonostas wykonany jest z drewna, jedynie carskie wrota wykute zostały w brązie. Przestrzenie między wizerunkami świętych i kolumny konstrukcji zdobione są motywami winogronowych liści i gron, całość była złocona, widoczne są także ozdobne główki aniołów.

W dolnej cerkwi przechowywana jest pochodzący z góry Athos kopia Iwerskiej Ikony Matki Bożej^[2].

W sąsiedztwie soboru znajduje się wolno stojąca dzwonnica. Jest to prawdopodobnie dzieło Hryhorowicza-Barskiego i Kwasowa powstałe w latach 1766–1770. Dzwonnica została zbudowana na planie kwadratu o boku 10 m, jest czwórkondygnacyjna, łącznie wznosi się na wysokość 50 m^[2].

Przypisy