Sobór Uspieński w Moskwie

Sobór Uspieński

Успенский собор

sobór
Sobór Uspieński (sobór Zaśnięcia Matki Bożej)
Państwo	Rosja
Miasto wydzielone	Moskwa
Miejscowość	Moskwa
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Eparchia	moskiewska miejska
Wezwanie	Zaśnięcia Matki Bożej
Wspomnienie liturgiczne	15 sierpnia?/ 28 sierpnia
Historia Data rozpoczęcia budowy 1475 Data zakończenia budowy 1479 Data zamknięcia 1918 Aktualne przeznaczenie muzeum (od 1955); okazjonalnie do celów kultowych
Dane świątyni Architekt Aristotele Fioravanti Świątynia • materiał bud. • wapień, cegła Kopuła • liczba kopuł 5
Położenie na mapie Moskwy Sobór Uspieński
Położenie na mapie Rosji Sobór Uspieński
55°45′03,6″N 37°37′01,8″E/55,751000 37,617167
Strona internetowa

Sobór Uspieński^[1] (ros. Успенский Собор, Успенский собор Московского кремля), sobór Zaśnięcia Matki Bożej – prawosławna cerkiew w obrębie Kremla w Moskwie, na placu Soborowym. Obiekt został wzniesiony w latach 1475–1479 przez włoskiego architekta Aristotelego Fioravantiego.

Historia

Pierwszy sobór na tym miejscu został wybudowany przez Iwana Kalitę około 1326. W połowie wieku XV obiekt ten był już w tak złym stanie technicznym, że konieczna była jego rozbiórka. W 1472 budowę nowej cerkwi rozpoczęli architekci Krywcow i Myszkin. W dwa lata później, gdy była już niemal gotowa, nieoczekiwanie zawaliła się wskutek trzęsienia ziemi. W tej sytuacji Iwan III zaprosił do wykonania nowej budowli bolońskiego architekta Aristotelego Fioravantiego. W 1479 prace nad soborem były ukończone; Fioravanti połączył cechy architektury rosyjskiej z elementami renesansu włoskiego. W tym samym czasie wykonano dekorację wnętrza cerkwi.

W 1547 w cerkwi został ukoronowany Iwan IV Groźny. Sobór był tradycyjnym miejscem intronizacji patriarchów Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego oraz ich pochówku, jak i miejscem koronacji carów rosyjskich od XVII wieku począwszy. Przetrwał panowanie polsko-litewskie w latach 1610–1612, został splądrowany przez wojska Napoleona Bonapartego w 1812. Obiekt nieprzerwanie pełnił funkcje sakralne do momentu wprowadzenia się na Kreml pierwszej Rady Komisarzy Ludowych, z Leninem na czele. Od tamtej pory nabożeństwa w świątyni odbywały się bardzo sporadycznie, a po II wojnie światowej urządzono w niej muzeum, które do tej pory jest gospodarzem obiektu. Od 1990 w cerkwi ponownie odprawiane są nabożeństwa (w ważniejsze święta)^[2].

Architektura

Sobór Uspieński zbudowany jest z białego wapienia i cegieł. Jest przykryty pięcioma złoconymi kopułami. Zewnętrzna dekoracja obiektu, oprócz rzędów płaskorzeźb w kształcie łuków łączonych pilastrami, jest skromna. Wnętrze obiektu wspiera sześć filarów. Wnętrze cerkwi jest bogato dekorowane ikonami i freskami wykonanymi równolegle z budową obiektu przez ikonografa Dionizego oraz freskami wykonanymi w XVII stuleciu. Wśród nich wyróżnia się monumentalne malowidło przedstawiające wniebowzięcie. Były one poddawane konserwacji w XIX wieku oraz w latach 60. XX stulecia. W czasach radzieckich część ikon została przeniesiona do moskiewskiej Galerii Tretiakowskiej. Wysoki na szesnaście metrów ikonostas pochodzi z XIX wieku.

Galeria

• 

  Sobór Uspieński w 1856
• 

  (c) Vss z angielskojęzycznej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0

  Sobór Uspieński zimą
• 

  (c) Alex Zelenko, CC BY-SA 4.0

  Wystawa w soborze
• 

  Północny portal soboru

Przypisy

Bibliografia

• R. Ver Berkmoes, Moskwa, Bielsko-Biała, Pascal, 2001 ISBN 83-88355-66-X
• J. Noble, A. Humphreys, R. Nebesky, N. Selby, J. King, G. Wesely, Rosja, cz.1 Moskwa i europejskie południe, Bielsko-Biała, Pascal, 1996 ISBN 83-85412-81-6
• W. Iwanow, The Moscow Kremlin, Moskwa, Planeta, 1981

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia ikon i fresków w soborze. uer.varvar.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-10)].