Sobór Wasyla Błogosławionego

Sobór Opieki Matki Bożej (Sobór Wasyla Błogosławionego)
Собор Покрова Пресвятой Богородицы, что на Рву (Храм Василия Блаженного)
Distinctive emblem for cultural property.svg 7710342000[1]
sobór / muzeum
Ilustracja
Państwo

 Rosja

Miasto wydzielone

 Moskwa

Miejscowość

Moskwa

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Eparchia

moskiewska miejska

Wezwanie

Opieki Matki Bożej, Wasyla Błogosławionego

Wspomnienie liturgiczne

1/14 października;
2/15 sierpnia

Położenie na mapie Moskwy
Mapa konturowa Moskwy, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Sobór Opieki Matki Bożej (Sobór Wasyla Błogosławionego)”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Sobór Opieki Matki Bożej (Sobór Wasyla Błogosławionego)”
Ziemia55°45′09,0″N 37°37′22,9″E/55,752500 37,623028
Strona internetowa

Sobór Wasyla Błogosławionego (ros. Собор Василия Блаженного) lub Sobór Opieki Matki Bożej na Fosie (Собор Покрова Богородицы, что на Рву) – prawosławny sobór w Moskwie, znajdujący się na placu Czerwonym, w pobliżu Kremla.

Historia

Zbudowany w latach 1555–1561 przez cara Iwana Groźnego miał upamiętniać zwycięstwo w wojnie z kazańskimi Tatarami i zdobycie ich stolicy – miasta Kazań. Za jego autora uważa się pskowskiego mistrza Postnika Jakowlewa, zwanego Barmą. Według niektórych historyków w budowie brali udział włoscy mistrzowie, tworząc szczególne połączenie tradycyjnej słowiańskiej architektury i europejskiego stylu epoki Odrodzenia. Legenda głosi, że po ukończeniu budowli Iwan Groźny rozkazał oślepić architektów, by nigdy więcej nie stworzyli takiego cudu. Jednakże nie wydaje się to prawdą, ponieważ, jak wiadomo z późniejszych doniesień, Postnik brał udział również w budowaniu Kremla Kazańskiego.

Sobór poświęcono Opiece Matki Bożej, co wiązało się ze świętem, które przypadło w dniu rozpoczęcia się oblężenia Kazania. Powszechnie jednak używa się wezwania Wasyla Błogosławionego – nawiedzonego mnicha, którego doczesne szczątki złożono w świątyni[2].

Na sobór składa się osiem oddzielnych cerkwi, symbolizujących osiem dni walk pod Kazaniem: Troicka, Nikołaja Welikoreckogo (welikorecka ikona św. Mikołaja), Wejścia do Jeruzalem, Cypriana i Justyna, Trzech Świętych Hierarchów, Aleksandra Świrskiego, Warłaama Chutyńskiego oraz Grzegorza Ormiańskiego. Wszystkie osiem cerkwi (cztery główne i cztery mniejsze) zwieńczone są charakterystycznymi „cebulowymi” kopułami i zgrupowane dookoła dziewiątej pokrowskiej cerkwi, zakończonej niewielką kopułą. Wszystkie cerkwie połączone są wspólną podstawą, obwodowym korytarzem i środkowymi arkadowymi przejściami.

Sobór był wielokrotnie restaurowany i przebudowywany. W XVII w. dodano kopuły nad wejściami i kolorowe dekoracje kopuł głównych (wcześniej wszystkie były pozłacane), wewnętrzne i zewnętrzne ornamenty i malunki. W 1929 sobór został zamknięty, a jego dzwony zdjęte. Od 1990 Sobór jest filią Muzeum Historycznego, w której zbiorach znajduje się m.in. 19 historycznych dzwonów. W jego posiadaniu znajduje się również niezwykła kolekcja broni z czasów Iwana Groźnego[3].

Od 1991 r. sobór – oprócz pełnienia funkcji muzealnych – jest ponownie użytkowany liturgicznie; od 1997 r. nabożeństwa są celebrowane w każdą niedzielę oraz w święta patronalne[4].

W pobliżu świątyni znajduje się odsłonięty w 1818 pomnik Minina i Pożarskiego.

Galeria

Przypisy

  1. Strona rejestru zabytków. [dostęp 2013-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-22)].
  2. Moskwa krok po kroku. W: Christopher Rice, Melanie Rice: Moskwa. Warszawa: Hachette Polska, 2009, s. 108, seria: Przewodniki Wiedzy i Życia. ISBN 978-83-7575-619-7.
  3. Bajkał. W: praca zbiorowa: Szlak transsyberyjski. Wyd. 4. Gliwice: Bezdroża, 2012-05-17, s. 141, seria: Przewodniki Bezdroży. ISBN 978-83-246-4947-1.
  4. Московский Кремль: собор Покрова Пресвятой Богородицы на Рву (храм Василия Блаженного). patriarchia.ru. [dostęp 2019-09-22]. (ros.).

Media użyte na tej stronie

Msk blank.svg
Autor: Panther \ SkyBon, Licencja: CC BY 2.5
Чистая карта-заготовка для создания других карт Москвы
Russia edcp location map.svg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.

EquiDistantConicProjection : Central parallel :

* N: 54.0° N

Central meridian :

* E: 100.0° E

Standard parallels:

* 1: 49.0° N
* 2: 59.0° N

Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.

Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Basil Fool for Christ's grave.jpg
Autor: shakko, Licencja: CC BY-SA 3.0
Подклет собора Василия Блаженного. Его могила
Saint Basil's Cathedral interior by shakko 11.jpg
Autor: shakko, Licencja: CC BY-SA 3.0
Собор Василия Блаженного. Интерьер
Orante (1780s, Saint Basil's Cathedral) 01.jpg
Autor: shakko, Licencja: CC BY-SA 3.0

Богоматерь Знамение. 1780-е. В 18-19 вв. находилась над входом в придел св. Василия Блаженного Реплика фасадной иконы, расположенной на восточной стене собора.

Левый ряд (сверху вниз): Василий Великий, Иоанн Златоуст, св. Петр, св. Иона

Правый ряд (сверху вниз): Григорий Богослов, Николай Чудотворец, св. Алексей, св. Филипп

Нижний ряд (слева направо): Стефан Мученик, Варлаам Хутынский, Василий Блаженный, Сергий Радонежский
2019-07-28-3342-Moscow-Saint-Basil's-Cathedral.jpg
Autor: Don-vip, Licencja: CC BY-SA 4.0
Intérieur de la cathédrale Saint-Basile à Moscou
Saint Basil's Cathedral interior by shakko 15.jpg
Autor: shakko, Licencja: CC BY-SA 3.0
Собор Василия Блаженного
Saint Basil's Cathedral interior by shakko 14.jpg
Autor: shakko, Licencja: CC BY-SA 3.0
Собор Василия Блаженного
Trinity Cathedral Moscow - first floor plan.jpg
Floorplan of en:Saint Basil's Cathedral, east at the top, west at the bottom. As reconstructed in 1930s by Nikolai Brunov
Church of holy trinity (S. Basil cathedral) 01.jpg
Церковь святой троицы
Church of tree patriarchs (S. Basil's cathedral) 01.jpg
Церковь трех патриархов
Saint Basil's Cathedral interior by shakko 08.jpg
Autor: shakko, Licencja: CC BY-SA 3.0
Собор Василия Блаженного
Saint Basil's Cathedral interior by shakko 07.jpg
Autor: shakko, Licencja: CC BY-SA 3.0
Храм Василия Блаженного
Moscow 05-2012 StBasilCathedral.jpg
Autor: A.Savin, Licencja: CC BY-SA 3.0
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
Vasilij Blazh.jpg
pre-revolutionaty russian postcard of Saint Basil's Cathedral
Saint Basil's Cathedral interior by shakko 04.jpg
Autor: shakko, Licencja: CC BY-SA 3.0
Собор Василия Блаженного. Интерьер