Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Smoleńsku

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej

Собор Успения Пресвятой Богородицы

6710028021
sobór katedralny
Widok ogólny
Państwo	Rosja
Obwód	smoleński
Miejscowość	Smoleńsk
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Eparchia	smoleńska
Wezwanie	Zaśnięcia Matki Bożej
Wspomnienie liturgiczne	15/28 sierpnia
Historia Data rozpoczęcia budowy 1676 Data zakończenia budowy 1679 (przerwanie); 1732–1740 (dokończenie) Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna
Dane świątyni Styl barok rosyjski Architekt A. Szepel Świątynia • materiał bud. • cegła Liczba ikonostasów 1 Dzwonnica • typ dzwonnicy wolnostojąca
Położenie na mapie Smoleńska Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
Położenie na mapie Rosji Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
Położenie na mapie obwodu smoleńskiego Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
54°47′19,3″N 32°03′15,2″E/54,788694 32,054222

Ikonostas

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej – prawosławny sobór w Smoleńsku, katedra eparchii smoleńskiej.

Pierwszy sobór prawosławny w Smoleńsku został wzniesiony przez Włodzimierza Monomacha w 1101. Przetrwał on do oblężenia Smoleńska w latach 1609–1611. Według opisu wydarzeń zawartego w rosyjskim latopisie, grupa ostatnich obrońców zamknęła się w świątyni i wysadziła ją w powietrze, nie chcąc poddać się wojskom polsko-litewskim^[1].

Nowa cerkiew, nosząca to samo wezwanie – Zaśnięcia Matki Bożej – została wzniesiona dalej na północ w porównaniu z wysadzonym soborem^[2]. Początkowo budowę świątyni zlecono mistrzowi Jewsiutce Iwanowowi, który jednak odmówił wykonania zamówienia, gdyż nie otrzymał informacji ani o planowanych rozmiarach cerkwi, ani o życzeniach zamawiających odnośnie do jej wyglądu i stylu. Ostatecznie wznoszenia budynku podjęli się Leontij Kostrourow, Aleksiej Korolkow i Jakow Szarutin, którzy wzorowali się na soborze w Aleksandrowskiej Słobodzie^[3]. Prace budowlane rozpoczęto w 1676, jednak uległy one przerwaniu po trzech latach, gdy nieoczekiwanie runęła jedna ze ścian wznoszonego obiektu^[4]. Ostatecznie wznoszenie soboru zakończył w latach 1732–1740 architekt z Kijowa, A. Szepel^[4].

Sobór był czynny do 1929, gdy został zamknięty na polecenie władz radzieckich. Nie został jednak zdewastowany i w 1941 jego wyposażenie opisywano jako zachowane w całości^[5].

Obiekt reprezentuje rosyjski barok^[4]. Zlokalizowany na wysokim wzniesieniu, stanowi główną dominantę panoramy Smoleńska^[6]. We wnętrzu znajduje się złocony, bogato rzeźbiony ikonostas wykonany przez Syłę Trusickiego i jego uczniów. Ci sami artyści wykonani dla świątyni zespół ikon^[4]. W świątyni tej znajduje się kopia jednej z najsłynniejszych rosyjskich ikon Bogurodzicy – Smoleńska Ikona Matki Bożej, będącej wzorcową dla kolejnych ikon typu Hodigitria (Przewodniczka). Oryginał wizerunku zaginął między r. 1941 a 1943, gdy Smoleńsk był okupowany przez Niemców^[5].

W sąsiedztwie soboru znajduje się jego dzwonnica, znacznie niższa od samej świątyni, wzniesiona w 1767 według projektu P. Obuchowa^[7]. W soborze znajduje się nagrobek biskupa smoleńskiego Parteniusza^[8].

Przypisy

Bibliografia

• A. Nizowskij, Samyje znamienityje monastyri i chramy Rossii, Wecze, Moskwa 2000, ISBN 5-7838-0578-5