Sobór Zaśnięcia Matki Bożej we Włodzimierzu (Ukraina)
07-102-0001 | |||||||||||||||||||
sobór katedralny | |||||||||||||||||||
Widok ogólny | |||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||
Parafia | Zaśnięcia Matki Bożej we Włodzimierzu | ||||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | 15/28 sierpnia | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||
50°50′34,0″N 24°18′53,8″E/50,842778 24,314944 |
Sobór Zaśnięcia Matki Bożej – prawosławny sobór we Włodzimierzu, pełniący funkcje katedry eparchii włodzimiersko-wołyńskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego. Jedyny, względnie zachowany zabytek architektury staroruskiej sprzed najazdu mongolskiego na Wołyniu. Z okresu staroruskiego pochodzą tylko najstarsze dolne partie świątyni, a większa część obecnej bryły budynku powstała w 1900 jako rekonstrukcja pierwotnego wyglądu obiektu.
Historia
Pierwsza cerkiew w tym miejscu została wzniesiona na polecenie księcia Mścisława Iziasławicza w latach 1156–1160. Książę ten został pochowany w obiekcie[1]. Świątynia nie poniosła większych strat w czasie najazdu mongolskiego w 1240, tym samym będąc jedyną na Wołyniu cerkwią, która przetrwała w dobrym stanie wyżej wymienioną napaść[1]. W kolejnych wiekach budynek pozostawał soborem katedralnym i miejscem pochówku książąt wołyńskich: Wasylki Romanowicza i jego żony oraz syna, Włodzimierza Wasylkowicza. W cerkwi chowano również miejscowych biskupów prawosławnych[1]. W 1491, w czasie kolejnego napadu tatarskiego, budynek został poważnie uszkodzony, jednak już trzy lata później zakończono jego odbudowę, połączoną z wzniesieniem w najbliższym sąsiedztwie rezydencji biskupiej[1].
Po ogłoszeniu aktu unii brzeskiej, zainicjowanego m.in. przez prawosławnego biskupa włodzimierskiego i brzeskiego Hipacego Pocieja, katedra we Włodzimierzu przeszła w ręce unitów (diecezja włodzimiersko-brzeska)[1]. W 1683 budynek został zniszczony przez pożar. W czasie odbudowy świątynia została znacznie przebudowana: w 1753 jej fasada zachodnia została odrestaurowana w stylu barokowym i na miejscu starszej wzniesiono dwie wieże[2]. W 1782 na zlecenie biskupa Stefana Symeona Młockiego rozpoczęto budowę ukrytych schodów o masywnych stopniach, co jednak doprowadziło do zawalenia się części sklepienia soboru. Już w 1795 budynek wykorzystywano jako magazyn[1]. Dziesięć lat później zostały podjęte działania na rzecz przywrócenia cerkwi do użytku liturgicznego, jednak dopiero w 1885, po likwidacji unii w Imperium Rosyjskim, podjęto prace nad odnowieniem obiektu. Specjalna komisja przeprowadziła uporządkowanie terytorium zrujnowanego soboru, który następnie został zrekonstruowany według projektu G. Kotowa, w stylu neobizantyjskim. Odrestaurowane zostały również dzwonnica i pałac biskupi, zaś od podstaw wzniesiony dom dla przyszłego proboszcza parafii przy cerkwi. Uroczyste poświęcenie soboru, ponownie jako prawosławnego, nastąpiło 17 września 1900[1]. Od tego czasu obiekt jest czynną świątynią prawosławną, administrowaną przez Rosyjski Kościół Prawosławny, w okresie międzywojennym przez Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, a od 1939 ponownie przez Cerkiew Rosyjską.
Obecnie (XXI w.) jest jednym z dwóch soborów katedralnych eparchii włodzimiersko-wołyńskiej, obok soboru Trójcy Świętej w Kowlu[3]. Obiekt jest wpisany na listę zabytków o znaczeniu ogólnokrajowym[4].
Architektura
Po odbudowie soboru w końcu XIX w. świątynia reprezentuje styl staroruski, przypuszczalnie oddający pierwotny wygląd pierwszej cerkwi. W trakcie XIX-wiecznych prac budowlanych usunięto wszystkie zabytkowe elementy architektoniczne dodane podczas odbudów w czasach gotyku i baroku. Obecnie istniejący budynek wzniesiony jest na planie prostokąta o bokach 34 i 20,8 metra, zaś jego wysokość sięga 18,5 m. Ściany soboru mają półtora metra grubości[1]. Obiekt wzniesiony jest z cegły, malowany na kolor niebieskozielony i biały. W centralnym punkcie jego dachu znajduje się zrekonstruowana pojedyncza kopuła, ze złoconym dachem i krzyżem.
Wnętrze soboru jest pokryte freskami wykonanymi w XIX wieku w czasie przebudowy, przedstawiającymi w większości świętych związanych z ziemiami ukraińskimi i rosyjskimi. Główny ikonostas jest trzyrzędowy, funkcjonują również dwa boczne.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Собор Успiння Пресвятої Богоматерi. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ A. Dylewski, Ukraina, Pascal, Bielsko-Biała 2005, s. 189
- ↑ Володимир-Волинська єпархія
- ↑ Державний реєстр національного культурного надбання
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Ukraine
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Viacheslav Galievskyi, Licencja: CC BY-SA 4.0
To jest zdjęcie miejsca lub budynku wpisanego do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy pod numerem: 07-102-9001
Flag of Volyn Oblast, Ukraine
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Districts of Volyn region since July 17, 2020
Вид Собора Успения Пресвятой Богородицы во Владимире-Волынском до реставрации. (усыпальница волынских князей и епископов). Гравюра XIX в.
Autor: Viacheslav Galievskyi, Licencja: CC BY-SA 4.0
To jest zdjęcie miejsca lub budynku wpisanego do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy pod numerem: 07-102-0001
Autor: Loraine, Licencja: CC BY-SA 4.0
Inside the Dormition Orthodox Cathedral in Volodymyr Volynsky
Autor: Denis Vitchenko, Licencja: CC BY-SA 3.0
To jest zdjęcie miejsca lub budynku wpisanego do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy pod numerem: 07-102-9001