Sobór Zwiastowania w Moskwie

Sobór Zwiastowania w Moskwie

Благовещенский собор (Москва)

7710353041
sobór
Widok ogólny
Państwo	Rosja
Miasto wydzielone	Moskwa
Miejscowość	Moskwa
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Eparchia	moskiewska miejska
Wezwanie	Zwiastowania Bogurodzicy
Wspomnienie liturgiczne	25 marca/7 kwietnia
Historia Data rozpoczęcia budowy 1484 Data zakończenia budowy 1489 Data zamknięcia 1918 Aktualne przeznaczenie galeria sztuki sakralnej
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • cegła, wapień Kopuła • liczba kopuł 9 Liczba ikonostasów 1
Położenie na mapie Moskwy Sobór Zwiastowania w Moskwie
Położenie na mapie Rosji Sobór Zwiastowania w Moskwie
55°45′00,2″N 37°37′00,2″E/55,750056 37,616722

Ikonostas

Sobór Zwiastowania (ros. Благовещенский собор в Москве; inna nazwa: Sobór Zwiastowania na Kremlu moskiewskim – Благовещенский собор Московского Кремля) – sobór położony w obrębie moskiewskiego Kremla na Placu Soborowym. W przeszłości prywatna cerkiew carów rosyjskich, której kapłan był zarazem spowiednikiem rodziny panującego.

Historia

Obecna cerkiew została wzniesiona przez zespół architektów z Pskowa w latach 1484–1489 na miejscu wcześniejszej, czternastowiecznej świątyni pod tym samym wezwaniem. W momencie oddania do użytku sakralnego była o wiele skromniej dekorowana i miała jedynie trzy z obecnych siedmiu kopuł. W latach 70. XVI w. sobór został rozbudowany o dodatkowe kaplice i siedem złoconych kopuł. Inicjatorem tej przebudowy był Iwan Groźny. On też, nie mogąc po zawarciu czwartego małżeństwa wchodzić na teren cerkwi i uczestniczyć w nabożeństwach, rozkazał zbudować tylko dla siebie dodatkową kaplicę. Przy przebudowie obiekt został utrzymany w stylu typowo rosyjskim, z elementami włoskiego renesansu.

Za panowania Iwana Groźnego była też kontynuowana budowa 81-metrowej wieży św. Jana. Budowa tej najwyższej wieży soboru, nazywanej również dzwonnicą Iwana Groźnego została rozpoczęta w 1505 r.^[1] przez Marco Bono a zakończona w 1600 r. W wiekach XVIII i XIX sobór był poddawany remontom.

W czasie rewolucji październikowej, gdy Kreml był ostrzeliwany, cerkiew poważnie ucierpiała. Po wprowadzeniu się na Kreml pierwszej Rady Komisarzy Ludowych z Włodzimierzem Leninem na czele obiekt został całkowicie zamknięty. Dopiero po II wojnie światowej, podobnie jak inne sobory kremlowskie, i ta cerkiew została zmieniona w galerię sztuki sakralnej, którą to funkcję pełni do tej pory.

Architektura

Podobnie jak inne sobory w kompleksie architektonicznym Kremla, również i ten został wzniesiony z cegły i białego wapienia. Z zewnątrz jest skromnie dekorowany płaskorzeźbami w kształcie łuków, zwłaszcza poniżej kopuł. Wnętrze cerkwi wyróżnia się bogactwem dekoracji, szerokim wykorzystaniem złota i obfitością fresków. Większość dekoracji malarskiej pochodzi z kolejnych remontów obiektu w XVII i XIX w. Można jednak znaleźć również fragmenty pierwszych malowideł wykonanych przez Teodozego, syna Dionizego w 1508, przedstawiających zdobycie Jerycha, proroka Jonasza, Drzewo Jessego oraz Trójcę Świętą. Filary soboru pokrywają wizerunki książąt moskiewskich. XVII-wieczny ikonostas wypełniają zarówno pierwsze cerkiewne ikony, przeniesione jeszcze z nieistniejącej cerkwi z XIV w., jak i dzieła reprezentujące późniejsze epoki. Wśród tych pierwszych znajdują się prace Andrieja Rublowa (Archanioł Michał i Święty Piotr) oraz Teofana Greka (Bogurodzica, Chrystus na tronie, Święty Jan Chrzciciel, Święty Paweł Apostoł, Święty Jan Chryzostom, Archanioł Gabriel. Do dzisiaj widoczna jest galeria przeznaczona dla rodziny carskiej.

Przypisy

Bibliografia

• R. Ver Berkmoes, Moskwa, Bielsko-Biała, Pascal, 2001 ISBN 83-88355-66-X
• J. Noble, A. Humphreys, R. Nebesky, N. Selby, J. King, G. Wesely, Rosja, cz.1 Moskwa i europejskie południe, Bielsko-Biała, Pascal, 1996 ISBN 83-85412-81-6
• W. Iwanow, The Moscow Kremlin, Moskwa, Planeta, 1981