Sobięcinka

Sobięcinka
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Lokalizacja	woj. dolnośląskie
Potok
Długość	2,090 km
Spadek	10,53‰
Powierzchnia zlewni	ok. 8,3 km²
Źródło
Miejsce	stawy przy szybie „Victoria" w dzielnicy Wałbrzycha – Sobięcin
Wysokość	440 m n.p.m.
Współrzędne	50°45′49″N 16°15′38″E/50,763611 16,260556
Ujście
Recypient	Pełcznicy
Miejsce	Wałbrzych, ok. 75 na południowy wschód od skrzyżowania ul. M.Reja z ul. Armii Krajowej
Wysokość	ok. 418 m n.p.m.
Współrzędne	50°46′36″N 16°16′32″E/50,776667 16,275556
Położenie na mapie Wałbrzycha źródło ujście
Położenie na mapie Polski źródło ujście
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego źródło ujście

Sobięcinka – potok w południowo-zachodniej Polsce w woj. dolnośląskim w Sudetach Środkowych, w Górach Wałbrzyskich^[1].

Potok o długości 2,09 km, lewy dopływ Pełcznicy jest ciekiem V rzędu należącym do dorzecza Odry, zlewiska Morza Bałtyckiego.

Charakterystyka

Sobięcinka swój początek bierze z dwóch stawów na wysokości ok. 490 m n.p.m. przy byłym szybie kopalni „Victoria" w południowo-zachodniej części Wałbrzycha w dzielnicy Sobięcin. W górnym biegu potok spływa w kierunku północnym. Niżej na poziomie ok. 460 m n.p.m., w rejonie ulicy Zachodniej i Placu Marceliny Darowskiej potok ujęty jest w betonowy rurociąg o średnicy 1,0 m, którym płynie na odcinku ok. 1,8 km. do rejonu hałd przy ulicy Wschodniej, gdzie zaczyna się otwarte koryto potoku, którym potok płynie ok. 870 m, w kierunku północno-wschodnim w stronę śródmieścia do skrzyżowania ulic Kolejowej i P. Wysockiego. Od skrzyżowania potok został skanalizowany i obecnie płynie w betonowym tunelu pod powierzchnią ziemi na północny wschód w kierunku śródmieścia Wałbrzycha, gdzie na wysokości ok. 440 m n.p.m., uchodzi do Pełcznicy. Koryto rzeki kamienisto-żwirowe spękane i na ogół przepuszczalne. W większości swojego biegu płynie wśród terenów mocno zurbanizowanych. Zasadniczy kierunek biegu rzeki jest północno-wschodni. Jest to potok odwadniający ze swymi dopływam obszar Sobięcina i centrum Wałbrzycha. Potok prawie w całym biegu jest uregulowany. Na całej długości charakteryzuje się małymi spadkami podłużnymi dna i stosunkowo małymi spadkami poprzecznymi. W zlewni brak jest zbiorników retencyjnych a przewagę stanowią tereny o skupionej zabudowie mieszkaniowej przeważnie miejskiej. Zlewnia została zabudowana obiektami mieszkalnymi i przemysłowymi co ma wpływ na warunki hydrologiczne potoku^[2].

Inne

• W związku z działalnością przemysłową kopalń węgla kamiennego w Wałbrzychu, koryto potoku zostało w przeszłości przesunięte w stosunku do pierwotnego. Największe zmiany w kierunku płynięcia potoku miały miejsce w jego dolnym odcinku, między torami kolejowymi biegnącymi z Wałbrzycha Głównego do Wałbrzycha Miasta a ulicą Wysockiego w śródmieściu. Część doliny Sobięcinki została zasypana skałami płonnym, które utworzyły hałdę o powierzchni 30 ha i wysokości 36 m. Wskutek nadbudowania hałdy koryto Sobięcinki zostało przesunięte o kilkanaście metrów na południe na odcinku około 1 km. Miejscami ciek ten płynie wyraźnym sztucznym przekopem w hałdzie, np. w rejonie ulicy A. Kochanka w Sobięcinie^[3].
• Na początku XX w. potok został skanalizowany i częściowe przykryty, co w znacznym stopniu przyczyniło się do poprawy warunków sanitarnych i zdrowotnych w Wałbrzychu i Szczawnie Zdroju. Prace sfinansował Hochberg Hans Heinrich XI książę z Książa^[4].

Potok nazwę przyjął od wałbrzyskiej dzielnicy Sobięcin, przez którą przepływa.

Dopływy

Kilka bezimiennych strumieni i potoków mających źródła na zboczach przyległych wzniesień.

Miejscowości nad rzeką

Wałbrzych

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 10, Wrocław 2005
• Góry Wałbrzyskie i Góry Kamienne. Skala 1:50 000. Wyd. 1. Wrocław: Studio PLAN, 2016.
• Sudety Środkowe. Część zachodnia. Okolice Wałbrzycha: mapa; skala 1:40 000: wyd. PLAN; Jelenia Góra; 2003 r.; ​ISBN 83-88049-31-3​
• Przegląd geograficzny; tom LXVII; zeszyt 1-2; wyd. PWN; Warszawa; 1995; indeks 370894, ISSN 0033-2143