Sojusz angielsko-portugalski

Położenie Wielkiej Brytanii i Portugalii

Sojusz angielsko-portugalski (ang. Anglo-Portuguese Alliance, por. Aliança Luso-Britânica) – sojusz wojskowy ratyfikowany w traktacie windsorskim z 1386 roku, między Anglią (obecnie Wielką Brytanią) i Portugalią. Jest uznawany za najstarszy, wciąż obowiązujący sojusz na świecie - najwcześniejsze wzmianki o nim pochodzą z traktatu angielsko-portugalskiego z 1373 r.

Od czasu podpisania traktatu windsorskiego Królestwo Portugalii i Królestwo Anglii nigdy nie prowadziły ze sobą wojny ani nie uczestniczyły w wojnach po przeciwnych stronach jako niepodległe państwa. Podczas gdy Portugalia była objęta Unią Iberyjską, zbuntowane portugalskie frakcje i rząd na uchodźstwie znajdowały schronienie i pomoc w Anglii.

Przez setki lat sojusz służył obu krajom wpływając m.in. na szeroki udział Wielkiej Brytanii w wojnę na Półwyspie Iberyjskim, wspólną walkę podczas I wojny światowej w portugalskich koloniach.

1 września 1939 roku, tuż po wybuchu II wojny światowej, a jeszcze przed wypowiedzeniem wojny Niemcom przez Wielką Brytanię, rząd Portugalii zadeklarował, że jest gotów dotrzymać zobowiązań sojuszniczych, lecz strona brytyjska uznała, że nie jest potrzebna z jej strony pomoc militarna^[1]. Późniejsza neutralność Portugalii podczas II wojny światowej nie naruszyła sojuszu, gdyż była celowym ruchem mającym nie prowokować frankistowskiej Hiszpanii do dołączenia się do państw Osi. Mimo to, Portugalia współpracowała z aliantami: w 1940 roku na Maderę ewakuowano 2500 mieszkańców Gibraltaru, a w 1943 roku Portugalia, na mocy sojuszu, udostępniła Wielkiej Brytanii Azory do utworzenia tam dużej bazy lotniczo-morskiej^[1].

Dzisiaj Portugalia i Wielka Brytania są wspólnie członkami NATO.

Przypisy

Bibliografia

• Glyn Stone: The Oldest Ally: Britain and the Portuguese Connection, 1936-1941. Boydell & Brewer Ltd, 1994. ISBN 978-0-86193-227-6.