Sojuz 30

Sojuz 30
Emblemat Sojuz 30
Dane misji
Indeks COSPAR

1978-065A

Zaangażowani

 ZSRR
 PRL

Oznaczenie kodowe

Kaukaz (Кавказ)

Pojazd
Statek kosmiczny

Sojuz 7K-T

Masa pojazdu

6800 kg

Rakieta nośna

Sojuz-U

Załoga
Załoga

Piotr Klimuk
Mirosław Hermaszewski

Start
Miejsce startu

Bajkonur, Kazachstan

Początek misji

27 czerwca 1978 (15:27:21 UTC)

Orbita okołoziemska
Apogeum

261,3 (363) km

Perygeum

197,6 (337,6) km

Okres orbitalny

88,83 (91,31) min

Inklinacja orbity

51,66°

Lądowanie
Miejsce lądowania

300 km W od Celinogradu
46°N 69°E/46,000000 69,000000

Lądowanie

5 lipca 1978 (13:30:20 UTC)

Czas trwania misji

7 dni, 22 godziny, 2 minuty, 59 sekund

Liczba okrążeń Ziemi

126

Program Sojuz
Kopuła lądownika Sojuza 30
Kapsuła lądownika Sojuz 30 znajdująca się w Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej w Warszawie

Sojuz 30 (ros. Союз-30) – piąty udany załogowy lot kosmiczny pojazdu Sojuz na stację kosmiczną Salut 6. Był to drugi lot kosmiczny zorganizowany w ramach międzynarodowego programu badań kosmicznych Interkosmos i pierwszy z udziałem polskiego kosmonauty. Lot Sojuza 30 miał miejsce w dniach 27 czerwca–5 lipca 1978.

Załoga

Start

Rezerwowa

Lądowanie

  • Piotr Klimuk (3) – ZSRR
  • Mirosław Hermaszewski (1) – Polska

Przebieg lotu

Start nastąpił 27 czerwca 1978 o godzinie 17:27:21 czasu warszawskiego z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie. Lotem dowodził pułkownik Piotr Klimuk, a major Mirosław Hermaszewski leciał jako kosmonauta badacz. Sojuz 30 był trzydziestym szóstym radzieckim załogowym statkiem kosmicznym. Początkowe parametry orbity miały wartość: apogeum 246 km, perygeum 199 km, nachylenie płaszczyzny orbity 51°66′, a czas trwania jednego okrążenia 89 minut. Kosmonauci zabrali między innymi polską flagę i godło państwowe oraz szereg pamiątek. W czasie trzech pierwszych okrążeń Ziemi załoga przeprowadziła kontrolę stanu urządzeń, sprawdzono szczelność, po czym kosmonauci zdjęli skafandry. Podczas czwartego i piątego okrążenia zwiększono wysokość lotu i Sojuz zaczął doganiać bazę Salut 6. Po szóstym okrążeniu załoga ułożyła się do snu, który trwał do dwunastego okrążenia. Potem rozpoczęto przygotowania do manewru zbliżania i połączenia z kompleksem Salut 6 – Salut 6 EO-2. W czasie siedemnastego okrążenia kosmonauci znaleźli się w bezpośrednim sąsiedztwie bazy. Przycumowanie statku nastąpiło o godzinie 19:08:47 czasu warszawskiego w trakcie osiemnastego okrążenia. 28 czerwca 1978 o godzinie 22:11 został otwarty luk między statkami. Sojuz 30 przycumował do stacji Salut 6 i pozostawał z nią na orbicie do 5 lipca 1978.

Po oddzieleniu od stacji kosmicznej Salut 6, Sojuz 30 został wykorzystany jako kapsuła powrotna dla kosmonautów Piotra Klimuka i Mirosława Hermaszewskiego.

Lądownik Sojuza 30 wylądował na Ziemi o godzinie 15:30:20 czasu warszawskiego. Miejscem lądowania był step 300 km na zachód od Celinogradu (obecnie Astana).

Misja Salut 6 EP-3

Misja Salut 6 EP-3 o kryptonimie „Kaukaz” była wspólnym przedsięwzięciem polsko-radzieckim. Odbywała się równolegle z misją radziecką Salut 6 EO-2.

Podczas wspólnego lotu obie załogi przeprowadziły szereg eksperymentów biologicznych, obserwacji Ziemi i badań zorzy polarnej. Badania te podzielone były na trzy grupy:
I. Badania zaplanowane i przygotowane wyłącznie przez polskich specjalistów.
II. Badania zaplanowane i przygotowane przez specjalistów polskich wspólnie ze specjalistami krajów współuczestniczących w programie Interkosmos.
III. Badania zaplanowane i przygotowane przez specjalistów z krajów współuczestniczących w Interkosmosie, ale bez udziału polskich specjalistów.
Do pierwszej grupy należało pięć eksperymentów:

  1. Eksperyment o nazwie „Syrena”, polegający na badaniu procesu narastania kryształów HgCdTe w warunkach braku ciążenia.
  2. Eksperyment o nazwie „Smak”, polegający na badaniu odczuć smakowych w warunkach nieważkości.
  3. Eksperyment o nazwie „Relaks” polegający na badaniu efektywności różnego rodzaju rozrywek w warunkach lotu kosmicznego.
  4. Eksperyment o nazwie „Kardiolider”, polegający na badaniu funkcjonowania serca w czasie pracy kosmonauty na statku kosmicznym.
  5. Eksperyment o nazwie „Zdrowie”, polegający na określeniu za pomocą aparatury „Fizjotest” wydolności fizycznej kosmonauty bezpośrednio przed startem i po wylądowaniu.

Pierwszy eksperyment zrealizowany został pod kierunkiem Instytutu Fizyki PAN, zaś cztery pozostałe pod kierunkiem Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej.
Do drugiej grupy badań należały cztery eksperymenty:

  1. Eksperyment o nazwie „Test”, polegający na badaniu aspektów psychologicznych adaptacji załogi do warunków lotu kosmicznego.
  2. Eksperyment o nazwie „Ciepło”, polegający na badaniu procesu wymiany ciepła organizmu z otoczeniem w warunkach braku ciążenia.
  3. Eksperyment o nazwie „Ziemia”, polegający na fotografowaniu powierzchni Ziemi (lądów i wód) w celu badania jej zasobów.
  4. Eksperyment o nazwie „Zorza”, polegający na obserwacji z Saluta zórz polarnych.

Dwa pierwsze eksperymenty kierowane były przez W.I.M.L. w Warszawie, trzeci – przez warszawski Instytut Geodezji i Kartografii oraz Centrum Badań Kosmicznych PAN, a ostatni – przez Centrum Badań Kosmicznych PAN.
Do trzeciej grupy należały dwa eksperymenty:

  1. Eksperyment o nazwie „Czajka”, polegający na badaniu neutralizacji wpływu braku ciążenia na układ krwionośny przez zastosowanie specjalnego kombinezonu, przygotowanego przez specjalistów radzieckich.
  2. Eksperyment o nazwie „Tlen”, polegający na badaniu przemian tlenu w organizmie w warunkach lotu kosmicznego.

Pamiątki lotu Sojuz 30

W Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej w Warszawie przechowywany jest skafander kosmiczny typu Sokoł Mirosława Hermaszewskiego. Eksponowany jest tam również lądownik Sojuza 30, stanowiący własność Centrum Badań Kosmicznych PAN.

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of the Soviet Union (dark version).svg
(c) I, Cmapm, CC-BY-SA-3.0
The flag of the Soviet Union (1955-1991) using a darker shade of red.
Schematic of the flag as adopted in 1955.
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Sojuz 30.JPG
Autor: Kmiecik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Lądownik Sojuz 30. Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej w Warszawie.
Soyuz-30 patch.png
Soyuz 30 patch
Soyuz 30 landing capsule in Warsaw.jpg
Autor: elektronhjarnan, Licencja: CC BY-SA 2.0
Rymdkapseln från en sovjetisk Soyuz-raket på armémuseet i Warszawa. Just den här kapseln kommer från Soyuz 30 som var bemannad av bland annat den första polska kosmonauten Mirosław Hermaszewski. Notera märkningarna med "bräckligt" och "denna sida upp"