Sojuz 7K-Ł3

Sojuz 7K-Ł3
Ilustracja
Inne nazwy

ŁOK, Łunnyj Orbitalnyj Korabl

Producent

OKB-1

Operator

ZSRR

Państwo pochodzenia

ZSRR

Zastosowanie

Lot dwóch kosmonautów na orbitę wokółksiężycową i powrót na Ziemię

Poprzednik

Sojuz 7K-Ł1, Sojuz 7K-OK

Produkcja
Stan obecny

wycofany

Liczba wszystkich lotów

2

Liczba udanych lotów

0

Liczba nieudanych lotów

2

Pierwszy lot

26 czerwca 1971

Ostatni lot

23 listopada 1972

Dane techniczne
Zasilanie

ogniwo paliwowe

Sojuz 7K-Ł3 (ros. Союз 7К-Л3) lub Łunnyj Orbitalnyj Korabl, ŁOK (ros. Луный Орбитальный Корабль, ЛОК) – radziecki prototyp księżycowego pojazdu orbitalnego serii Sojuz, projektowany przez biuro konstrukcyjne OKB-1 pod kierownictwem Siergieja Korolowa.

Konstrukcja

Porównanie Sojuza 7K-Ł3 z pojazdem Apollo CSM

Planowany jako rozwinięcie Sojuza 7K-Ł1, Sojuz 7K-Ł3 w dużej mierze był podobny do pojazdu Sojuz 7K-OK przeznaczonego na orbitę okołoziemską, pierwszego pojazdu Sojuz. Podobnie jak 7K-OK posiadał moduł orbitalny wyposażony w port cumowniczy. Port ten nie zapewniał swobodnego przejścia, stąd była obecna również specjalna śluza powietrzna z włazem umożliwiającym przejście do lądownika ŁK kosmonaucie ubranemu w skafander kosmiczny Krieczet 94 (poprzednik kombinezonu Orłan używanego dziś na ISS). Sojuz 7K-Ł3 nie posiadał ogniw słonecznych jak 7K-OK czy 7K-Ł1, zastąpiły je ogniwa paliwowe podobne do tych na statkach Apollo CSM. Moduł powrotny pojazdu oparty został na 7K-Ł1, różnił się tylko lżejszą zbrojoną osłoną termiczną. Sojuz 7K-Ł3 nie był wynoszony przez rakietę Sojuz 11A511 (projektowana przez Korolowa, budowana w Samarze przez CSKB-Progress) czy Proton K (budowana w Moskwie na bazie projektu Władimira Czełomieja), lecz przez ciężką rakietę nośną N1 (mającą stanowić konkurencję dla amerykańskiej rakiety Saturn V), również będącą patentem Korolowa[1].

Starty

Sojuz 7K-Ł3 startował dwukrotnie:

  1. 26 czerwca 1971, start makiet statków ŁOK i ŁK. Rakieta została zniszczona, kapsułę powrotną ocalono od zniszczeń.
  2. 23 listopada 1972, wystartował w pełni operacyjny ŁOK i makieta ŁK. Skutek taki sam jak wyżej.

Dwukrotne użycie systemu awaryjnego przerwania startu (ros. Система Аварийного Спасения), pozwoliło na rozwinięcie wersji systemu dla pojazdów Sojuz-T i późniejszych (wykorzystano to podczas awarii lotu Sojuz T-10-1).

W 1974 przygotowany był lot rakiety N1 z w pełni operacyjnymi pojazdami zarówno ŁOK, jak i ŁK. Start był zaplanowany na sierpień 1974, jednak cały radziecki program księżycowy został skasowany w maju 1974. W ten sposób radziecki program kosmiczny skupiał się bardziej na budowie stacji kosmicznych.

Przypisy

  1. Mark Wade: L3. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2011-07-05].

Linki zewnętrzne

  • Mark Wade: Soyuz 7K-LOK (ang.). W: Encyclopedia Astronautica [on-line]. [dostęp 2015-09-13].

Media użyte na tej stronie

LSAMlaunch.jpg
CEV astronauts leave The Moon in the LSAM ascent stage.
L2 (Lunar Orbit Module) (RP1357 p16, 31-220).svg
Autor: Fred the Oyster, Licencja: CC BY-SA 4.0
L2 (Lunar Orbit Module). At the front of the spacecraft (left) is the Aktiv unit of the lunar mission Kontakt docking system. Extracted from RP135. All duplicate paths removed. Tidied up, corrected multiple path join errors. White colour to the body.
Apollo vs LOK (RP1357, p176, 191-220).svg
Apollo CSM (top) and L2 (drawn to scale). Command ships for the Moon voyage.