Solecka Dolina Wisły

Solecka Dolina Wisły
kod: PLH040003
obszar mający znaczenie dla Wspólnoty
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Mezoregion	Kotlina Toruńska, Dolina Fordońska, Pojezierze Chełmińskie
Data utworzenia	2009
Powierzchnia	7030,08 ha
Obszary chronione	4 rezerwaty przyrody
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Solecka Dolina Wisły
Położenie na mapie Polski Solecka Dolina Wisły
53°15′12″N 18°17′18″E/53,253333 18,288333

Mała Kępa Ostromecka

Ptactwo na rzece

Wielka Kępa Ostromecka

Łacha rzeczna

Wisła w Trzęsaczu

Wisła nieopodal Chełmna

Solecka Dolina Wisły (kod obszaru PLH040003) – obszar chroniony programem Natura 2000, o powierzchni 7030,08 ha, położony w województwie kujawsko-pomorskim^[1].

Celem ochrony jest zachowanie siedlisk przyrodniczych i występujących na ich terenie gatunków roślin i zwierząt. Nad obszarem „Solecka Dolina Wisły” nadzór sprawuje Dyrektor Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego oraz Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Toruniu^[2].

Historia

W sierpniu 2007 r. zaproponowano włączenie obszaru w sieć Natura 2000 jako obszar mający znaczenie dla Wspólnoty. W marcu 2009 r., na mocy decyzji Komisji Europejskiej z grudnia 2008 r., został zatwierdzony jako projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk (SOO) pod nazwą „Solecka Dolina Wisły”^[2].

Lokalizacja

Obszar obejmuje fragment doliny Wisły o długości 49 km, między Solcem Kujawskim a Świeciem. W odróżnieniu od Doliny Dolnej Wisły (obszaru OSO) obejmuje on nie tylko terasę zalewową (międzywale), lecz również fragmenty zboczy doliny Wisły.

Dolina jest położona na terenie pięciu powiatów: bydgoskiego, toruńskiego, miasta Bydgoszczy, chełmińskiego i świeckiego.

Ogólna charakterystyka obszaru

Solecka Dolina Wisły obejmuje utwory przyrodnicze, charakterystyczne dla największej polskiej rzeki. Są to kolejno:

• piaszczysto-muliste łachy rzeczne, które porasta efemeryczna roślinność;
• terasy zalewowe z ciągami starorzeczy i rozwijającej się na nich roślinności wodnej oraz szuwarów; stanowiły one dawnej kępy rzeczne, zaś po częściowej regulacji Wisły, przeprowadzonej w latach 1880–1914, zostały zasypane osadami i połączone ze stałym lądem;
• obwałowania usypane w XIX wieku, porośnięte przez zbiorowiska trawiaste;
• terasy nadzalewowe, częściowo użytkowane jako użytki rolne i pastwiska, zaś częściowo porośnięte lasami mieszanymi;
• zbocza doliny porośnięte grądami i zaroślami, a miejscami zajęte przez murawy kserotermiczne.

Większość terenów nadrzecznych porośnięta jest ziołoroślami i trawami z kępami drzew. W zakolu Wisły pod Bydgoszczą występują fragmenty łęgów wierzbowo-topolowych. W dolnych partiach zboczy, zwłaszcza na prawym brzegu Wisły, zachowały się natomiast fragmenty wielogatunkowych łęgów oraz grądy zboczowe. Miejscami występują fragmenty borów mieszanych i sosnowych z płatami muraw piaskowych^[2].

Siedliska

Wśród siedlisk na obszarze doliny, największy udział posiadają tereny rolnicze – 44% oraz wody śródlądowe (rzeki i akweny – 33%), zaś mniejszy: lasy liściaste (11%), łąki i zarośla (11%), lasy mieszane (1%) i sady (1%)^[2].

Siedliska chronione zajmują ok. 6% całego obszaru, a wśród nich największą powierzchnię posiadają niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie (3%), starorzecza, ziołorośla nadrzeczne i lasy łęgowe^[2].

Formy ochrony przyrody

Obszar chroniony niemal w całości (85%) znajduje się w obrębie dwóch parków krajobrazowych: Nadwiślańskiego i Chełmińskiego (wchodzących w skład Zespołu Parków Krajobrazowych nad Dolną Wisłą)^[1]. Na jego obszarze występuje również mały fragment Obszaru Chronionego Krajobrazu Strefy Krawędziowej Kotliny Toruńskiej (1,13% obszaru) oraz cztery rezerwaty przyrody^[1]:

• Wielka Kępa,
• Las Mariański,
• Ostrów Panieński,
• Łęgi na Ostrowiu Panieńskim.

W zakolu Wisły projektuje się ponadto utworzenie rezerwatu przyrody Mała Kępa Ostromecka.

Wartość przyrodnicza

Obszar Solecka Dolina Wisły chroni 11 typów chronionych siedlisk nadrzecznych oraz związanych z nimi gatunków roślin i zwierząt. W Dolinie notowano m.in.^[2]:

• 34 gatunki ptaków wymienionych w załączniku I dyrektywy ptasiej (lęgowe i migrujące);
• gatunki zwierząt wymienionych w załączniku II dyrektywy siedliskowej:
  • ssaki: nietoperz mopek zachodni, bóbr europejski, wydra europejska;
  • płazy: kumak nizinny;
  • ryby: minóg rzeczny, łosoś szlachetny, kiełb białopłetwy, boleń, rhodeus, koza;
  • bezkręgowce: czerwończyk nieparek, pachnica dębowa;
• rośliny naczyniowe wymienione w załączniku II dyrektywy siedliskowej: leniec bezpodkwiatkowy, sasanka otwarta, starodub łąkowy.

W sieci European Ecological Network, Dolina Dolnej Wisły stanowi korytarz ekologiczny o znaczeniu międzynarodowym^[3].

Zobacz też

• obszary Natura 2000 w Polsce
• Dolina Dolnej Wisły (obszar Natura 2000)
• Dolina Dolnej Wisły
• Zespół Parków Krajobrazowych nad Dolną Wisłą
• bydgoskie zakole Wisły
• ochrona przyrody w Bydgoszczy

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Obszar Natura 2000 Solecka Dolina Wisły. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-04-10].
• Solecka Dolina Wisły. W: Natura 2000 a turystyka [on-line]. Instytut na rzecz Ekorozwoju. [dostęp 2019-04-10].