Solidaryzm

Solidaryzm – kierunek społeczno-polityczny powstały w II połowie XIX wieku, głoszący naturalną wspólnotę interesów różnych grup i warstw społecznych w państwie, niezależną od ich statusu ekonomicznego lub zawodowego i związanych z nimi różnic interesów. Stoi w opozycji do liberalizmu, któremu zarzuca przekładanie jednostki i jej dobra nad interesy społeczeństwa jako całości.

Historia

Idee solidaryzmu pojawiały się wielokrotnie w licznych koncepcjach społeczno-politycznych starożytności, średniowiecza i czasów nowożytnych. Elementy solidaryzmu były wykorzystywane przy tworzeniu nauk społecznych Kościoła katolickiego, stały u podstaw korporacjonizmu. Na gruncie solidaryzmu społecznego stanął papież Leon XIII w encyklice Rerum novarum, przyznając robotnikom prawo do własnych organizacji zawodowych, dopuszczając interwencjonizm państwowy. Przez partie reformistyczne obwołany „papieżem robotniczym”[1], starał się zająć postawę pośredniczącą między pracodawcami i warstwą robotniczą[2]. Przeniesienia idei solidaryzmu na grunt nauk ekonomicznych dokonał Heinrich Pesch[3].

Współcześnie liczne akcenty idei solidaryzmu pojawiają się w doktrynach politycznych chadecji[4], socjaldemokracji i syndykalizmu.

Solidaryzm a solidarność w socjologii

Za głównych twórców współczesnych teorii solidaryzmu uważa się Emila Durkheima, Leona Duguita i Georges'a Gurvitcha. Podstawową kategorią teorii solidaryzmu jest według Durkheima koncepcja świadomości zbiorowej i społeczeństwa. Wyrazem solidarności społecznej jest jedność myśli i działań członków społeczeństwa. Konieczność współpracy jest konsekwencją podziału pracy. Durkheim wyróżniał dwa rodzaje solidarności: mechaniczną (reprezentowaną w szczególności przez prawo karne i opartą na represji) i organiczną (wyrażaną przez prawo rodzinne, konstytucyjne, administracyjne oraz służącą przede wszystkim przywróceniu stanu poprzedniego – sankcje restutywne).

Zobacz też

Przypisy

  1. Roman Tokarczyk, Współczesne doktryny polityczne, WL, Lublin 1984, str.178-179.
  2. Rudolf Fischer-Wollpert, Leksykon papieży, Bernard Białecki (tłum.), Zygmunt Mazur (oprac.), Kraków: Wydawnictwo Znak, 1990, s. 185, ISBN 83-7006-069-2, OCLC 830067107.
  3. P. Załuska, W kręgu solidaryzmu – Heinrich Pesch SJ i „jezuicka szkoła ekonomii”, "Perspektywy Kultury" 2021, 33 (2), s. 201-220.
  4. Roman Tokarczyk, Współczesne doktryny polityczne, WL, Lublin 1984, str.186.

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references