Sondaż

Sondaż – rodzaj statystycznych badań opinii publicznej, mających na celu estymację zmiennych ilościowych, oraz zbiór danych jakościowych, w próbie statystycznej z danej populacji. Jest stosowany do badania postaw i preferencji w wielu dziedzinach, m.in. w handlu, czy w politologii w okresie poprzedzającym wybory (sondaż wyborczy)[1][2].

Przy pełnym dochowaniu założeń metody, oszacowania ilościowe obejmują rzeczywiste populacyjne wartości zmiennych z częstością odpowiadającą wybranemu przedziałowi ufności (marginesowi błędu). Prawidłowo przeprowadzony sondaż powinien cechować się przede wszystkim losowością próby dla wybranej populacji. W idealnej sytuacji, już próba losowa rzędu kilku tysięcy obserwacji przekłada się na margines błędu dla proporcji mniejszy niż kilka procent, niezależnie od rozmiaru całej populacji. W praktyce, niedoskonała losowość wymaga z reguły kompensacji przy pomocy odpowiednich metod badawczych i analitycznych[1][2][3].

Badania sondażowe mają zazwyczaj charakter metod ilościowych, pozwalając na dokładne badanie wąsko określonego zjawiska. Metody jakościowe pozwalają dodatkowo objąć dane kontekstowe, i nieprzewidziane pytania i odpowiedzi, są jednak trudniejsze, bardziej pracochłonne i mniej dokładne. Typową formą sondaży są ankiety, kwestionariusze i wywiady. Osoby udzielające odpowiedzi na pytania ankietowe nazywane są respondentami[2][4][5].

W Polsce badaniem opinii publicznej i przeprowadzaniem sondaży zajmuje się wiele wyspecjalizowanych firm[2].

Wybrane techniki sondażowe

1. Technika z występowaniem ankietera (ang. researcher-administered surveys) oraz wypełniane samodzielnie przez respondentów (ang. self-administred surveys):

  • wywiad osobisty w domu respondenta
  • wywiad osobisty w miejscu publicznym (w tym wywiady audytoryjne)
  • wywiad osobisty wspomagany komputerowo (CAPI)
  • wywiad telefoniczny tradycyjny
  • wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo (CATI)
  • wywiad internetowy wspomagany komputerowo (CAWI).

2. Techniki niewymagające uczestnictwa ankietera:

Wybór techniki zależy od:

  • specyfiki populacji
  • czasu i budżetu przeznaczonych na realizację badania
  • wielkości próby
  • celu badania i problematyki badawczej
  • założonej precyzji wnioskowania[9]

Przypisy

  1. ↑ a b T.M. Fred Smith, Biometrika Centenary: Sample surveys, „Biometrika”, 88 (1), 2001, s. 167–243, DOI: 10.1093/biomet/88.1.167, ISSN 0006-3444 [dostęp 2019-05-03] (ang.).
  2. ↑ a b c d Z. Witaszek, Miejsce i rola sondaży w badaniu opinii społecznej, „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej”, R. 48 nr 4 (171), 2007, s. 141–162 [dostęp 2019-05-03].
  3. ↑ L. Isserlis, On the Value of a Mean as Calculated from a Sample, „Journal of the Royal Statistical Society”, 81 (1), 1918, s. 75, DOI: 10.2307/2340569, JSTOR: 2340569? [dostęp 2019-05-03].
  4. ↑ Metody i techniki badań w PR. Badania sondażowe – Anna MiotkAnna Miotk, Anna Miotk, 26 stycznia 2010 [dostęp 2019-03-08] (pol.).
  5. ↑ WIEDZAinfo – Otwarty Uniwersytet Ekonomiczny – Rola metod ilościowych w badaniach społecznych, wiedzainfo.ue.wroc.pl [dostęp 2019-03-08].
  6. ↑ Metody zbierania danych, Na Straży Sondaży [dostęp 2019-03-08] (pol.).
  7. ↑ Czym jest badanie sondażowe, experto24.pl – porady ekspertów, narzędzia, specjaliści [dostęp 2019-03-08] (pol.).
  8. ↑ KLASYFIKACJA METOD ZBIERANIA DANYCH ZE ŹRÓDEŁ PIERWOTNYCH W BADANIACH MARKETINGOWYCH, webcache.googleusercontent.com [dostęp 2019-03-08].
  9. ↑ Szreder M. (2010), Metody i techniki sondażowych badań opinii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, str. 158