Sonet 104 (William Szekspir)
To me, fair friend, you never can be old,
For as you were when first your eye I ey’d,
Such seems your beauty still. Three winters cold
Have from the forests shook three summers’ pride,
Three beauteous springs to yellow autumn turn’d
In process of the seasons have I seen,
Three April perfumes in three hot Junes burn’d,
Since first I saw you fresh, which yet are green.
Ah! yet doth beauty, like a dial-hand,
Steal from his figure and no pace perceiv’d;
So your sweet hue, which methinks still doth stand,
Hath motion, and mine eye may be deceiv’d:
- For fear of which, hear this, thou age unbred;
- Ere you were born was beauty’s summer dead.
Dla mnie, mój miły druhu, ciągleś młody,
Tak samo piękny, jak gdym twoje oczy
Ujrzał raz pierwszy. Trzech już zim zawody
Wygnały z lasów blask trzech lat uroczy.
Wraz z biegiem czasu, widziałem trzy wiosny,
Jak się zmieniały w żółtość trzech jesieni.
W żarach lipcowych spłonął maj radosny,
Ty, ongi świeży, wciąż pełny-ś zieleni.
A jednak piękność cicho naprzod sunie,
Jak ta wskazówka na zegarze. Zda się,
Że w niewzruszonej ciągle stoisz łunie,
Lecz ach! me oko myli się!... O czasie,
- Co masz się zjawić, słuchaj: zanim w gości
- Przyszedłeś do nas, umarł maj piękności.
Sonet 104 (TO me faire friend you never can be old[a]) – jeden z cyklu 154 sonetów autorstwa Williama Szekspira. Po raz pierwszy został opublikowany w 1609 roku[3].
Sonety 104 i 107 są interpretowane jako mogące mieć bezpośredni związek z biografią Szekspira i zawierające informacje pozwalające na datowanie okresu ich powstania[4][5].
Treść
W sonecie tym podmiot liryczny, przez niektórych badaczy utożsamiany z autorem[6][7], opisuje trzyletni okres swojego związku[4][8].
Okres trzech lat opisywany w sonecie może być rozumiany jako alegoria, przestawiająca konwencjonalny okres rozkwitania miłości wprowadzony do poezji przez Horacego w Epodzie 11 (5,6) w opisie miłości do Io (łac. hic tertius December ex quo destiti Inachia furere, silvis honorem decutit. tłumaczenie Andrzeja Lama: Już oto trzeci grudzień, odkąd zaprzestałem szaleć za moją Inachią, jesienną szatę lasom strąca[9]) i obecny w twórczości wielu poetów tego okresu (np. Pierre de Ronsard, Philippe Desportes oraz Samuel Daniel)[8] lub jako rzeczywisty okres trwania związku, co na podstawie analizy stylu Szekspira pozwalałoby na datowanie powstania sonetu 104 na okres pomiędzy rokiem 1594 a 1596, a rozpoczęcie tworzenia całego cyklu na około 1592 roku[10].
Polskie przekłady
1850 | Ty postarzeć niezdołasz, ani czas poorze, | Konstanty Piotrowski | [11] | ||
1913 | Nie będziesz nigdy, druhu, dla mnie starym: | Maria Sułkowska | [12] | ||
1922 | Dla mnie, mój miły druhu, ciągleś młody, | Jan Kasprowicz | [13] | ||
1948 | Dla mnie Ty, przyjacielu, jesteś wiecznie młody | Władysław Tarnawski | [14] | ||
1964 | Dla mnie, mój przyjacielu, zawsze będziesz młody | Jerzy Sito | [15] | ||
1968 | Nigdy nie zestarzejesz się w mych oczach, miły | Marian Hemar | [16] | ||
1979 | Starym nie wydasz mi się nigdy, miły, | Maciej Słomczyński | [17] | ||
2011 | Dla mnie nie zestarzejesz się – nie, nigdy w świecie: | Stanisław Barańczak | [6] | ||
2015 | Dla mnie, mój miły, ty się nie starzejesz | Ryszard Długołęcki | [18] |
Uwagi
- ↑ William Shakespeare: Shake-speares Sonnets. Neuer before Imprinted. (A Louers Complaint. By William Shake-speare.). Londyn: 1609.
Przypisy
- ↑ Wiktor Hahn: Shakespeare w Polsce : bibliografia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1958, s. 36-38.
- ↑ Wanda Krajewska: Recepcja literatury angielskiej w Polsce w okresie modernizmu (1887-1918): informacje, sạdy, przekłady. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972, s. 228.
- ↑ Roman Dyboski: O sonetach i poematach Szekspira.. Warszawa: Gebethner&Wolff, 1914, s. 28, 81.
- ↑ a b Roman Dyboski: O sonetach i poematach Szekspira.. Warszawa: Gebethner&Wolff, 1914, s. 63.
- ↑ Stephen Booth: Shakespeare's sonnets edited with analytic commentary. New Haven and London: Yale University Press, 1977, s. 333-336. ISBN 978-0-300-08506-8.
- ↑ a b Stanisław Barańczak: William Shakespeare Sonety Przekład, wstęp i opracowanie Stanisław Barańczak. Kraków: Wydawnictwo a5, 2011. ISBN 978-83-61298-50-2.
- ↑ Henryk Zbierski: William Shakespeare. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 552-577. ISBN 83-214-0524-X.
- ↑ a b Shakespeare's Sonnets – Sonnet CIV (ang.). Oxquarry Books Ltd. [dostęp 2016-09-04].
- ↑ Horacy (Quintus Horatius Flaccus) Dzieła wszystkie. Wydanie nowe z dodatkiem Ottona Vaeniusa Emblematów Horacjańskich przełożył, opracował i aneksem opatrzył Andrzej Lam. Pułtusk-Warszawa: Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2010, s. 131. ISBN 978-83-7545-216-7.
- ↑ Raymond MacDonald Alden: Sonnets, from the quarto of 1609, with variorum readings and commentary. Edited by Raymond MacDonald Alden.. Boston and New York: Boston Houghton Mifflin, 1916, s. 239-240.
- ↑ Konstanty Piotrowski: Wybór sonetów Szekspira, Miltona i lorda Bajrona : z dodatkiem Hymnu Miltona. Wilno: drukiem T. Glücksberga księgarza i typografa szkół biał. naukowego okręgu, 1850.
- ↑ Maria Sułkowska (MUS): Sonety Shakespeare’a I-CXXXIV i CXXXVII-CLIV. Kraków: G. Gebethner i spółka, 1913.
- ↑ Jan Kasprowicz: William Shakespeare Sonety z angielskiego przełożył Jan Kasprowicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska“, 1922.
- ↑ Fragment spuścizny Władysława Tarnawskiego. Sonety, „Lukrecja”, „Wenus i Adonis”. Autograf, 3 zeszyty. Dar Joanny Tarnawskiej. Dzieła W. Sheakespeare’a w przekładzie W. Tarnawskiego.. Biblioteka Jagiellońska Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2016-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-16)].
- ↑ Jerzy S. Sito: William Shakespeare Sonety wybrał i opracował Jerzy S. Sito, wstępem poprzedził Jan Kott. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1964.
- ↑ Marian Hemar: Sonety Szekspira. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1968.
- ↑ Maciej Słomczyński: Shakespeare William - Dzieła tom. 18 Sonety. Warszawa: Wydawnictwo Literackie, 1979.
- ↑ Ryszard Długołęcki: William Shakespeare Sonety przekład Ryszard Długołęcki. Bydgoszcz: Arspol, 2015. ISBN 978-83-936744-1-1.
Linki zewnętrzne
- Shakespeare's Sonnets – pełny tekst wraz z komentarzem (ang.). Oxquarry Books Ltd. [dostęp 2016-09-04].
Media użyte na tej stronie
Title page of Shakespeare's Sonnets (1609)
Sonety Szekspira tłumaczenie Konstantego Piotrowskiego sonet 104 strona 42