Sonet 105 (William Szekspir)

Pierwszy przekład sonetu 105 na język polski przez Konstantego Piotrowskiego z 1850 roku[1][2].

Let not my love be call’d idolatry,
Nor my beloved as an idol show,
Since all alike my songs and praises be
To one, of one, still such, and ever so.
Kind is my love to-day, to-morrow kind,
Still constant in a wondrous excellence;
Therefore my verse to constancy confin’d,
One thing expressing, leaves out difference.
“Fair, kind and true,” is all my argument,
“Fair, kind, and true,” varying to other words;
And in this change is my invention spent,
Three themes in one, which wondrous scope affords.

“Fair, kind, and true,” have often liv’d alone,
Which three till now never kept seat in one.
William Shakespeare[3]

Nie bałwochwalstwem miłość ma być zwana
I nie bożyszczem mój umiłowany.
Że wciąż o jednem śpiewam i wciąż pana
Wielbię jednego bez żadnej odmiany.
Miłość ma dobra dziś i dobra będzie
Jutro i stała jest w przecudnej mierze,
Więc wiersz mój, skazan na stałe orędzie,
Jedno, niechając zmian, w swój zakres bierze:
„Piękny i dobry i wierny“ i dalej
„Piękny i dobry i wierny“ w przemnogi
Wygłaszam sposób: w tym trójgłosie pali
Jeden się wyraz, cudny cel mej drogi,

„Piękny i dobry i wierny“ – trzy słowa
Nie zawsze społem, dziś je spólność chowa.
tłum. Jan Kasprowicz[4]

Sonet 105 (LEt not my loue be cal'd Idolatrie,[a]) – jeden z cyklu 154 sonetów autorstwa Williama Szekspira. Po raz pierwszy został opublikowany w 1609 roku[5].

Sonety 105, 34, 52 oraz 108 zawierają akcenty religijne, będące na granicy pomiędzy żartem dla wtajemniczonych a bluźnierstwem[6].

Treść

W sonecie tym podmiot liryczny, przez niektórych badaczy utożsamiany z autorem[7][8], usprawiedliwia swoje stałe zachwyty nad ukochanym[9][6], być może już nużące dla czytelnika[10]. Podmiot liryczny odrzuca zarzut, że jego uwielbienie dla ukochanego jest bluźnierstwem, gdyż jego słowa do młodzieńca mają ten sam czysty charakter jak chrześcijańska modlitwa[6][11].

Odwołaniami religijnymi poza słowem bluźnierstwo jest trzykrotnie powtórzone, w trzech różnych wersach, potrójne określenie Fair, kind, and true (Piękny, wierny, dobry[12]) będące nawiązaniem do Trójcy Świętej, a także odwołanie w wersie czwartym do Gloria Patri[13]. Określenie Fair, kind, and true zawiera w sobie również nawiązanie do triady platońskiej (Dobro, Piękno, Prawda)[11]. Sonet ten jest uważany przez wielu komentatorów za słaby, ze względu na ubogość użytych środków wyrazu poetyckiego[11][14].

Polskie przekłady

1850Bałwochwalstwem mych uczuć niechaj świat nie mieni;Konstanty Piotrowski[15]
1911Nie nazywajcie tego bałwochwalstwemArtur Górski[16]
1913Nie zwijcie miłość bałwochwalstwem moją,Maria Sułkowska[17]
1922Nie bałwochwalstwem miłość ma być zwanaJan Kasprowicz[4]
1948Niechaj nikt bałwochwalstwem nie zwie mej miłościWładysław Tarnawski[18]
1968Nie mów, że bałwochwalczo kocham i że czynięMarian Hemar[19]
1979Niech bałwochwalstwem nie zwą mej miłościMaciej Słomczyński[12]
2011Bałwochwalstwem niech mojej miłości nie zowieStanisław Barańczak[7]
2015Niech bałwochwalstwem nie zwą mej miłościRyszard Długołęcki[20]

Uwagi

  1. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać William Shakespeare: Shake-speares Sonnets. Neuer before Imprinted. (A Louers Complaint. By William Shake-speare.). Londyn: 1609.

Przypisy

  1. ↑ Wiktor Hahn: Shakespeare w Polsce : bibliografia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1958, s. 36-38.
  2. ↑ Wanda Krajewska: Recepcja literatury angielskiej w Polsce w okresie modernizmu (1887-1918): informacje, sạdy, przekłady. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972, s. 228.
  3. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Charles Knox Pooler (red.): The Works of Shakespeare: Sonnets. Londyn: Methuen & Company, 1918, seria: The Arden Shakespeare [1st series]. OCLC 4770201.
  4. ↑ a b Jan Kasprowicz: William Shakespeare Sonety z angielskiego przełożył Jan Kasprowicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska“, 1922.
  5. ↑ Roman Dyboski: O sonetach i poematach Szekspira.. Warszawa: Gebethner&Wolff, 1914, s. 28, 81.
  6. ↑ a b c Shakespeare's Sonnets – Sonnet CV (ang.). Oxquarry Books Ltd. [dostęp 2016-09-04].
  7. ↑ a b Stanisław Barańczak: William Shakespeare Sonety Przekład, wstęp i opracowanie Stanisław Barańczak. Kraków: Wydawnictwo a5, 2011. ISBN 978-83-61298-50-2.
  8. ↑ Henryk Zbierski: William Shakespeare. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 552-577. ISBN 83-214-0524-X.
  9. ↑ Roman Dyboski: O sonetach i poematach Szekspira.. Warszawa: Gebethner&Wolff, 1914, s. 41.
  10. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Raymond MacDonald Alden: Sonnets, from the quarto of 1609, with variorum readings and commentary. Edited by Raymond MacDonald Alden.. Boston and New York: Boston Houghton Mifflin, 1916, s. 241-242.
  11. ↑ a b c Helen Vendler: The art of Shakespeare's sonnets.. Londyn, Cambridge: The Belknap Press of Harvard University Press, 1997, s. 444-447. ISBN 0-674-63712-7.
  12. ↑ a b Maciej Słomczyński: Shakespeare William - Dzieła tom. 18 Sonety. Warszawa: Wydawnictwo Literackie, 1979.
  13. ↑ Stephen Booth: Shakespeare's sonnets edited with analytic commentary. New Haven and London: Yale University Press, 1977, s. 336-340. ISBN 978-0-300-08506-8.
  14. ↑ Don Paterson: Reading Shakespeare's Sonnets. A New Commentary by Don Paterson.. Londyn: Faber and Faber Ltd., 2010, s. 301-304. ISBN 978-0-571-24505-5.
  15. ↑ Konstanty Piotrowski: Wybór sonetów Szekspira, Miltona i lorda Bajrona : z dodatkiem Hymnu Miltona. Wilno: drukiem T. Glücksberga księgarza i typografa szkół biał. naukowego okręgu, 1850.
  16. ↑ Artur Górski. Wiliam Szekspir Sonety tłomaczył Artur Górski. „Sfinks : czasopismo literacko-artystyczne i naukowe / red. Władysław Bukowiński.”, s. 24, 1911. W. Bukowiński. 
  17. ↑ Maria Sułkowska (MUS): Sonety Shakespeare’a I-CXXXIV i CXXXVII-CLIV. Kraków: G. Gebethner i spółka, 1913.
  18. ↑ Fragment spuścizny Władysława Tarnawskiego. Sonety, „Lukrecja”, „Wenus i Adonis”. Autograf, 3 zeszyty. Dar Joanny Tarnawskiej. Dzieła W. Sheakespeare’a w przekładzie W. Tarnawskiego.. Biblioteka Jagiellońska Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2017-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-16)].
  19. ↑ Marian Hemar: Sonety Szekspira. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1968.
  20. ↑ Ryszard Długołęcki: William Shakespeare Sonety przekład Ryszard Długołęcki. Bydgoszcz: Arspol, 2015. ISBN 978-83-936744-1-1.

Linki zewnętrzne

Sonety Williama Shakespeare’a

Sonnets1609titlepage.jpg

Media użyte na tej stronie

Sonnets1609titlepage.jpg
Title page of Shakespeare's Sonnets (1609)