Sonet 123 (William Szekspir)

Pierwszy przekład sonetu 123 na język polski z 1907 przez Jana Kasprowicza[1][2].

No, Time, thou shalt not boast that I do change:
Thy pyramids built up with newer might
To me are nothing novel, nothing strange;
They are but dressings of a former sight.
Our dates are brief, and therefore we admire
What thou dost foist upon us that is old;
And rather make them born to our desire
Than think that we before have heard them told.
Thy registers and thee I both defy,
Not wondering at the present nor the past,
For thy records and what we see doth lie,
Made more or less by thy continual haste.

This I do vow and this shall ever be;
I will be true despite thy scythe and thee.
William Shakespeare[3]

Nie ujrzysz, Czasie, we mnie zmian! Budowy
Twoich piramid, choć je z taką mocą
Wznosisz, to dla mnie widok już nie nowy.
Świeże się tylko bielidła migocą
Na dawnych ścianach... Drogę my niedługą
Mamy, więc wielbim świeżość w tem, co stare,
I chcąc, by było naszej żądzy sługą,
Że nie jest nowe, któżby z nas dał wiarę!
Lecz twe świadectwa wraz z tobą są niczem
Dla mnie, nie dziwi mnie twe dziś ni wczora,
Albowiem wszystko lichem i zwodniczem,
Co stwarza dłoń twa, do pośpiechu skora.

Jedno ślubuję: Forytuj odmianę,
Ja wbrew twej kosie wiernym pozostanę.
tłum. Jan Kasprowicz[4]

Sonet 123 (incipit NO ! Time, thou ſhalt not boſt that I doe change, [a]) – jeden z cyklu 154 sonetów autorstwa Williama Szekspira. Po raz pierwszy został opublikowany w 1609 roku[5].

Sonety 123, 124 i 125, mogą być uważane za poetycki komentarz do wspaniałego roku[b] 1603–1604, kiedy to wielu poetów składało literackie hołdy nowemu królowi Anglii Jakubowi I Stuartowi, jednakże William Szekspir tego nie uczynił[6].

Treść

W sonecie tym podmiot liryczny, przez niektórych badaczy utożsamiany z autorem[7][8], zmierzając do końca cyklu sonetów poświęconych Młodzieńcowi, zapewnia o stałości swoich uczuć wbrew czasowi. Wychodząc z zapewnień złożonych w poprzednim sonecie, że jego stała miłość, zapewnia najlepszą obronę, zaprzecza znaczeniu upływu czasu i wydarzeń z przeszłości na jego miłość[6]. Nawet jeśli obiekt jego miłości nie jest wart jego oddania, nie ma to znaczenia, dla miłości jest zdolny do poświęcenia[9].

Metafora w drugim wersie, może być nawiązaniem do współczesnych poecie piramid uświetniających łuki triumfalne wzniesionych w Londynie, celem uświetnienia przemarszu nowego króla. W kolejnych wersach poeta deklaruje, że nie wywarły na nim wrażenia[6].

Polskie przekłady

1907Nie ujrzysz, Czasie, we mnie zmian! BudowyJan Kasprowicz[10]
1913Nie pusz się próżno, Czasie, mą zmiennością:Maria Sułkowska[11]
1922Nie ujrzysz, Czasie, we mnie zmian! BudowyJan Kasprowicz[4]
1948Nie będziesz ty, Czasie, chełpił, żem się zmieniłWładysław Tarnawski[12]
1968Nie, nie będziesz się, Czasie, chełpił moją zmianą:Marian Hemar[13]
1979Nie chełp się, Czasie, że ujrzysz mą zmianę!Maciej Słomczyński[14]
2011Nie, Czasie, nie chełp się, żeś poddał mnie przemianie:Stanisław Barańczak[7]
2015Nie, nie triumfuj Czasie, że mnie zmieniasz:Ryszard Długołęcki[15]


Uwagi

  1. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać William Shakespeare: Shake-speares Sonnets. Neuer before Imprinted. (A Louers Complaint. By William Shake-speare.). Londyn: 1609.
  2. ↑ Odniesienie do tytułu pierwszej broszury Thomasa Dekkera The Wonderful Year z 1603 roku, w której opisuje niezwykłe wydarzenia tego roku, w którym zmarła królowa Elżbieta I, został koronowany nowy król Jakub I Stuart i wybuchła epidemia dżumy w Londynie.

Przypisy

  1. ↑ Wiktor Hahn: Shakespeare w Polsce : bibliografia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1958, s. 36-38.
  2. ↑ Wanda Krajewska: Recepcja literatury angielskiej w Polsce w okresie modernizmu (1887-1918): informacje, sạdy, przekłady. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972, s. 228.
  3. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Charles Knox Pooler (red.): The Works of Shakespeare: Sonnets. Londyn: Methuen & Company, 1918, seria: The Arden Shakespeare [1st series]. OCLC 4770201.
  4. ↑ a b Jan Kasprowicz: William Shakespeare Sonety z angielskiego przełożył Jan Kasprowicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska“, 1922.
  5. ↑ Roman Dyboski: O sonetach i poematach Szekspira.. Warszawa: Gebethner&Wolff, 1914, s. 28, 81.
  6. ↑ a b c Katherine Duncan-Jones: Shakespeare's Sonnets. Londyn, Nowy Jork, Delhi, Sydney: Bloomsbury, 2015, s. 356-357, seria: The Arden Shakespeare. ISBN 978-1-4080-1797-5.
  7. ↑ a b Stanisław Barańczak: William Shakespeare Sonety Przekład, wstęp i opracowanie Stanisław Barańczak. Kraków: Wydawnictwo a5, 2011. ISBN 978-83-61298-50-2.
  8. ↑ Henryk Zbierski: William Shakespeare. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 552-577. ISBN 83-214-0524-X.
  9. ↑ Shakespeare's Sonnets – Sonnet CXXIII (ang.). Oxquarry Books Ltd. [dostęp 2020-12-12].
  10. ↑ Jan Kasprowicz: Poeci angielscy : (wybór poezyi) w przekładzie Jana Kasprowicza.. Lwów, Warszawa: Wydawnictwo Księgarni H. Altenberga (Lwów); E. Wende i Spółka (Warszawa), 1907.
  11. ↑ Maria Sułkowska (MUS): Sonety Shakespeare’a I-CXXXIV i CXXXVII-CLIV. Kraków: G. Gebethner i spółka, 1913.
  12. ↑ Fragment spuścizny Władysława Tarnawskiego. Sonety, „Lukrecja”, „Wenus i Adonis”. Autograf, 3 zeszyty. Dar Joanny Tarnawskiej. Dzieła W. Sheakespeare’a w przekładzie W. Tarnawskiego.. Biblioteka Jagiellońska Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-16)].
  13. ↑ Marian Hemar: Sonety Szekspira. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1968.
  14. ↑ Maciej Słomczyński: Shakespeare William - Dzieła tom 1 Sonety. Warszawa: Wydawnictwo Literackie, 1979.
  15. ↑ Ryszard Długołęcki: William Shakespeare Sonety przekład Ryszard Długołęcki. Bydgoszcz: Arspol, 2015. ISBN 978-83-936744-1-1.

Linki zewnętrzne

Sonety Williama Shakespeare’a

Sonnets1609titlepage.jpg

Media użyte na tej stronie

Sonnets1609titlepage.jpg
Title page of Shakespeare's Sonnets (1609)
Poeci angielscy (Wybór poezyi) page 47 Jan Kasprowicz translation sonnet 123 cropped image.jpg
Poeci angielscy (Wybór poezyi) tłumaczenie Jan Kasprowicz strona 47 sonet 123 Wiliama Szekspira