Sopot (stacja kolejowa)

Sopot
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Miejscowość	Sopot
Lokalizacja	Centrum / Górny Sopot
Zarządca	PKP Polskie Linie Kolejowe, PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście
Data otwarcia	1870
Poprzednie nazwy	Zoppot (1870-1945) Sopoty (1945-1946)
	Dane techniczne
Liczba peronów	2 (1 dla SKM)
Liczba krawędzi; peronowych	4
Kasy
	Linie kolejowe
	202 Gdańsk Główny – Stargard; 250 Gdańsk Śródmieście – Rumia;
	Położenie na mapie Trójmiasta Sopot
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Sopot
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Sopot
	54°26′27″N 18°33′44″E/54,440833 18,562222
	Portal Transport szynowy

Sopot w sieci SKM

Sopot – główna stacja kolejowa w Sopocie, w województwie pomorskim, w Polsce. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca regionalnego^[2].

W roku 2021 stacja obsługiwała ok. 15 100 pasażerów na dobę, co dawało jej 12. miejsce w kraju^[3].

Charakterystyka

Na stacji znajdują się dwa perony: jeden dalekobieżny i jeden podmiejski.

Peron nr 2 przyjmuje pociągi dalekobieżne i regionalne obsługiwane przez PKP Intercity S.A. oraz Przewozy Regionalne sp. z o.o.; w sezonie letnim również Koleje Mazowieckie (do Warszawy Zachodniej i Ustki) oraz Arriva RP (do Bydgoszczy Głównej i Helu).

Peron nr 1 obsługuje pociągi podmiejskie SKM.

Historia

Dworzec w Sopocie - widok w kierunku Gdańska, ok. 1900

Stylowe toalety, jedyny ocalały fragment przedwojennego dworca. Zostały rozebrane latem 2013 r. W ich miejscu powstały podobne.

Stacja została zbudowana w latach 1868-1870^[1]. Kolej dotarła do Sopotu od strony Gdańska (11,7 km) 1 lipca 1870. 1 września tegoż roku również z drugiej strony – ze Słupska (119,5 km).

Niezwłocznie na odcinku Gdańsk – Sopot położono drugi tor. Z tego okresu pochodziły pierwsze zabudowania dworca, których pozostałością są jedynie zachowane - pseudogotycki budynek d. bagażowni, pełniącej następnie funkcję ekspedycji kolejowej, oraz podpierające dach na peronie linii SKM żeliwne kolumny korynckie. Identyczne lub podobne dworce pobudowano w Gdańsku-Wrzeszczu (Langfuhr), Gdańsku Oliwie (Oliva), Gdyni Chyloni (Kielau), Redzie (Rheda), Wejherowie (Neustadt) i prawdopodobnie w Lęborku (Lauenburg).

W 1907 wybudowano pierwszy wiadukt w Sopocie na wysokości ul. Podjazd (Unterführung), w 1909 tunel pieszy w ciągu ul. Marynarzy (Kleine Unterführung), około 1912 peron dalekobieżny.

Wraz z rozwojem miasta szybko rósł ruch kolejowy na trasie Gdańsk-Sopot, do 1900 obsługiwany również przez wagony piętrowe. W 1909 Sopot posiadał bezpośrednie połączenia kolejowe z Berlinem, Bydgoszczą, Królewcem, Petersburgiem, Poznaniem, Szczecinem, Toruniem i Warszawą. W okresie międzywojennym (Wolnego Miasta Gdańska) w godzinach szczytu pociągi kursowały nawet co dziesięć minut. Przed wybuchem II wojny światowej kursowało między Sopotem a Gdańskiem na dobę czterdzieści kilka parowych pociągów podmiejskich oraz 10 dalekobieżnych.

Wymowne są też dane statystyczne. W 1884 stacja kolejowa Sopot odprawiła 134.709 pasażerów, zaś już w 1925 jedenastokrotnie więcej – 1.522.672; dla porównania na dworcu Gdańsk Gł. w tym samym roku sprzedano 3.445.006 biletów.

W 1912 rozpoczęto pierwsze prace przy budowie wydzielonej pary torów dla ruchu miejskiego z Gdańska Gł. w kierunku Sopotu. Prace przerwał wybuch I wojny światowej^[4]. Kolejny projekt w tym zakresie, m.in. położenia drugiej pary torów, ale i budowy nowego dworca od strony Gdańska (na wysokości obecnego przystanku SKM Sopot Wyścigi ?) powstał w 1925. Po II wojnie światowej, w 1950 podjęto decyzję o kontynuowaniu prac nad wydzieleniem ruchu podmiejskiego. W 1952 późniejsza SKM dotarła z Gdańska do Sopotu, rok później przedłużono ją do Gdyni (jeden tor), w 1954 położono drugi tor.

W 1942 dotychczasową dwutorową linię z Gdańska przedłużono z Sopotu do Gdyni.

W 1945 pierwszy budynek dworca uległ spaleniu. Wojska radzieckie zdobywały miasto od strony Gdyni i posuwały się do stacji wzdłuż torów kolejowych. W rejonie dworca napotkały opór, który zdecydowanie stłumiły^[5]. Odbudowany w 1947 dworzec w części parterowej służył do wybudowania w 1970, lub według innych źródeł – w 1972 drugiego budynku dworca.

Nieistniejący drugi dworzec, 2011

We wrześniu 2010 zakończył się gruntowny remont i restauracja peronu podmiejskiego. Zamierzeniem było jak najwierniejsze odtworzenie jego pierwotnego wyglądu. Po przeprowadzeniu badań ustalono jak wyglądały kolumny podtrzymujące wiatę, a także udało się odnaleźć dobrze zachowany kawałek pierwszej, oryginalnej nawierzchni peronu^[1].

25 czerwca 2011, w ramach projektu firmy Dulux Let's Color, budynek dworca został pomalowany w barwną mozaikę^[6].

Autor projektu dworca jest Albina Skiba^[7] Od początku XXI wieku prowadzone były prace nad nową koncepcją zagospodarowania terenu dworca i jego okolic. Nowy budynek dworca z centrum handlowo-hotelowym i podziemnymi parkingami miał powstać do końca 2014^[8]^[9]. Termin ten nie został dotrzymany - kolejnymi wyznaczonymi terminami zakończenia inwestycji stały się lipiec, a następnie 23 września 2015^[10]. Ostatecznie dworcowa część tzw. Nowego Centrum Sopotu (o docelowej powierzchni wnętrz 23,5 tys. m kw.) została otwarta 18 grudnia 2015. Tego dnia oddano do użytku dwa z czterech planowanych budynków: "A" - o przeznaczeniu handlowo usługowym, oraz "B" z częścią dworcową. Nowy dworzec znajduje się na dwóch kondygnacjach i ma powierzchnię 500 m kw.^[11]. Koszt realizacji kompleksu sięgnął 100 mln zł^[12].

Sąsiedztwo

Perony

dalekobieżny

podmiejski

Tunele

do peronu podmiejskiego

do obu peronów

Stacja Sopot sąsiaduje z popularnym deptakiem – ul. Monte Cassino, wiodącym do miejscowych atrakcji turystycznych – plaży, mola, latarni morskiej i Grand Hotelu. W kierunku przeciwnym znajduje się Opera Leśna. W pobliżu dworca na miejscu dawnego hotelu Dworcowy wybudowano Hotel Rezydent.

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Peron SKM w Sopocie odzyskał XIX-wieczny urok
↑ Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu. pkp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)]., l.p. 416
↑ https://dane.utk.gov.pl/sts/przewozy-pasazerskie/wymiana-pasazerska-na-s/18886,Przewozy-pasazerskie.html#PLIK
↑ Nasza historia. skm.pkp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-17)].
↑ Sopot w ogniu. Marzec 1945 roku w kurorcie. historia.trojmiasto.pl, 17 marca 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)].
↑ Sopot: Dworzec PKP teraz bardziej kolorowy. sopot.naszemiasto.pl, 26 czerwca 2011. [dostęp 2011-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 lipca 2011)].
↑ KrzysztofK. Skiba KrzysztofK., Skiba. Ciągle na wolności. Autobiografia łobuza, s. 212 .
↑ Zielone światło dla dworca w Sopocie. trojmiasto.pl, 13 grudnia 2008. [dostęp 2008-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)].
↑ Sopot znalazł inwestora, nowy dworzec w 2014 r.. trojmiasto.pl, 7 października 2011. [dostęp 2011-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)].
↑ Ewa Karendys Budowa sopockiego dworca trwa i trwa. Nowy termin - wrzesień
↑ Ewa Stawikowska Nowy dworzec w Sopocie już gotowy. A mieszkańcy na to: "Nie pasuje"
↑ 'Sopocki dworzec z kłopotami. Podwykonawcy bez pieniędzy. trojmiasto.wyborcza.pl, 2017-01-07. [dostęp 2017-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)].

Bibliografia

Gach Zbigniew (opr.): Gawędy o dawnym Sopocie. Łodzią, powozem, autem..., [w:] POLSKA Dziennik Bałtycki, wyd. kościerskie z 6 lipca 2003 [1]
Krzyżowski Grzegorz: Krótka historia kolejnictwa w Sopocie: Był sobie dworzec, Riviera, nr 1/2 (65/66) luty 2012
Golik Mariusz: Trzecie życie Sopotu, [w:] Kurier Kolejowy nr 6/3253 z 24 marca 2013, s. 48-49
Krzyżyńska Olga: Kolejowy bilet do sukcesu, [2]Kuryer Sopocki, nr 9 (169), wrzesień 2010.

Linki zewnętrzne

Sopot w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
informacja i zdjęcia starego dworca w Sopocie
rozkład jazdy z 1944

Sopot
Linia 202 Gdańsk Główny – Stargard (11,661 km)
Gdańsk Oliwa odległość: 3,581 km		Gdynia Orłowo odległość: 4,285 km
Linia 250 Gdańsk Główny – Rumia (11,680 km)
Sopot Wyścigi odległość: 1,270 km		Sopot Kamienny Potok odległość: 1,875 km

[Peron_SKM_w_Sopocie_odzyskał_XIX-wieczny_urok-1] Peron SKM w Sopocie odzyskał XIX-wieczny urok

[pkp-2] Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu. pkp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)]., l.p. 416

[3] ttps://dane.utk.gov.pl/sts/przewozy-pasazerskie/wymiana-pasazerska-na-s/18886,Przewozy-pasazerskie.html#PLIK

[4] Nasza historia. skm.pkp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-17)].

[5] Sopot w ogniu. Marzec 1945 roku w kurorcie. historia.trojmiasto.pl, 17 marca 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)].

[6] Sopot: Dworzec PKP teraz bardziej kolorowy. sopot.naszemiasto.pl, 26 czerwca 2011. [dostęp 2011-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 lipca 2011)].

[7] KrzysztofK. Skiba KrzysztofK., Skiba. Ciągle na wolności. Autobiografia łobuza, s. 212 .

[8] Zielone światło dla dworca w Sopocie. trojmiasto.pl, 13 grudnia 2008. [dostęp 2008-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)].

[9] Sopot znalazł inwestora, nowy dworzec w 2014 r.. trojmiasto.pl, 7 października 2011. [dostęp 2011-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)].

[10] Ewa Karendys Budowa sopockiego dworca trwa i trwa. Nowy termin - wrzesień

[11] Ewa Stawikowska Nowy dworzec w Sopocie już gotowy. A mieszkańcy na to: "Nie pasuje"

[12] 'Sopocki dworzec z kłopotami. Podwykonawcy bez pieniędzy. trojmiasto.wyborcza.pl, 2017-01-07. [dostęp 2017-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne