Sopron
Miasto z lotu ptaka | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Komitat | |||||
Powiat | |||||
Zarządzający | Ciprián Farkas↗ | ||||
Powierzchnia | 169,01 km² | ||||
Populacja (2017) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy | 99 | ||||
Kod pocztowy | 9400 | ||||
47°41′05″N 16°34′58″E/47,684722 16,582778 | |||||
Strona internetowa | |||||
Portal Węgry |
Sopron (niem. Ödenburg, cz. Šoproň) – miasto i region na Węgrzech. Liczba ludności Sopronu w 2011 roku wyniosła ponad 60,7 tys.
Miasto położone jest blisko granicy z Austrią, na północ od Alp Węgierskich i południe od Jeziora Nezyderskiego. Miasto połączone jest liniami kolejowymi z Wiedniem, Budapesztem i Bratysławą. Miasto znane jest z dobrych win. Lokalnym specjałem są wina tramini i Soproni Kékfrankos.
Gospodarka
W mieście rozwinął się przemysł włókienniczy, odzieżowy, metalowy, winiarski, mięsny oraz piwowarski[2].
Historia
Osadnictwo na terenach Sopronu sięga czasów prehistorycznych. Rzymska warownia Scarbantia została odbudowana dopiero w XI wieku przez francuskich krzyżowców. Status wolnego miasta królewskiego od roku 1277.
W 1876 otwarto stację kolejową. Po upadku Austro-Węgier, pomimo ustaleń Traktatu w Trianon, przydzielających Sopron (wraz z okręgiem) Republice Niemieckiej Austrii, mieszkańcy miasta (w większości niemieckojęzyczni, lecz uważający się za Węgrów) zdecydowanie zaprotestowali, tworząc własne quasi-państwo.
W Sopronie przeprowadzono więc plebiscyt, w wyniku którego miasto pozostało na Węgrzech, a reszta obecnego landu Burgenland przeszła zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami do Austrii. Na pamiątkę tego wydarzenia miasto otrzymało dumny tytuł „najbardziej lojalnego miasta Węgier”.
W 1939 roku w Sopronie utworzono obóz dla internowanych żołnierzy polskich. Większość tych żołnierzy, przez Jugosławię dotarła do Francji, później do Anglii, aby kontynuować rozpoczętą we wrześniu 1939 roku walkę z okupantami.
Miasto jest dzisiaj głównym ośrodkiem mniejszości niemieckiej na Węgrzech.
Rozwój populacji
|
|
Zabytki
Architektura starej części miasta wskazuje na jego starą historię, ściany i budynki z czasów Imperium rzymskiego są wciąż często widywane, razem z pozostałościami po średniowieczu, renesansie i baroku pokazują lata stabilności finansowej (wręcz zamożności). Wybrane obiekty:
- Rynek Starego Miasta:
- Ratusz(węg.) (Városháza) – eklektyczny ratusz z XIX w.
- Gmach władz dawnego komitatu Sopron, wzniesiony w latach 1829–1834 w stylu klasycystycznym
- Kolumna Trójcy Świętej(węg.) (Szentháromság-szobor) – barokowa kolumna z 1701 r.
- Dom Ferenca Storny(węg.) (Storno-ház) – barokowa kamienica, dom węgierskiego architekta Ferenca Storny
- Wieża pożarowa(węg.) (Tűztorony) – średniowieczna gotycka wieża, sięgająca 1290 roku, przebudowana w stylach renesansowym i barokowym
- Kościół św. Michała (Szent Mihály-templom) – gotycki kościół z XIII-XV w., częściowo przebudowany w stylu neogotyckim
- Kościół św. Jerzego (Szent György-templom) – barokowy kościół z pocz. XVIII w.
- Kościół ewangelicki (Evangélikus templom) – barokowy kościół z XVIII w.
- Pałac Esterházych (Esterházy Palota) – barokowa posiadłość węgierskiego rodu Esterházych
- Pomnik Istvána Széchenyiego z 1896 r. na Placu Széchenyiego(węg.)
- Teatr Petőfiego(węg.) (Soproni Petőfi Színház) – secesyjny gmach teatru z 1909 r., nazwanego imieniem węgierskiego poety i powstańca Sándora Petőfiego
- Dom narodzin László Rátza
- Pozostałości zamku(węg.)
- Klasztor karmelitów(węg.) (Bánfalvi karmelita kolostor) – gotycko-barokowy klasztor
- Kościół św. Judy Tadeusza – barokowy kościół dominikanów z XVIII w.
- Gmach Domu Kultury im. Ferenca Liszta (Liszt Ferenc kultúrház), wzniesiony w 1870 r. w stylu eklektycznym
- Gmach poczty głównej, wzniesiony na pocz. XX w. w stylu secesyjnym
- Synagoga i inne pozostałości po społeczności żydowskiej, która została wypędzona w XVI wieku
Sport
W mieście działają kluby piłkarskie Soproni FAC oraz FC Sopron, zdobywca Pucharu Węgier w 2005 roku, obecnie kontynuujący tradycje jako Sopron VSE.
Ludzie związani z Sopronem
W Sopronie urodzili się polski kompozytor Maciej Kamieński oraz polska koszykarka Paulina Rozwadowska.
Miasta partnerskie
- Bad Wimpfen, Niemcy
- Bolzano, Włochy
- Eisenstadt, Austria
- Kazuno, Japonia
- Ejlat, Izrael
- Kempten (Allgäu), Niemcy
- Mediaș, Rumunia
- Rorschach, Szwajcaria
- Seinäjoki, Finlandia
Galeria zdjęć
- © Traumrune / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0
Pomnik Istvána Széchenyiego
Przypisy
- ↑ a b Detailed Gazetteer of Hungary, www.ksh.hu [dostęp 2018-07-11] (ang.).
- ↑ Sopron, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-08-11] .
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: NordNordWest (dyskusja · edycje), Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Hungary
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Flaga Finlandii
Flag of Sopron, Hungary
Autor: Nieznany , Licencja: CC BY-SA 2.5
Sopron - Győr-Moson-Sopron megye - Hungary - Europe
Autor: Zyance, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Sopron, view from the Fire tower, main square with Goat Church
Autor: Thaler, Licencja: CC BY-SA 3.0
A Storno-ház, a Tűztorony és a Városháza a soproni Fő téren
© Traumrune / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0
Sopron, Ungarn - Széchenyi Platz mit Széchenyi Denkmal in der Abenddämmerung.
Autor: Zyance, Licencja: CC BY 3.0
Sopron, Old town, Új (New) street
Autor: User:Michael Kargl, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Main square, Marian column, #6 Fabricius-House (14th century), #7 General and Lackner House at background the Fire Tower
Autor: Zátonyi Sándor, (ifj.) Fizped, Licencja: CC BY-SA 3.0
Birthplace of László Rátz (1863–1930). (Hungary, Sopron, Várkerület 110.)
Autor: Thaler Tamas, Licencja: CC BY-SA 3.0
Brennbergbánya, emléktábla a Bányásztemplom bejáratánál
Széchenyi tér a Széchenyi szoborral. Háttérben a Domonkos templom. A felvétel 1897-ben készült.
Autor: KovacsDaniel, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sopron, Church of St Michael.
Autor: Francesco vecchio, Licencja: CC BY-SA 3.0
Esterházy-palota Sopron Templom utca