Sorbona

Sorbona
La Sorbonne
ilustracja
Data założenia

1253

Państwo

 Francja

Położenie na mapie Paryża
Mapa konturowa Paryża, w centrum znajduje się punkt z opisem „Sorbona”
(c) Eric Gaba, Wikimedia Commons user Sting, CC BY-SA 3.0
Położenie na mapie Francji
Mapa konturowa Francji, u góry znajduje się punkt z opisem „Sorbona”
Położenie na mapie Île-de-France
Mapa konturowa Île-de-France, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Sorbona”
(c) Eric Gaba, Wikimedia Commons user Sting, CC BY-SA 3.0
Ziemia48°50′55″N 2°20′36″E/48,848611 2,343333
Strona internetowa

Sorbona (fr. La Sorbonne) − zespół budynków w Dzielnicy Łacińskiej Paryża, powstały jako kolegium na dawnym Uniwersytecie Paryskim, obecnie mieszczący szereg instytucji badawczych i edukacyjnych.

Historia

Plac i kaplica Sorbony na początku XIX w.

Sorbona powstała w 1253 r. jako jedno z kolegiów Uniwersytetu Paryskiego. Z czasem jednak zaczęto odnosić tę nazwę do całego Uniwersytetu.

Od końca XI w. Paryż stał się jednym z najważniejszych centrów intelektualnych w Europie, przyciągając uczniów i nauczycieli z całej Europy. Stopniowo reguły nauczania i przynależności do społeczności scholarów (universitas) ulegały formalizacji i od początku XIII w. można mówić o funkcjonowaniu Uniwersytetu Paryskiego.

Uniwersytet Paryski, był jednym z pierwszych uniwersytetów, stając się modelem instytucjonalnym dla później powstałych placówek. Nie był instytucją jednolitą. Nauczanie podzielone było na fakultety, a studenci na nacje. Kolegiami nazywano fundacje, które miały pomagać gorzej usytuowanym żakom. Początkowo były to bursy, w których żacy prowadzili wspólne życie kierowane podobną do klasztornej regułą. Z czasem kolegia zyskały dodatkowe budynki edukacyjne, sakralne, biblioteki[1]. Najsłynniejszym takim kolegium było Collège de Sorbonne, założone w 1253 r. przez Roberta de Sorbon, kapelana i spowiednika króla Ludwika IX.

W 1250 królowa Blanka darowała dom stowarzyszeniu. W 1258 r. zebrano środki, pozwalające zapewnić naukę i utrzymanie 16 studentom. Stowarzyszenie przyjmowało także studentów zamożnych, lecz za opłatą, byli to socii non bursales. W początkach wykładano na Sorbonie tylko teologię. Niektórzy nauczyciele specjalizowali się w kwestiach sumienia, co sprawiało, że ze wszystkich krajów Europy zasięgano ich rady w trudniejszych wypadkach. W 1259 papież Aleksander IV zatwierdził tę instytucję[2].

Kolegium zyskało na znaczeniu w czasach nowożytnych. Uczniowie i wykładowcy Sorbony (Société de Sorbonne) zaczęli pełnić najważniejszą rolę na Uniwersytecie Paryskim. W pierwszej połowie XVII w. staraniem absolwenta Sorbony, kardynała Richelieu, wybudowano nową siedzibę Sorbony i to tutaj przeniósł się ciężar działalności całego uniwersytetu. [3]. Od tego czasu cały uniwersytet zaczęto potocznie określać jako Sorbonę. Sorbona, podobnie jak cały Uniwersytet, zakończyła swoją działalność podczas rewolucji francuskiej[4].

W 1896 roku odtworzono Uniwersytet Paryski, umiejscawiając jego administrację w budynkach Sorbony[5].

W 1970 roku dawny Uniwersytet w Paryżu został podzielony na trzynaście różnych uczelni. 3 z tych uczelni odwołują się w nazwie do Sorbony i korzystają z jej budynków.

Dodatkowo, na Sorbonie znajdują się pomieszczenia: Université de Paris V Descartes, École nationale des chartes, a także wspólny rektorat.

Kampusy i budynki uniwersyteckie

Sorbona na planie Paryża

Najstarszą cześć zabudowań Sorbony stanowi Kaplica Sorbony (Chapelle de la Sorbonne) z dwukondygnacyjną barokową fasadą i charakterystyczną kopułą, zaprojektowana przez Jacques’a Lemercier. We wnętrzu świątyni znajduje się grobowiec kardynała Richelieu[6].

Po 1970 roku historyczny campus w Dzielnicy Łacińskiej, w 5ème arrondissement, został podzielony tak, aby mógł obsługiwać kilka uczelni.

Przypisy

  1. Jacek Kowalski i inni, Dzieje kultury francuskiej, Warszawa: PWN, 2005, s. 119.
  2. F.J. Holzwarth: Wieki średnie. T. IV: Część druga. Przewaga Niemiec w Europie w X wieku. Cesarze z domu frankońskiego i papiestwo. Czasy wojen krzyżowych. Warszawa: Przegląd Katolicki, 1882, s. 722-726, seria: Historia powszechna. [dostęp 2013-12-22].
  3. The Sorbonne in the Modern Era. [dostęp 2018-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-19)].
  4. University of Paris w: Catholic Encyclopedia (1913)
  5. The Sorbonne in the 19th century. [dostęp 2018-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-30)].
  6. Barbara Górecka: Dzielnica Łacińska wokół Sorbony (pol.). 24 czerwca 2010. [dostęp 2013-12-22].

Media użyte na tej stronie

Paris department land cover location map.svg
(c) Eric Gaba, Wikimedia Commons user Sting, CC BY-SA 3.0
Blank land cover map of the city and department of Paris, France, as in January 2012, for geo-location purpose, with distinct boundaries for departments and arrondissements.
France location map-Regions and departements-2016.svg
Autor: Superbenjamin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Blank administrative map of France for geo-location purpose, with regions and departements distinguished. Approximate scale : 1:3,000,000
Ile-de-France region location map.svg
(c) Eric Gaba, Wikimedia Commons user Sting, CC BY-SA 3.0
Blank administrative map of the region of Île-de-France, France, as in January 2015, for geo-location purpose, with distinct boundaries for regions, departments and arrondissements.
Education - Grad Hat.svg
Autor: Krzysztof Szymański, Licencja: CC BY 2.5
Czapeczka studencka
PlanSORBONNELLG16032006.jpg
Map of Sorbonne Louis-Le-Grand : security area against demonstrators.
P1300735 Paris V chapelle La Sorbonne rwk.jpg
Autor: Mbzt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Chapelle Sainte-Ursule de la Sorbonne - Paris V
La place et la chapelle de la Sorbonne, par Victor Jean Nicolle (1754-1826).jpeg
La place et la chapelle de la Sorbonne, par Victor Jean Nicolle (1754-1826)