Sosna Thunberga

Sosna Thunberga
Ilustracja
Systematyka[1][2][3]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasanagonasienne
Klasaiglaste
Rządsosnowce
Rodzinasosnowate
Rodzajsosna
Gatuneksosna Thunberga
Nazwa systematyczna
Pinus thunbergii Parlatore
A. de Candolle, Prodr. 16(2): 388. 1868
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Sosna Thunberga (Pinus thunbergii Parlatore) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna Thunberga występuje w stanie dzikim w północnej Azji, Japonii i Korei. Powszechnie sadzona w USA ze względu na odporność na zasolenie i smog. W Polsce rzadko spotykana, przeważnie w arboterach lub ogrodach botanicznych. Ze względu na duże zanieczyszczenia powietrza populacje rosnące blisko miast koreańskich zagrożone są wyginięciem.

Morfologia

Pokrój
Drzewo wiecznie zielone. Korona zaokrąglona lub nieregularnie stożkowata.
Pień
Osiąga 40 m wysokości. Obwód pnia do 3 m. Kora ciemnoszara i łuskowata, z podłużnymi pęknięciami.
Liście
Igły zebrane w pęczki po 2, długości do 15 cm, szerokości 0,7–1,2 mm, ostro zakończone, grube i sztywne, ciemnozielone. Igły pozostają na drzewie przez dwa, trzy lata.
Szyszki męskie
Szyszki nasienne
Szyszki
Szyszki męskie są żółte, żeńskie początkowo fioletowo-czerwone. Szyszki żeńskie osiągają 6 cm długości i 4 cm średnicy, jasnobrązowe, rosną pojedynczo lub w grupach. Łuski nieliczne, po otwarciu odstające niemal pod kątem prostym. Nasiona od ciemnobrązowych po czarne, o długości 6 mm, z wyraźnym skrzydełkiem długości 12–16 mm.[5]

Biologia i ekologia

Drzewo jednopienne.

Rośnie na łagodnych, niskich wzgórzach, razem z wieloma innymi drzewami, w tym wiązem, jesionem i jodłą. Jest dominującą sosną na obszarach od wybrzeży do wysokości 1000 m n.p.m. Preferuje wilgotny klimat umiarkowany. Średnie temperatury letnie wynoszą od 24° do 29 °C. Toleruje zasoloną wodę, dzięki czemu może rosnąć na nadbrzeżnych piaskach. Wytrzymuje krótkotrwałe susze.

Systematyka

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[6]:

  • podrodzaj Pinus
    • sekcja Pinus
      • podsekcja Pinus
        • gatunek P. thunbergii

Sosna Thunberga prawdopodobnie jest blisko spokrewniona z sosną czarną i Pinus hwangshanensis.

Zagrożenia

Roślina umieszczona przez międzynarodową organizację IUCN w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych w grupie gatunków niższego ryzyka (kategoria zagrożenia: LC)[4].

Zastosowanie

  • Drzewo ozdobne – chętnie sadzona w ogrodach japońskich i przydomowych ogródkach. Wykorzystywana do formowania drzewek Bonsai.
  • Ze względu na odporność na zasolenie gleby często sadzona przy drogach na terenie USA.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  3. M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19, 2011, s. 55–70 [dostęp 2021-03-26].
  4. a b A. Farjon, Pinus thunbergii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2010-02-08] (ang.).
  5. Pinus thunbergii, [w:] Gymnosperm Database [online] [dostęp 2008-06-15] (ang.).
  6. Christopher J. Earle, Pinus, [w:] Gymnosperm Database [online] [dostęp 2010-02-08] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Young Pinus thunbergii.JPG
Autor: Dalgial, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Young Pinus thunbergii in Bupyoung park Incheon Korea. 부평공원에서 찍음. 어린 곰솔.
Pinus thunbergii conecluster.jpg
Autor: Taneli Mielikäinen from Menlo Park, USA, Licencja: CC BY-SA 2.0
Cultivar of Pinus thunbergii with a large cone cluster. Cultivated, Palo Alto, California.