Sosna gęstokwiatowa

Sosna gęstokwiatowa
Ilustracja
Nad jeziorem Towada, Japonia
Systematyka[1][2][3]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasanagonasienne
Klasaiglaste
Rządsosnowce
Rodzinasosnowate
Rodzajsosna
Gatuneksosna gęstokwiatowa
Nazwa systematyczna
Pinus densiflora S. et Z.
Fl. Jap. (Siebold) 2: 22, t. 112. 1842
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Sosna gęstokwiatowa (Pinus densiflora S. et Z.) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna gęstokwiatowa występuje na terenie północno-wschodnich Chin (Heilongjiang, Jilin, Liaoning, Szantung), Korei, Japonii, południowo-wschodniej Rosji.

Morfologia

Pokrój
Drzewo iglaste, wolno rosnące. Korona parasolowata, otwarta, szybko traci dolne gałęzie, nawet na nasłonecznionych stanowiskach.
Pień
Drzewo stosunkowo niewielkie, chociaż w sprzyjającym klimacie dorasta do 30 m i średnicy pnia 1,5 m. Kora zbliżona do kory sosny zwyczajnej, czerwonawa, łuszcząca się.
Liście
Igły zebrane po 2 na krótkopędzie, miękkie, długości 8–12 cm (5–15 cm[5]), jasnozielone lub niebieskawe.
Szyszki
Jajowate, jasnobrązowe, o długości 4–6 cm.

Biologia i ekologia

Gatunek jednopienny. Igły pozostają na drzewie przez kilka lat. Dwie wiązki przewodzące w liściu, od 3 do 9 kanałów żywicznych. Pylenie od kwietnia do czerwca. Szyszki nasienne dojrzewają od września do października drugiego roku[5].

Porasta obszary od wybrzeża do niskich partii gór. Dobrze znosi suszę, lubi stanowiska nasłonecznione na lekkich, drenowanych, nieznacznie kwaśnych glebach.

Zastosowanie

Drzewo ozdobne, w Polsce rzadko spotykane. W Japonii powszechnie uprawiane jako drzewo ozdobne i źródło drewna. Sosna gęstokwiatowa stanowi istotny element w klasycznych ogrodach japońskich.

Systematyka i zmienność

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[6]:

  • podrodzaj Pinus
    • sekcja Pinus
      • podsekcja Pinus
        • gatunek P. densiflora
Kultywar 'Umbraculifera'

Wyróżnia się trzy odmiany[7]:

  • Pinus densiflora var. densiflora – odmiana typowa
  • Pinus densiflora var. ussuriensis Liou et Q.L. Wang
  • Pinus densiflora var. zhangwuensis S.J. Zhang et al.

Wyhodowano wiele kultywarów tej sosny, między innymi półkarłowatą 'Oculus Draconis', 'Pendula' i 'Umbraculifera' (po japońsku Tagyoushou).

Zagrożenia

Międzynarodowa organizacja IUCN umieściła ten gatunek w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych, ale przyznała mu kategorię zagrożenia LC (least concern), uznając go za gatunek najmniejszej troski, o niskim ryzyku wymarcia[4]. Klasyfikację tę utrzymano w kolejnym wydaniu księgi w 2013 roku[8].

Nazewnictwo

W Japonii sosna gęstokwiatowa znana jest jako Akamatsu i Mematsu. Inne nazwy: sosna japońska.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  3. M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19, 2011, s. 55–70 [dostęp 2021-03-26].
  4. a b A. Farjon, Pinus densiflora, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2010-02-10] (ang.).
  5. a b Pinus densiflora, [w:] Flora of China. Vol. 4 Page 16 [online] [dostęp 2010-02-10] (ang.).
  6. Christopher J. Earle, Pinus, [w:] The Gymnosperm Database [online] [dostęp 2010-02-10] (ang.).
  7. Pinus densiflora, [w:] The Gymnosperm Database [online] [dostęp 2010-02-10] (ang.).
  8. A. Farjon, Pinus densiflora, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2013-08-11] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Pinus densiflora Towada.jpg
Autor: Joka2000 at Flickr, Licencja: CC BY 2.0
Pinus densiflora, Lake Towada, Kamikita-gun, Aomori Prefecture, Japan, 40°27'56"N 140°54'49"E, 405 m altitude
Pinus densiflora4.jpg
Autor: KENPEI, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pinus densiflora
Pinus densiflora Umbraculifera.jpg
Autor: Bruce Marlin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Japanese Red Pine (Tanyosho Pine) - Pinus densiflora 'Umbraculifera' cultivar.