Sowiniec (wzgórze)
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość | 358 m n.p.m. |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°03′38″N 19°50′43″E/50,060556 19,845278 | |
Sowiniec (358 m n.p.m) – najwyższe wzgórze Pasma Sowińca w Krakowie. Wraz z położonym na jego szczycie kopcem Piłsudskiego osiąga wysokość 383,6 m n.p.m.[1]. Pod względem geograficznym znajduje się w obrębie Pomostu Krakowskiego zaliczanego do makroregionu Bramy Krakowskiej[2].
W latach 1941–1973 i ponownie od 1998 r. Sowiniec jest najwyższym naturalnym wzniesieniem miasta Krakowa.
Topografia
Sowiniec znajduje się w północno-zachodniej części masywu, w jego głównym grzbiecie. Od północnego zachodu sąsiaduje z Górą Buźnicką, natomiast od południa ze zwornikowym szczytem Ostrej Góry, od której oddzielony jest szeroką przełęczą Janasówki, zwaną także Janasówki pod Sowińcem[2][3].
Na szczycie wzgórza znajduje się rozległa Polana na Sowińcu pełniąca funkcję rekreacyjną. Znajdują się na niej elementy infrastruktury turystycznej: wiaty i ławki, plac zabaw dla dzieci, boisko sportowe oraz tablice informacyjne. W centralnej części polany znajduje się, wzniesiony w latach 1934-1937 Kopiec Niepodległości im. Marszałka Józefa Piłsudskiego[4].
Sowiniec góruje nad kilkoma dolinkami, mającymi w większości charakter wąwozów. Jego północne i północno-wschodnie stoki opadają do doliny Rudawy, ponadto wcina się w nie jej odgałęzienie – parów Zielony Dół. Stoki południowo-wschodnie opadają do dolinki Wolski Dół, południowo-zachodnie do wąwozu Mokry Dół, a zachodnie do wąwozu Niedziółki. U północno-wschodnich podnóży Sowińca znajduje się Wesoła Polana[1][3][4].
Geologia
Sowiniec zbudowany jest ze skał wapiennych pochodzących z jury późnej. Na zboczach wzgórza znajdują się liczne wapienne wychodnie. Największe z nich to Panieńskie Skały, Kawalerskie Skały i Wolski Murek. Na tych dwóch ostatnich uprawiana jest wspinaczka skalna, Panieńskie Skały są rezerwatem przyrody[5]. W wapieniach występują zjawiska krasowe i kilka jaskiń, schronisk i szczelin. W skałach parowu Zielony Dół znajdują się Jaskinia w Lesie Wolskim, Jaskinia w Zielonym Dole i Schronisko w Zielonym Dole. W Kawalerskich Skałach znajduje się Szczelina przed Gajówką, a w niewielkich skałach na zachód od Kawalerskich Skał Szczelina pod Gajówką[6].
Tabliczka na szczycie wzgórza
Polana na Sowińcu i Kopiec Piłsudskiego
Polana na Sowińcu, widok z Kopca Piłsudskiego
Sowiniec od zachodu
Przypisy
- ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [dostęp 2019-10-29].
- ↑ a b Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2, OCLC 830133845.
- ↑ a b Mapa Lasu Wolskiego [dostęp 2019-10-29] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-31].
- ↑ a b Encyklopedia Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 912, rozdział = Sowiniec, ISBN 83-01-13325-2
- ↑ Kamieniołomy i skały w Krakowie – koncepcja Krakowskiego Szlaku Wspinaczkowego [dostęp 2019-10-29].
- ↑ Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny [dostęp 2019-04-28].
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
.jpg)
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Polana na Sowińcu, widok z Kopca Piłsudskiego. Kraków, Las Wolski.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 3.0
Tabliczka z informacjami na szczycie Sowińca w Lesie Wolskim, koło Kopca Piłsudskiego w Krakowie.
.jpg)
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kawalerskie Skały w Lesie Wolskim w Krakowie