Spąga

Spąga
Ilustracja
Spąga i Czerwona Ławka od strony Doliny Pięciu Stawów Spiskich
Państwo Słowacja
PasmoTatry, Karpaty
Wysokość2353 m n.p.m.
Wybitność49 m
Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, po prawej nieco na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Spąga”
Ziemia49°11′18,7″N 20°11′08,7″E/49,188528 20,185750

Spąga (słow. Priečna veža, niem. Majunketurm, węg. Majunke-torony, 2353 m n.p.m.[1]) – turnia w słowackich Tatrach Wysokich w bocznej grani odchodzącej od Małego Lodowego Szczytu w południowo-wschodnim kierunku.

Spąga od strony Doliny Staroleśnej
Spąga od strony Doliny Staroleśnej

Znajduje się w tej grani pomiędzy przełęczą Czerwona Ławka a Żółtym Szczytem. Oprócz Spągi w grani tej występuje jeszcze kilka innych turni, takich jak Drobna czy Sokola Turnia. Tę ostatnią od Spągi oddziela dwusiodłowa Sokola Przełączka. Zbudowana z twardych skał krystalicznych Spąga wznosi się na wysokość niecałych 49 m[1] powyżej Czerwonej Ławki. Wschodnie jej ściany opadają do Dolinki Lodowej w Dolinie Pięciu Stawów Spiskich, górnym piętrze Doliny Małej Zimnej Wody, zachodnie do Strzeleckiej Kotliny w Dolinie Staroleśnej.

Nazwę turni wprowadził Stanisław Eljasz-Radzikowski. Nie pochodzi ona od geologicznego terminu spąg, lecz od słów sponga lub szponga, te zaś od niemieckiego słowa Spange oznaczającego klamrę lub coś ostrego. W podhalańskiej gwarze słowo spąga oznacza ostrą trzaskę powstającą przy rąbaniu drzewa. Natomiast nazwa słowacka Priečna veža pochodzi od nazwy przełęczy obok Spągi (po słowacku Czerwona Ławka to Priečne sedlo). Nazwy węgierska i niemiecka upamiętniają zaś Gedeona Majunkego, słowackiego architekta[2].

Tuż obok Spągi prowadzi szlak turystyczny.

Pierwsze wejścia:

Szlaki turystyczne

Szlak żółty – żółty szlak od Schroniska Téryego w Dolinie Małej Zimnej Wody przez Lodową Kotlinkę, Czerwoną Ławkę i górne piętro Doliny Staroleśnej do Schroniska Zbójnickiego. Szlak jest czynny tylko od 15 czerwca do 30 października.
  • Czas przejścia ze Schroniska Téryego na przełęcz: 1:30 h
  • Czas przejścia z przełęczy do Schroniska Zbójnickiego: 1:45 h[4]

Przypisy

  1. ↑ a b Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
  2. ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  3. ↑ Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XVII. Spąga – Rywociny. Warszawa: Sport i Turystyka, 1973, s. 16-22.
  4. ↑ Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-88-0.

Bibliografia

  • Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  • Józef Nyka: Tatry słowackie. Przewodnik. Wyd. II. Latchorzew: Wyd. Trawers, 1998. ISBN 83-901580-8-6.
  • Tatry Wysokie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-26-8.
Południowo-wschodnia grań Małego Lodowego Szczytu

Media użyte na tej stronie

U+25B2.svg
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Stripe-marked trail yellow.svg
Stripe-marked trail on the trail in the Czech Republic - yellow.
Dolina Starolesna, Spaga.jpg
Autor: Krzysztof Dudzik (User:ToSter), Licencja: CC BY-SA 3.0
Czerwona Ławka i Spąga
Spąga a1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Turnia Spąga obok przełęczy Czerwona Ławka w słowackich Tatrach Wysokich
Dolina Pieciu Stawow Spiskich, Czerwona Lawka.jpg
Autor: Krzysztof Dudzik (User:ToSter), Licencja: CC BY-SA 3.0
Czerwona Ławka i Spąga od strony Dolinki Lodowej