Spłaszczenie konarów jabłoni

Spłaszczenie konarów jabłoni (ang. rubbery wood of apple[1]) – choroba jabłoni wywoływana przez Apple rubbery wood (ARW)[2].

Występowanie i objawy

Apple rubbery wood opisywany jest jako nieznany patogen[2], fitoplazma (dawniej mykoplazma)[3], wirus lub wiroid[1]. Choroba znana jest w USA, Afryce, Australii, na Nowej Zelandii oraz we wszystkich krajach Europy poza Finlandią i Węgrami. W Polsce jest rzadka, opisano jej występowanie głównie na odmianie 'Idared'[3].

Objawy pojawiają się na dwu- trzyletnich pniach i gałęziach. Są to zniekształcenia mające postać spłaszczeń lub rynienkowatych bruzd i zagłębień. Początkowo są niewielkie, ale pogłębiają się w miarę rozwoju choroby. Przyczyną ich powstania jest zaburzenie funkcjonowania kambium. Później następują zaburzenia w tkance przewodzącej. W zagłębionych miejscach brakuje naczyń, zaburzone jest również różnicowanie się elementów łyka. Na zagłębionych miejscach kora jest cienka i często pęka, co zwiększa podatność jabłoni na uszkodzenia mrozowe i inne choroby, zwłaszcza na raki. Na poprzecznym przekroju drewna można dostrzec jego zamierające z jednej strony i przerośnięte z drugiej strony pędu fragmenty[4]. Choroba jest szczególnie niebezpieczna dla podkładek, w licznych przypadkach prowadzi do ich obumarcia[3].

Zapobieganie

Patogen przenoszony jest podczas okulizacji i szczepienia. Objawy pojawiają się czasami po 8 miesiącach od infekcji, zwykle po roku lub 2 latach, ale czasami nawet po 15 latach. Porażonych konarów i pni nie można wyleczyć. Jedynym sposobem zapobiegania chorobie jest sadzenie zdrowych sadzonek i używanie do okulizacji i szczepienia zdrowych oczek, zrazów i podkładek. Chore gałęzie należy wycinać poniżej miejsca porażonego[4].

Przypisy

  1. a b Apple rubbery wood agent(ARW000), EPPO Global Database [dostęp 2022-09-23].
  2. a b Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
  3. a b c Spłaszczenie konarów jabłoni, Doradztwo sadownicze [dostęp 2022-10-10].
  4. a b Ewa Żak, Wracają fitoplazmy, Aktualności Rolnicze wydawane przez ŚODR Modliszewice, maj 2015 [dostęp 2022-10-10].