Spływ powierzchniowy

Spływ powierzchniowy – jeden z procesów krążenia wody w przyrodzie, stanowi go ta część opadu, która spływa po powierzchni gruntu do zbiorników wodnych[1].

Jest to woda z opadów atmosferycznych, która nie została wchłonięta przez glebę. Spływ powierzchniowy zachodzi po znacznych opadach lub w wyniku topnienia śniegu na wiosnę[2]. Prędkość spływu powierzchniowego zależy od nachylenia i pokrycia terenu[3]. Jego powstanie jest wynikiem działania grawitacji[4] – woda spływa bruzdami i zagłębieniami terenowymi do niżej położonych zlewni[2].

Wpływ spływu powierzchniowego na przyrodę

  • wody, które spływają z powierzchni, gdzie były używane różnego rodzaju środki chemiczne (np. nawozy, pestycydy), lub gdzie znajdują się duże ośrodki przemysłowe, trafiają do jezior i wód rzecznych z tymi zanieczyszczeniami[5].
  • wody, które spływają z powierzchni leśnej również wymywają z wierzchniej warstwy gleby i leżącego na niej detrytusu (zob. profil glebowy) określone ilości związków chemicznych (w tym azotu oraz fosforu) i transportować je do wód powierzchniowych. Mogą więc przyczyniać się do naturalnego i powolnego procesu eutrofizacji lub w przypadku wymywania dużych ilości kwasów humusowych – dystrofizacji[6]
  • woda może zmienić swój odczyn (zob. odczyn gleby), co w konsekwencji wpływa negatywnie na okoliczne rośliny, zwierzęta i ekosystemy, które z niej korzystają[5].
  • może wypłukiwać sole mineralne i próchnicę, przez co osłabia żyzność gleby.
  • wzmożony spływ powierzchniowy przy obfitych opadach i małych oporach przepływu powoduje powstawanie powodzi[5][3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (pol.). [dostęp 2010-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-25)].
  2. ↑ a b Hydrologiczna charakterystyka rzek (pol.). [dostęp 2010-07-01].
  3. ↑ a b Zakład Hydrologii i Zasobów Wodnych (pol.). [dostęp 2010-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-19)].
  4. ↑ Charakterystyka elementów cyklu hydrologicznego (pol.). [dostęp 2010-07-01].
  5. ↑ a b c Stanisław Chmiel: Rola zasilania podziemnego i spływu powierzchniowego w kształtowaniu cech fizykochemicznych wód rzecznych Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. Uniwersytet Marii Curie - Skłodowskiej. ISBN 83-227-2459-4.
  6. ↑ Piotr Klimaszyk, Piotr Rzymski. Surface Runoff as a Factor Determining Trophic State of Midforest Lake. „Polish Journal of Environmental Studies”. 20 (5), s. 1203-1210, 2011. ISSN 12301485 (ang.).