Spandex
Spandex (lycra, elastan) – elastyczne włókno syntetyczne (elastomer poliuretanowy), wynalezione w 1958 r. przez Josepha Shiversa w laboratoriach firmy DuPont[1], przez którą jest produkowane i rozprowadzane.
Lycra jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy Invista[2] (dawniej część DuPont).
Chemicznie jest to kopolimer blokowy, w którym występują na przemian sztywne, krótkie bloki uretanowe, zawierające ugrupowania aromatyczne i giętkie, dość długie bloki oligoglikolowe o stopniu polimeryzacji ok. 40.
Właściwości
Włókna spandex odznaczają się dużym wydłużeniem przy zerwaniu, wynoszącym 500–1000%, a w porównaniu z nićmi produkowanymi z tradycyjnych kauczuków 2–3 krotnie większą wytrzymałością na zerwanie. Na właściwości produktu bardzo duży wpływ ma sposób wytwarzania włókien z gotowego polimeru, a następnie sposób ich splatania w gotową nić.
Ze spandeksu produkuje się różnego rodzaju tkaniny i dzianiny, które w różnych częściach świata mają różne nazwy handlowe, które są zastrzegane w porozumieniu z firmą DuPont przez wytwórców tych tkanin. Najczęściej spotykaną w Polsce jest lycra. Inne nazwy to elastan, dorlastan, linel i wiele innych. Tkaniny zazwyczaj nie produkuje się z samego spandeksu, lecz splata się go z innymi włóknami, np. z nylonem lub wełną.
Przypisy
- ↑ https://web.archive.org/web/20090501054539/http://www.lycra.com/g_en/webpage.aspx?id=142 (ang.) [dostęp 2009-05-15].
- ↑ http://www.lycra.com (ang.) [dostęp 2009-05-15].